تاکرولیموس | Tacrolimus

زمان مطالعه: 8 دقیقه
  • ساپروتاک | Suprotac
  • کوگرافت | Cograft
  • مودوپروک | Moduproc
  • پروگراف | Prograf
  • تاکروگراف | Tacrograf
  • تاکرو-زیست | Tacro-Zist
  • پروتوپیک | Protopic
  • تاکریل | Tacril

معرفی تاکرولیموس

  • تاکرولیموس به همراه سایر داروها در افرادی که عضو پیوندی (شامل قلب، کلیه، کبد یا ریه) دارند و پیوند عضو انجام داده‌اند، مورد مصرف قرار می‌گیرد. تاکرولیموس، سیستم ایمنی فرد را تضعیف می‌کند تا بدن عضو پیوندی را پس نزند.
  • از تاکرولیموس موضعی (پوستی) در کوتاه‌مدت برای مداوای اگزما در بزرگسالان و کودکانِ حداقل دو‌ساله نیز استفاده می‌شود. افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، از مصرف تاکرولیموس موضعی خودداری کنند.
  • تاکرولیموس ممکن است به دلایل دیگری نیز تجویز شود که در این راهنمای دارویی ذکر نشده باشند.

موارد مصرف دارو

تاکرولیموس (خوراکی و تزریقی)

  • جلوگیری از صدمه‌زدن بدن به عضو پیوندی بعد از جراحی پیوند عضو

تاکرولیموس (موضعی)

موارد زیر را باید پیش از مصرف دارو به پزشک اطلاع دهید

  • در صورتی که به دارو، هریک از مشتقات آن یا هر نوع دارو، غذا یا مواد دیگر حساسیت دارید، حتماً پزشک معالج خود را مطلع کنید و علائمتان را نیز شرح دهید.
  • پزشک خود را در جریان بیماری‌های زمینه‌ای و سایر مشکلات جسمانی خود قرار دهید.
  • پزشک یا داروساز خود را دربارۀ کلیۀ داروهای مصرفی خود شامل داروهای نسخه‌ای، داروهای بدون نسخه (OTC)، فرآورده‎های گیاهی، مکمل‌های ویتامین و سایر بیماری‌ها یا مشکلات جسمی خود مطلع کنید.
  • لازم است تا مطمئن شوید که مصرف دارو در کنار داروها و مشکلات جسمی دیگر برایتان خطر یا عارضه‌ای ایجاد نکند.
  • از مصرف یا قطع خودسرانۀ تاکرولیموس یا تغییر دوز مصرفی آن بدون مشورت با پزشک خودداری کنید.
  • اگر سندروم کیو تی طولانی (Long QT) در نوار قلب (ECG) شما مشاهده می‌شود، پزشک را در جریان بگذارید.

تاکرولیموس موضعی

اگر به یکی از مشکلات و بیماری های زیر مبتلا هستید پزشک خود را در جریان بگذارید:

  • سرطان پوست
  • بیماری پوستی با نام سندروم نترتون (Netherton)؛
  • عفونت پوستی شامل آبله مرغان یا تب‌خال؛
  • سیستم ایمنی ضعیف
  • سایر مشکلات پوستی

مواردی که باید در طول مصرف دارو رعایت کنید

  • بدون مشورت با پزشک، هیچ دارویی را شروع یا قطع نکنید.
  • هرگز دوز و تعداد نوبت‌های مصرف روزانهٔ تاکرولیموس را تغییر ندهید.
  • هنگام مراجعه به کادر درمان (شامل پزشک، داروساز، دندان‌پزشک و پرستار)، دربارهٔ مصرف تاکرولیموس به آن‌ها اطلاع دهید.
  • اگر در طی مصرف تاکرولیموس علائم مشکوکی داشتید، با پزشک یا دکتر داروساز مشورت کنید.

