سولاریوم چیست؟
- سولاریوم دستگاهی است که با تابش اشعهٔ فرابنفش باعث برنزه‌شدن پوست می‌شود. پرتو فرابنفش به سلول‌های لایهٔ بیرونی پوست آسیب می‌‌زند.
- ضایعات پوستی پس از سولاریوم به شکل قرمزی و پوست انداختن نمایان می‌شوند. علت قرمزی و گرم‌شدن پوست، پاسخ سیستم ایمنی و افزایش جریان خون است.
- وظیفهٔ گلبول‌های سفید خون محافظت در برابر عفونت و بیماری است. پس از سولاریوم، این گلبول‌ها به سلول‌های آسیب‌دیدهٔ پوست حمله می‌کنند و آن‌ها را از بین می‌برند. در این مرحله، علائم خارش و پوسته‌ریزی نمایان می‌شوند.
- معمولاً پس از چند روز ضایعات پوسته‌ریزی می‌کنند و پس از مدت کوتاهی بهبود پیدا می‌کنند.
فرایند برنزه‌شدن پوست
- برنزه‌شدن هیچگاه بی‌خطر نیست. پوست هنگام مجاورت با پرتو فرابنفش، به‌منظور محافظت در برابر آسیب، تولید ملانین را افزایش می‌دهد. ملانین رنگدانهٔ طبیعی پوست، مو و چشم است. افزایش ملانین باعث تیره‌شدن پوست طی ۴۸ ساعت پس از سولاریوم می‌شود.
- سولاریوم و برنزه‌کردن خطر ابتلا به سرطان پوست را تا حد زیادی افزایش می‌دهد. برنزه‌شدن باعث محافظت از پوست در برابر آفتاب نمی‌شود. SPF ناشی از ملانین اضافی موجود در پوست برنزه حدود ۲ الی۴ است؛ در حالی که SPF توصیه‌شده حداقل ۱۵ است. بنابراین، برنزه‌شدن نیاز به استفاده از کرم ضدآفتاب را کاهش نمی‌دهد.
اولین علائم سوختگی پس از سولاریوم چیست؟
اولین نشانه‌های سوختگی عبارتند از:
- قرمزی
- احساس درد یا سوزش
- احساس گرما
بسیاری از افرادی که پوست تیره‌تر دارند، تا چند ساعت بعد از سولاریوم متوجه علائم نمی‌شوند. گاهی اوقات، بروز کامل علائم سوختگی طی ۶ الی ۴۸ ساعت پس از سولاریوم اتفاق می‌افتد.
درمان ضایعات سوختگی پس از سولاریوم چیست؟
برای بهبود ضایعات خفیف دستورالعمل زیر را پیروی کنید:
- حمام آب سرد
- پماد زینک اکساید
- فرآورده موضعی هیدروکورتیزون
- موارد شدید آفتاب‌سوختگی شامل قرمزی وسیع پوست و تاول به‌همراه سردرد یا تب و لرز باید فوراً به پزشک مراجعه کنند.
دستگاه سولاریوم
عوارض سولاریوم چیست؟
پیری زودرس
- پرتو فرابنفش دستگاه سولاریوم رشته‌های کلاژن و الاستین پوست را تخریب می‌کند و باعث ایجاد چین‌و‌چروک، شل‌شدن پوست و پیری زودرس می‌شود.
آفتاب‌گرفتن مکرر و سولاریوم همچنین باعث تیره‌شدن پوست و ایجاد لکه‌های تیره می‌شوند. - پیری زودرس عارضهٔ طولانی‌مدت سولاریوم است و تا سال‌ها نمایان نمی‌شود. اجتناب از پرتو فرابنفش برای حفظ سلامتی پوست ضروری است.
- برای درمان پیری زودرس با متخصص پوست یا جراح پلاستیک مشورت کنید. درمان‌ها عبارتند از: ۱-لایه‌برداری شیمیایی پوست؛ ۲- دِرم ابرِیژن؛ ۳- تزریق فیلر.
سرطان پوست
- دو نوع اصلی سرطان پوست عبارتند از: ۱-ملانوما؛ ۲-غیر ملانوما.
- ملانوما نوع کمتر شایع، اما خطرناک‌تر سرطان پوست است. منشا ملانوما سلول‌های تولید‌کنندهٔ ملانین در لایهٔ بیرونی پوست (اپیدرم) است. تشخیص به‌موقع ملانوما در مراحل اولیه شانس درمان را بسیار بالا می‌برد.
- سرطان‌های پوست غیر ملانوم عبارتند از: ۱- سرطان سلول پایه‌ای؛ ۲- سرطان سلول سنگفرشی. این سرطان‌ها پوست و مخاط را درگیر می‌کنند.
- سرطان‌های پوست غیر ملانوم اغلب در مناطقی از بدن که در معرض نور خورشید هستند، از جمله صورت، گوش‌ها، گردن، لب‌ها و پشت دست‌ها ایجاد می‌شوند.
- با اینکه ژنتیک نیز در ابتلا به سرطان پوست تأثیر دارد، سولاریوم و قرار‌گرفتن در معرض پرتوهای UVA و UVB عامل مهمی برای ایجاد سرطان پوست است.
- پرتو فرابنفش با دو مکانیسم احتمال ابتلا به سرطان پوست را افزایش می‌دهد: ۱- آسیب به DNA سلول‌های پوستی و در نتیجه رشد غیر‌طبیعی سلول‌ها و ایجاد توده‌های خوش‌خیم یا بدخیم؛ ۲- تضعیف سیستم ایمنی و سیستم دفاعی طبیعی بدن در برابر سلول‌های سرطانی مهاجم.