تاکرولیموس (خوراکی و تزریقی)

  • در هنگام مصرف این دارو احتمال ابتلای شما به عفونت‌ها بیش‌تر می‌شود، مرتب دستهای خود را بشویید و از افرادی که علائم سرماخوردگی دارند، دوری کنید. در صورتی که علایم سرماخوردگی مثل:تب،لرز، سرفه،خلط و.. داشتید فورا با پزشک خود تماس بگیرید.
  • آزمایش‌های خون را طبق دستور پزشک انجام دهید؛ در‌این‌باره با پزشک مشورت کنید.
  • بسیاری از داروهای دیگر روی مقدار این دارو در بدن تأثیر می‌گذارند که ممکن است احتمال پس‌زدن عضو یا بروز سایر عوارض جانبی را افزایش دهند. اگر داروهای دیگری مصرف می‌کنید، هنگام مصرف آن‌ها همراه تاکرولیموس پزشک را در جریان بگذارید
  • موارد پرفشاری خون با مصرف این دارو مشاهده شده است؛ فشار‌خون خود را طبق دستور پزشک اندازه‌گیری کنید.
  • بالا‌رفتن سطح قند خون با مصرف این دارو اتفاق افتاده است که شامل ابتلا به دیابت یا وخیم‌شدن بیماری می‌شود؛ قند‌خون خود را طبق دستور پزشک اندازه‌گیری کنید.
  • اگر به علائم قند‌خون بالا نظیر گیجی، خواب‌آلودگی، تشنگی یا گرسنگی غیر‌معمول، تکرر ادرار، قرمز‌شدن، تنفس سریع یا تنفس با بوی میوه‌مانند دچار شدید، پزشک خود را مطلع کنید.
  • در صورتی که لیست واکسن‌های تزریقی شما به‌روز نیست با پزشک خود صحبت کنید. شاید لازم باشد پیش از درمان با این دارو، یک سری از واکسن‌ها را دریافت کنید.
  • پیش از دریافت هرگونه واکسن با پزشک خود مشورت کنید. دریافت بعضی از واکسن‌ها همراه با این دارو ممکن است خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهد یا اثربخشی واکسن را کم کند.
  • ممکن است لازم باشد هنگام مصرف برخی فرآورده‌ها از نوشیدن الکل خودداری کنید. دربارهٔ مصرف‌نکردن الکل با پزشک معالج یا داروساز خود صحبت کنید.
  • ممکن است این دارو به یکی از انواع ناهنجاری‌های ضربان قلب (سندروم کیوتی طولانی) منجر شود. در این صورت، ممکن است احتمال بروز آریتمی قلبی افزایش پیدا کند.

تاکرولیموس موضعی

  • دارو را بیش‌تر از مدت‌زمانی مصرف نکنید که پزشک تجویز کرده است.
  • پیش از مصرف سایر داروها یا محصولات پوستی با پزشک خود مشورت کنید.
  • احساس سوزش، سوزن‌سوزن‌شدن، کرختی یا خارش در محل استعمال دارو رایج است. اکثر اوقات این علائم در روزهای ابتدای شروع درمان رخ می‌دهند و هم‌زمان با بهبودی پوست نیز خودبه‌خود برطرف می‌شوند. اگر هر یک از این علائم وخامت پیدا کردند، آزاردهنده شدند یا رفع نشدند، با پزشک معالج خود تماس حاصل کنید.
  • بلعیدن این دارو ممکن است به فرد آسیب بزند. در صورتی که این دارو را قورت دادید، بلافاصله با پزشک یا مرکز مسمومیت‌های دارویی تماس بگیرید.
  • پیش از مصرف الکل با پزشک خود صحبت کنید.

روش مصرف تاکرولیموس 

  • دارو را طبق دستور پزشک مصرف کنید.
  • همهٔ اطلاعاتی را که به شما داده شده است، مطالعه کنید.
  • دستورالعمل‌ها را به‌دقت انجام دهید.

همهٔ فرآورده‌های خوراکی

  • حتی اگر احساس بهبودی داشتید، مصرف دارو را طبق تجویز پزشک یا سایر اعضای کادر درمان ادامه دهید.
  • دارو را هر روز رأس ساعت مشخص مصرف کنید.
  • هربار که نسخهٔ جدید را تهیه می‌کنید، بررسی کنید که داروی درست را گرفته‌اید.
  • اگر تصور می‌کنید که داروی اشتباهی به شما داده‌اند یا از شکل دارو مطمئن نیستید، بلافاصله با پزشک معالج خود تماس بگیرید.
  • اگر دارو های مدر نگه‌دارندهٔ پتاسیم (Diuretic) یا فرآوردهٔ های حاوی پتاسیم مصرف می‌کنید، با پزشک معالج خود مشورت کنید.

کپسول‌ها و گرانول‌های سریع‌الرهش

  • دارو را با یا بدون غذا اما همیشه به شیوهٔ یکسان مصرف کنید. به عبارت دیگر، دارو را یا همیشه همراه غذا بخورید یا همیشه با معدهٔ خالی مصرف کنید.
  • دارو را ببلعید و از جویدن، باز‌کردن یا شکستن آن خودداری کنید.

همهٔ فرآورده‌های آهسته‌رهش

  • دارو را صبح‌ها با معدهٔ خالی مصرف کنید.
  • دارو را یک ساعت پیش یا دو ساعت پس از صرف صبحانه مصرف کنید.
  • دارو را به یک‌باره و همراه با یک لیوانِ پر آب ببلعید.
  • دارو را نجوید، نشکنید یا خرد نکنید.
  • اگر در بلع دارو مشکل دارید، با پزشک خود صحبت کنید.

فرآورده تزریقی

  • دارو در طول یک بازهٔ زمانی مشخص داخل رگ تزریق می‌شود (انفوزیون وریدی).
  • هنگام دریافت این دارو و مدتی پس از آن به‌دقت تحت نظر خواهید بود. با پزشک خود در‌این‌باره صحبت کنید.
  • اگر دارو های مدر نگه‌دارندهٔ پتاسیم (Diuretic) یا فرآوردهٔ های حاوی پتاسیم مصرف می‌کنید، با پزشک معالج خود مشورت کنید.

تاکرولیموس موضعی

  • دارو را طبق دستور پزشک مصرف کنید که در نسخهٔ شما ثبت شده است.
  • همهٔ اطلاعاتی را که به شما داده شده است، بخوانید.
  • دستورالعمل‌ها را به‌دقت دنبال کنید.
  • تاکرولیموس موضعی را به صورت خوراکی استفاده نکنید.
  • دارو را فقط روی پوست استفاده کنید.
  • دارو را از دهان، بینی و چشم‌ها (امکان سوزش وجود دارد) دور نگه دارید.
  • دست‌های خود را پیش و پس از مصرف بشویید اما اگر پوست ناحیهٔ دست شما تحت درمان است، دست‌تان را پس از استفاده از دارو نشویید.
  • ناحیهٔ مورد نظر را قبل از استعمال دارو تمیز کنید. مطمئن شوید که به‌خوبی خشک شده است.
  • لایهٔ نازکی از دارو را روی نواحی بیمار پوست بزنید و آن را به‌آرامی بمالید.
  • دارو را روی نواحی سالم پوست نزنید.
  • پوست را با بانداژ یا لباس نپوشانید مگر این‌که پزشک به شما چنین گفته باشد.
  • بلافاصله پس از مصرف دارو، حمام نکنید، دوش نگیرید و شنا نکنید.
  • پس از بهبودیِ مشکل، و طبق دستور پزشک مصرف این دارو را قطع کنید.
  • برای این‌که به واکنش‌های پوستی کمک کنید، پوست خود را طبق دستور پزشک مرطوب کنید.
  • اگر علائم پس از شش هفته بهتر نشدند، با پزشک خود صحبت کنید.

شرایط نگه‌داری از دارو

تاکرولیموس موضعی

  • دارو را در دمای اتاق و در مکان خشک و دور از رطوبت نگه دارید.
  • درب دارو را محکم ببندید .