- معاینهٔ منظم پوست توسط خود فرد راه خوبی برای تشخیص به‌موقع تغییرات مشکوک به سرطان است.
- مواردی که پزشک هنگام معاینه به آن دقت می‌کند، عبارتند از: ۱- هرگونه تغییر روی پوست، مانند تغییر در اندازه یا رنگ خال، ماه‌گرفتگی یا سایر لکه‌های تیره؛ ۲- پوسته‌پوسته‌شدن، ترشح یا خونریزی از سطح پوست بدون علت؛ ۳- احساس خارش، حساس‌شدن یا درد ناگهانی قسمتی از پوست.
- درمان سرطان پوست بستگی به نوع و پیشرفت آن دارد.
- اکثر موارد سرطان پوست مرتبط با پرتو فرابنفش هستند. همهٔ افراد می‌توانند به سرطان پوست مبتلا شوند؛ با این حال، شیوع آن در افرادی که رنگ پوست تیره‌تر دارند، کمتر است. شیوع سرطان پوست در افرادی که از دستگاه سولاریوم استفاده می‌کنند، بیشتر است.
- بهترین روش‌های پیشگیری عبارتند از: ۱- ارزیابی خطر ابتلا به سرطان پوست با کمک پزشک؛ محافظت از پوست در برابر پرتو فرابنفش؛ ۳-معاینهٔ منظم پوست.
کراتوز خورشیدی یا اکتینیک
- کراتوز خورشیدی یک اختلال پوستی است که در اثر مجاورت طولانی‌مدت در نور خورشید یا پرتو فرابنفش در سولاریوم ایجاد می‌شود.
- کراتوز خورشیدی تغییرات پیش‌سرطانی است و به‌صورت ضایعات ضخیم، زبر و پوسته‌پوسته در بخش‌هایی از پوست که در معرض آفتاب است، نمایان می‌شود. کراتوز خورشیدی شایع‌ترین بیماری پوستی پیش سرطانی است.
- متخصص پوست اکثر ضایعات کراتوز خورشیدی را با نیتروژن مایع و لایه‌بردارهای شیمیایی بر می‌دارد و درمان می‌کند. در صورت مشاهدهٔ هرگونه برآمدگی مشکوک با پزشک خود مشورت کنید.
برف‌کوری
- فوتوکراتیت نوعی آسیب به قرنیه است که در اثر قرار‌گرفتن بیش از حد در معرض پرتو فرابنفش ایجاد می‌شود. نام دیگر فوتوکراتیت برف‌کوری است؛ زیرا بسیاری از افراد که به ارتفاعات برفی صعود می‌کنند به‌علت انعکاس زیاد پرتوهای فرابنفش به این بیماری مبتلا می‌شوند.
- برف‌کوری در اثر تابش پرتو فرابنفش از منابع مصنوعی مانند سولاریوم نیز ایجاد می‌شود.
- علائم برف‌کوری عبارتند از: ۱- اشک‌ریزش؛ ۲- درد؛ ۳- تورم پلک‌ها؛ ۴- احساس وجود شن در چشم‌ها؛ ۵-تاری دید یا کاهش دید.
در صورت مشاهدهٔ این علائم با پزشک مشورت کنید. - پزشک برای بهبود قرنیه یک محلول موضعی تجویز می‌کند. قرنیه معمولاً در طی ۲۴ الی ۴۸ ساعت بهبود پیدا می‌کند و علائم طولانی‌مدت نمی‌مانند.
آب مروارید
- سولاریوم و پرتو فرابنفش احتمال ابتلا به آب مروارید را افزایش می‌دهد. در آب مروارید عدسی چشم کدر می‌شود و باعث کاهش بینایی یا نابینایی می‌شود. درمان آب مروارید جراحی است.
- سایر آسیب‌های چشمی ناشی از سولاریوم عبارتند از: ۱- سرطان اطراف چشم؛ ۲-تخریب لکهٔ زرد، قسمتی از شبکیه که بیشترین حساسیت به نور را دارد؛ ۳- ناخنک چشم(پتریژیوم)، رشد نامنظم بافتی که می‌تواند دید را مسدود کند.
- در صورت مشاهدهٔ هر یک از این علائم با پزشک خود مشورت کنید: تاری دید یا هرگونه اختلال در دید؛ ۲-درد داخل یا اطراف چشم.
- برای محافظت از چشم‌ها در سولاریوم از تجهیزات حفاظتی استفاده کنید. همچنین در نور آفتاب از کلاه لبه‌دار پهن و عینک آفتابی با محافظت ۱۰۰٪ در برابر پرتو فرابنفش استفاده کنید.
سرکوب سیستم ایمنی
- قرار‌گرفتن بیش از حد در معرض پرتو فرابنفش، عملکرد سیستم ایمنی بدن و دفاع طبیعی پوست را سرکوب می‌کند، حساسیت به نور خورشید را افزایش می‌دهد، اثرات ایمن‌سازی را کاهش می‌دهد و باعث واکنش به برخی داروها می‌شود. سرکوب سیستم ایمنی در همهٔ افراد با هر رنگ پوستی می‌تواند اتفاق بیفتد.
- در افرادی که سابقهٔ درمان عفونت ویروس هرپس سیمپلکس را دارند، سولاریوم می‌تواند با سرکوب سیستم ایمنی منجر به فعال‌شدن مجدد عفونت و عود تبخال شود.
بدون دیدگاه