تاکرولیموس (خوراکی و تزریقی)

همهٔ فرآورده‌های خوراکی

  • دارو را در دمای اتاق و در مکان خشک و دور از رطوبت نگهداری کنید بگذارید.

انفوزیون

  • اگر باید این دارو را در خانه نگه دارید، روش نگه‌داری را از پزشک، پرستار یا دکتر داروساز بپرسید.

فراموش‌کردن دوز دارو

تاکرولیموس (خوراکی و تزریقی)

کپسول‌ها و گرانول‌های سریع‌الرهش

  • دوز فراموش‌شده را بلافاصله پس از یادآوری مصرف کنید.
  • اگر زمان نوبت بعدی مصرف دارو نزدیک است، دوز فراموش‌شده را رها کنید و مصرف دارو را طبق روال همیشگی ادامه دهید.
  • از مصرف دو دوز یا دوزهای بیش‌تر خودداری کنید.

کپسول‌های آهسته‌رهش

  • دوز فراموش‌شده را به محض یادآوری مصرف کنید.
  • پس از گذشت ۱۴ ساعت یا بیش‌تر از زمان نوبت مصرف، دوز فراموش‌شده را رها کنید و مصرف دارو را طبق روال همیشگی ادامه دهید.
  • از مصرف هم‌زمان دو دوز یا دوزهای بیش‌تر خودداری کنید.

تزریقی

  • با پزشک خود تماس بگیرید تا دربارهٔ اقدامات بعدی به شما بگوید.

تاکرولیموس موضعی

  • دوز فراموش‌شده را بلافاصله پس از یادآوری روی ناحیهٔ مورد نظر بمالید.
  • اگر زمان مصرف نوبت بعدی نزدیک است، دوز فراموش‌شده را رها کنید و مصرف دارو را طبق روال همیشگی ادامه دهید.
  • هم‌زمان دو دوز یا دوزهای بیش‌تر را روی ناحیهٔ تحت درمان نمالید.

تداخل با مصرف تاکرولیموس

تداخل دارویی

اگر داروهای زیر را مصرف می‌کنید، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.

(خوراکی و تزریقی)

موضعی

  • کورتیکواستروئیدهای تزریقی یا خوراکی
  • سیکلوسپورین خوراکی یا تزریقی
  • متوترکسات
  • داروهای سرکوب کننده و تضعیف کننده سیستم ایمنی

ملاحظات کلی

  • در صورت بهبود‌نیافتن یا تشدید علائم پس از مدت زمان مشخص‌شده، با پزشک خود تماس بگیرید.
  •  در صورت بروز علائم آلرژی (حساسیت) شامل بروز بثورات پوستی؛ کهیر؛ خارش؛ قرمزی، تورم، تاول یا پوسته‌پوسته‌شدن پوست با یا بدون تب؛ خس‌خس سینه؛ احساس تنگی در قفسهٔ سینه یا گلو؛ مشکل در تنفس، بلع یا صحبت کردن؛ گرفتگی غیر معمول صدا؛ تورم (التهاب) در حفرهٔ دهان، صورت، لب‌ها، زبان یا گلو، با پزشک خود تماس بگیرید.
  • تاکرولیموس را حتی در صورت تشابه بیماری به دیگران توصیه نکنید.
  • اگر پاسخ همهٔ سوالات شما دربارهٔ داروی تاکرولیموس در این صفحه نیست، آن‌ها را از پزشک یا داروساز خود سؤال کنید.
  • اگر احتمال می‌دهید بیش‌از‌حد دارو مصرف کرده باشید، حتماً به پزشک یا داروساز اطلاع دهید.

تأثیر مصرف دارو بر سبک زندگی

تاکرولیموس و بارداری

فرآوردهٔ خوراکی و تزریقی

  • اگر قصد بارداری دارید یا می‌خواهید پدر شوید، پیش از مصرف این دارو با پزشک خود صحبت کنید.
  • امکان دارد مصرف این دارو در طول بارداری به جنین آسیب بزند. بنابراین لازم است همهٔ افرادی که این دارو را مصرف می‌کنند، دربارهٔ روش‌های جلوگیری از بارداری با پزشک مشورت کنند.
  • اگر باردار هستید یا در طول مصرف دارو باردار شدید، بلافاصله با پزشک معالج خود تماس بگیرید.
  • اگر همسرتان باردار است یا هنگامی که شما با این دارو تحت درمان هستید، باردار شده است، با پزشک معالج خود مشورت کنید.

فرآوردهٔ موضعی

  • اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. باید دربارهٔ مزایا و خطرات مصرف دارو بر جنین و خودتان صحبت کنید.

مصرف دارو در دوران شیردهی

فرآوردهٔ خوراکی یا تزریقی

  • اگر در دوران شیردهی هستید، پزشک خود را مطلع کنید. لازم است دربارهٔ خطرات احتمالی بر نوزادِتان با پزشک صحبت کنید.

فرآوردهٔ موضعی

  • اگر در دوران شیردهی هستید، به پزشک خود اطلاع دهید. باید دربارهٔ مزایا و خطرات دارو بر خود و نوزادِتان با پزشک مشورت کنید.

ملاحظات دندان‌پزشکی

فرآوردهٔ  خوراکی یا تزریقی

  • افرادی که عضو پیوندی دارند، قبل از جراحی‌های دندانی باید مشاورهٔ پزشکی داشته باشند ؛ شاید لازم باشد تأخیر در بهبود زخم‌ها به دلیل اثرات داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی  که بیماران با عضو پیوندی مصرف می‌کنند  و افزایش احتمال عفونت‌های بعد از جراحی مد نظر قرار گرفته شوند.
  •  از عوارض مرتبط با دهان و دندان می‌توان به مواردی از جمله التهاب دهان و دندان (استوماتیت) و عفونت قارچی دهانی اشاره کرد.
  • در ۱۴ تا ۲۴ درصد افرادی که تحت درمان این دارو هستند، کاهش تعداد پلاکت ها( ترومبوسیتوپنی) و در نتیجه افزایش ریسک خونریزی مشاهده شده است؛ البته بروز ترومبوسیتوپنی شدید (نادر) ممکن است با تأخیر در لخته‌شدن مرتبط باشد.برای اطمینان از تعداد مطلوب پلاکت خون در بیماران با علائم، نشانه‌ها یا سابقۀ ترومبوسیتوپنی مشاوره انجام شود.

رژیم غذایی

تاکرولیموس سیستمی

  • از مصرف گریپ‌فروت و آبمیوهٔ آن خودداری کنید.
  • از مصرف الکل اجتناب کنید.

حساسیت پوستی به نور

تاکرولیموس خوراکی و تزریقی

  • از قرار‌گرفتن در معرض نور زیاد آفتاب، لامپ‌های خورشیدی و دستگاه‌های برنزه‌کننده (سولاریوم) خودداری کنید.
  • برای محافظت در برابر آفتاب، از ضدآفتاب، لباس و عینک آفتابی استفاده کنید.

تاکرولیموس موضعی

  • از قرار‌گرفتن در برابر نور خورشید، لامپ‌های خورشیدی و دستگاه‌های برنزه‌کننده خودداری کنید.
  • برای محافظت در برابر آفتاب، از ضدآفتاب، لباس و عینک آفتابی استفاده کنید.
  • هنگام مصرف این دارو، هیچ‌گونه نوردرمانی (Light Therapy) انجام ندهید.

اشکال دارویی و دوزهای تاکرولیموس

  • کپسول ۱ میلی‌گرم
  • کپسول ۰/۵ میلی‌گرم
  • کپسول ۵ میلی‌گرم
  • کپسول آهسته‌رهش ۳ میلی‌گرم
  • محلول تزریقی ۵ میلی‌گرم
  • پماد موضعی ۰/۱ درصد
  • پماد موضعی ۰/۰۳ درصد

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *