اطلاعات عمومی
بیماری عروق کرونری چیست؟
به باریک‌شدن یا انسداد عروق کرونر، بیماری عروق کرونری یا CAD) Coronary Artery Disease) می‌گویند. این بیماری معمولاً در اثر تجمع مواد چربی یا پلاک‌های چربی ایجاد می‌شود. شریان‌های کرونر، گروهی از رگ‌های خونی هستند که خون غنی از اکسیژن را به ماهیچهٔ قلب می‌رسانند تا آن را پمپاژ کند.
در بیماری عروق کرونر چه اتفاقی برای شریان‌ها می‌افتد؟
بیماری عروق کرونری ناشی از آترواسکلروز یا همان تصلب شرایین است. در طی آترواسکلروزیس، پلاک‌هایی در دیوارهٔ داخلی شریان‌ها ایجاد می‌شود. این پلاک‌ها از کلسترول، مواد چرب، مواد زائد، کلسیم و عوامل ایجاد‌کنندهٔ لختهٔ خون تشکیل شده‌اند. با افزایش پلاک‌ها در دیوارهٔ داخلی عروق، شریان‌ها باریک و سفت می‌شوند. درواقع، با این روند، پلاک‌ها شریان‌های شما را مسدود می‌کنند یا به آن‌ها آسیب می‌رسانند و درنهایت جریان خون به عضلهٔ قلب محدود شده یا متوقف می‌شود.
در چنین شرایطی، قلب خون کافی دریافت نمی‌کند و نمی‌تواند اکسیژن و مواد مغذی مورد نیاز خود را برای کارکرد درست دریافت کند. به این وضعیت که باعث عدم خون‌رسانی به میزان کافی به عضلهٔ قلب می‌شود، ایسکمی می‌گویند که می‌تواند به ناراحتی یا درد قفسهٔ سینه‌ای به نام آنژین منجر شود. این وضعیت همچنین شما را در معرض خطر حملهٔ قلبی قرار می‌دهد.
چگونه پلاک در رگ‌ها ایجاد می‌شود؟
بیماری عروق کرونری در همهٔ افراد اتفاق می‌افتد، ولی سرعت رشد آن از فردی به فرد دیگر متفاوت است. این روند معمولاً از زمانی که شما خیلی جوان هستید شروع می‌شود. البته بدن بی‌تفاوت نمی‌ماند و با ارسال گلبول‌های سفید خون برای حمله به کلسترول، با این روندِ مداوم مقابله می‌کند. این حمله باعث التهاب بیشتر می‌شود، تا جایی که سلول‌های دیگر، در دیوارهٔ شریان، یک کلاهک نازک روی پلاک تشکیل می‌دهند.
این کلاهک نازک روی پلاک ممکن است به دلایل دیگری همچون فشارخون باز شود. پلاکت‌ها نیز که گروهی از سلول‌های خونی هستند، به محل آسیب می‌چسبند و باعث تشکیل لخته می‌شوند. این لخته‌ها شریان‌ها را بیشتر از قبل باریک می‌کنند. البته گاهی‌اوقات یک لختهٔ خون خودبه‌خود از بین می‌رود؛ ولی گاهی نیز لخته جریان خون شریانی را مسدود و قلب را از اکسیژن محروم می‌کند و درنهایت می‌تواند باعث حملهٔ قلبی می‌شود.
علائم و نشانه‌ها
ممکن است در ابتدا علائمی نداشته باشید و ندانید که به بیماری عروق کرونری مبتلا هستید. این روندِ ایجادِ پلاک در شریان‌های شما، از سال‌ها تا دهه‌ها طول می‌کشد و احتمالاً زمانی که عروق دچار تنگی شدند، علائم خفیفی مشاهده می‌کنید.
این علائم نشان می‌دهند که قلب شما برای رساندن خون غنی از اکسیژن به بدن، با شدت بیشتری خون را پمپاژ می‌کند. در چنین مواقعی، به‌ویژه پس از فعالیت بدنیِ سبک مانند بالارفتن از پله‌ها و حتی در حالت استراحت، درد قفسهٔ سینه یا تنگی نفس را که از شایع‌ترین علائم هستند، مشاهده می‌کنید.
گاهی تا زمانی که دچار حملهٔ قلبی نشوید، متوجه بیماری عروق کرونری نخواهید شد. علائم حملهٔ قلبی عبارت‌اند از:
- درد قفسهٔ سینه (آنژین) که به‌صورت سنگینی، سفتی، فشار، سوزش و درد مبهم توصیف می‌شود. این درد همچنین می‌تواند به شانهٔ چپ، بازوها، گردن، پشت یا فک سرایت کند.
- احساس خستگی
- سرگیجه و سبکی سر
- حالت تهوع
- ضعف
علائم حملهٔ قلبی در زنان ممکن است کمی متفاوت باشد و معمولاً شامل موارد زیر است:
- ناراحتی یا درد در شانه‌ها، گردن، شکم و پشت
- احساس سوء‌هاضمه یا سوزش سر دل
- اضطراب
- عرق سرد
علائم هشدار
اگر فکر می‌کنید دچار حملهٔ قلبی شده‌اید، فوراً با اورژانس تماس بگیرید. اگر به خدمات پزشکی اورژانس دسترسی ندارید، از شخصی بخواهید که شما را به نزدیک‌ترین بیمارستان برساند. فقط در صورتی رانندگی کنید که هیچ گزینهٔ دیگری برای دستیابی به خدمات پزشکی ندارید.
سیگارکشیدن، فشارخون بالا، کلسترول بالا، دیابت، چاقی یا سابقهٔ خانوادگی بیماری قلبی در نزدیکان، احتمال ابتلا به بیماری عروق کرونری را افزایش می‌دهد. اگر در معرض خطر بیماری هستید، با پزشک صحبت کنید. ممکن است لازم باشد برای بررسی بیماری عروق کرونری آزمایش‌هایی نیز انجام دهید.
عوامل مؤثر در ابتلا
بیماری عروق کرونر از بیماری‌های شایع است. البته عواملی همچون سن، ژنتیک، سایر شرایط مرتبط با سلامتی و انتخاب سبک زندگی می‌توانند بر سلامت عروق قلب تأثیر بگذارند.
عوامل خطر بیماری عبارت‌اند از:
سن
افزایش سن خطر آسیب‌دیدگی و تنگی عروق را افزایش می‌دهد.
جنسیت
مردان عموماً بیشتر در معرض خطر بیماری عروق کرونر هستند. با‌این‌حال، خطر و احتمال ابتلا برای زنان، پس از یائسگی افزایش می‌یابد.
سابقهٔ خانوادگی
سابقهٔ خانوادگی ابتلا به بیماری قلبی احتمال ابتلا به بیماری ایسکمیک قلبی را افزایش می‌دهد. این احتمال به‌ویژه در‌صورتی‌که یکی از بستگان نزدیک (والدین، خواهر و برادر) در سنین پایین به بیماری قلبی مبتلا شود یا اگر پدر یا برادر شما قبل از ۵۵سالگی و مادر یا خواهر شما قبل از ۶۵سالگی به این بیماری مبتلا شود، افزایش پیدا می‌کند.
سیگارکشیدن
اگر سیگار می‌کشید، آن را ترک کنید، زیرا سیگار برای سلامت قلب مضر است. خطر ابتلا به بیماری قلبی در افرادی که سیگار می‌کشند، به‌طور قابل توجهی افزایش پیدا می‌کند. البته نباید فراموش کنیم که استنشاق دود سیگار دیگران نیز این خطر را افزایش می‌دهد.
فشارخون بالا
فشارخون بالای کنترل‌نشده می‌تواند شریان‌ها را سخت و سفت کند. عروق کرونر ممکن است باریک شوند و جریان خون را کندتر کنند.
کلسترول بالا
کلسترول بیش از حد در خون می‌تواند خطر ابتلا به تصلب شرایین را افزایش دهد. افزایش لیپوپروتئین با چگالی کم یا LDL و همچنین کاهش لیپوپروتئین با چگالی بالا یا HDL به تصلب شرایین منجر می‌شود.
دیابت
دیابت خطر ابتلا به بیماری عروق کرونری را افزایش می‌دهد.
اضافه‌وزن یا چاقی
اضافه‌وزن برای سلامت کلی بدن مضر است. چاقی می‌تواند به دیابت نوع ۲ و فشارخون بالا منجر شود.
بیماری مزمن کلیوی
ابتلا به بیماری کلیوی به مدت طولانی، خطر ابتلا به بیماری عروق کرونری را افزایش می‌دهد.
عدم فعالیت بدنی
فعالیت بدنی و ورزش برای سلامتی مهم است. نداشتن ورزش (سبک زندگی کم‌تحرک) با بیماری عروق کرونر و برخی عوامل خطر مؤثر در ابتلا به آن، مرتبط است.
استرس زیاد
فشار عاطفی و روانی می‌تواند به سلامت عروق آسیب برساند. همچنین، بر سایر عوامل خطرزای بیماری عروق کرونری نیز تأثیر می‌گذارد.
رژیم غذایی ناسالم
مصرف غذاهای حاوی مقادیر بالای چربی غیراشباع، چربی ترانس، نمک و شکر می‌تواند خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر را افزایش دهد.
مصرف الکل
مصرف الکل می‌تواند به آسیب عضلهٔ قلب منجر شود. همچنین می‌تواند تأثیر سایر عوامل خطر بیماری عروق کرونری را شدیدتر کند.
میزان خواب
خواب کم و زیاد هر دو با افزایش خطر بیماری قلبی مرتبط هستند. اغلب عوامل خطر همراه باهم باعث بروز بیماری می‌شوند و گاهی حتی یک عامل خطر ممکن است عامل دیگر را تحریک کند و موجب تأثیرات منفی آن شود. وقتی این عوامل در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند، با افزایش میزان تأثیر، میزان ابتلا به بیماری عروق کرونر را افزایش می‌دهند.
برای مثال، سندرم متابولیک خطر ابتلا به بیماری را بیشتر می‌کند. این سندروم مجموعه‌ای از شرایط و اختلالات مختلف ازجمله فشارخون بالا، قند خون بالا، چربی اضافی در اطراف شکم و سطوح بالای تری‌گلیسیرید است.
گاهی‌اوقات نیز بیماری عروق کرونری بدون هیچ‌گونه عامل خطر قبلی ایجاد می‌شود. از سایر عوامل خطر احتمالی برای ایجاد بیماری عروق کرونر، به موارد زیر هم می‌توان اشاره کرد:
وقفۀ تنفسی هنگام خواب (آپنهٔ انسدادی خواب)
این عارضه باعث توقف کوتاه‌مدت تنفس هنگام خواب و سپس شروع مجدد تنفس در زمان خواب می‌شود. نتیجهٔ این اتفاق، افت ناگهانی سطح اکسیژن خون است که بهدنبال آن قلب نیز باید بیشتر کار کند و فشارخون نیز بالا می‌رود.
تری‌گلیسیرید بالا
یکی از انواع چربی در خون تری‌گلیسیرید است و افزایش میزان آن می‌تواند خطر ابتلا به بیماری را به‌خصوص برای خانم‌ها افزایش دهد.
هموسیستئین
هموسیستئین آمینواسیدی است که بدن از آن برای ساخت پروتئین و ساخت و نگهداری بافت استفاده می‌کند؛ اما ممکن است که سطوح بالای هموسیستئین خطر ابتلا به بیماری عروق کرونری را افزایش دهد.
پره‌اکلامپسی
پره‌اکلامپسی از عارضه‌های ناشی از بارداری است که باعث افزایش فشارخون و افزایش پروتئین در ادرار می‌شود. این عارضه می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را در آینده افزایش دهد.
دیابت بارداری
دیابت در دوران بارداری از عوامل خطرزایی است که در ابتلا به بیماری عروق کرونری تأثیر دارد.
برخی بیماری‌های خودایمنی
در افرادی که به بیماری‌هایی مانند آرتریت روماتوئید و لوپوس (و سایر بیماری‌های التهابی) مبتلا هستند، احتمال ابتلا به تصلب شرایین بیشتر است.
تشخیص
بررسی‌های بالینی
در ابتدا اگر وضعیت بیمار اورژانسی باشد (در شرایط وقوع حملهٔ قلبی یا سکتهٔ مغزی باشد)، متخصص قلب شرح حال کاملی از بیمار یا همراه بیمار دربارهٔ علائم و سابقهٔ پزشکی بیمار می‌گیرد و همراه با بررسی عوامل خطر مؤثر در ابتلا به بیماری، فرد را از نظر بالینی نیز معاینه می‌کند.
بررسی‌های آزمایشگاهی
آزمایش خون
بسیاری از آزمایش‌های خون عواملی را بررسی می‌کنند که بر شریان‌ها تأثیر می‌گذارند. از جملهٔ این موارد می‌توان به تری‌گلیسیرید، کلسترول، لیپوپروتئین، پروتئین واکنش‌گر C یا CRP، گلوکز، HbA1c و سایر آزمایش‌ها با توجه به نظر پزشک مربوطه اشاره کرد.
بررسی‌های تصویربرداری
اکوکاردیوگرام
اکوی قلبی با استفاده از امواج صوتی، ساختارهای قلب و عملکرد کلی قلب را بررسی می‌کند.
سی‌تی‌‌اسکن (CT scan)
سی‌تی‌‌اسکن قلب می‌تواند رسوبات کلسیم و انسداد در شریان‌های قلب را نشان دهد. این رسوبات کلسیم می‌توانند شریان‌ها را تنگ کنند. گاهی‌اوقات در طول این آزمایش، مواد حاجب از طریق تزریق وریدی وارد جریان خون می‌شود که در ایجاد تصاویر دقیق از شریان‌های قلب مؤثر است.
اسکن هسته‌ای
در این روش، پس از ورود مواد رادیواکتیو به بدن و ردیابی آن‌ها، تصاویری از قلب برای تشخیص و ارزیابی بیماری ایجاد می‌شود.
الکتروکاردیوگرام (ECG یا EKG)
نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام فعالیت الکتریکی قلب را اندازه‌گیری می‌کند و نشان می‌دهد که قلب چقدر سریع یا کند می‌زند. پزشک نیز با بررسی آن تشخیص می‌دهد که آیا فرد دچار حملهٔ قلبی شده است یا خیر.
تست ورزش (تست استرس قلب)
اگر علائم و نشانه‌ها اغلب در هنگام ورزش بروز پیدا می‌کنند، ممکن است پزشک از شما بخواهد که در طول گرفتن نوار قلب، روی تردمیل راه بروید یا با دوچرخهٔ ثابت رکاب بزنید. اگر در هنگام انجام این تمرین‌ها اکو قلبی انجام شود، این تست را «استرس اکو» می‌نامند. البته ممکن است نتوانید ورزش کنید، که در این صورت به شما داروهایی داده می‌شود که مثل زمانی که ورزش می‌کنید، قلب را تحریک می‌کنند.
تست استرس هسته‌ای
این تست شبیه تست ورزش است. تست استرس هسته‌ای نشان می‌دهد که چگونه خون در حالت استراحت و در هنگام استرس به‌سمت عضلهٔ قلب حرکت می‌کند. برای این تست نوعی مادهٔ رادیواکتیو از طریق تزریق وریدی وارد بدن می‌شود و باعث می‌شود شریان‌های قلب با وضوح بیشتری در تصاویر نشان داده شوند.
درمان
درمان بیماری عروق کرونری معمولاً با تغییراتی در سبک زندگی مانند سیگارنکشیدن، تغذیهٔ سالم و ورزش بیشتر آغاز می‌شود. گاهی استفاده از داروها و اقدامات درمانی دیگر نیز لازم است.
درمان دارویی
داروهای کاهش‌دهندهٔ کلسترول
این داروها می‌توانند به کاهش کلسترول و کاهش تجمع پلاک در رگ‌ها کمک کنند. از این گروه می‌توانیم به استاتین‌ها، نیاسین و فیبرات‌ها اشاره کنیم.
آسپرین
آسپرین به رقیق‌شدن خون و جلوگیری از لخته‌شدن خون کمک می‌کند. درمان روزانه با دوز کم آسپرین، ممکن است در برخی افراد، برای پیشگیری اولیه از حملهٔ قلبی یا سکته توصیه شود.
البته مصرف روزانهٔ آسپرین می‌تواند عوارض جانبی جدی ازجمله خونریزی گوارشی ایجاد کند؛ بنابراین بدون اجازهٔ پزشک خود، مصرف روزانهٔ آسپرین را شروع نکنید.
مسدودکننده‌های بتا (بتابلاکرها)
این داروها ضربان قلب و فشارخون را کاهش می‌دهند. اگر قبلاً حملهٔ قلبی داشته‌اید، مسدودکننده‌های بتا ممکن است خطر حملات بعدی را نیز کاهش دهند.
مسدودکننده‌ٔ کانال کلسیم
اگر نمی‌توانید مسدودکننده‌های بتا را مصرف کنید یا مصرف آن‌ها بر مشکل شما تأثیری ندارند، ممکن است مصرف داروهای این دسته توصیه شود. مسدودکننده‌های کانال کلسیم می‌توانند به بهبود علائم درد قفسهٔ سینه کمک کنند.
بازدارنده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACEI) و مسدودکننده‌های گیرندهٔ آنژیوتانسین 2 (ARB)
این داروها فشارخون را کاهش می‌دهند. همچنین ممکن است به جلوگیری از شدیدترشدن بیماری عروق کرونری نیز کمک کنند.
نیتروگلیسیرین
این دارو باعث گشادشدن عروق قلب می‌شود و می‌تواند به کنترل یا تسکین درد قفسهٔ سینه کمک کند. نیتروگلیسیرین به‌صورت قرص، اسپری یا پچ پوستی در دسترس است.
رانولازین
این دارو ممکن است به افراد مبتلا به درد قفسهٔ سینه (آنژین صدری) کمک کند و همراه با بتابلاکرها یا به‌جای آن‌ها تجویز شود.
درمان غیردارویی
گاهی برای رفع انسداد شریان به جراحی نیاز است. برخی از گزینه‌های جراحی عبارت‌اند از:
آنژیوپلاستی عروق کرونر و استنت‌گذاری
این روش برای بازکردن گرفتگی عروق قلب انجام می‌شود. متخصص قلب یک لولهٔ نازک و انعطاف‌پذیر (کاتتر) را به قسمتی از شریان قلب که دچار گرفتگی شده است هدایت می‌کند. در این زمان، بالون کوچکی باد می‌شود و به گشادشدن شریان مسدودشده و بهبود جریان خون کمک می‌کند.
در طول آنژیوپلاستی ممکن است یک لولهٔ سیمی کوچک (استنت) در شریان قرار بگیرد و به بازنگه‌داشتن شریان کمک کند. این روش خطر تنگی مجدد شریان را کاهش می‌دهد. البته برخی از استنت‌ها به‌آرامی دارو آزاد می‌کنند که همین دارو نیز به بازنگه‌داشتن رگ‌ها کمک می‌کند.
جراحی بای‌پس سرخرگ کرونری (CABG)
جراح در این روش، رگ خونی سالمی را از قسمت دیگر بدن می‌گیرد و مسیر جدیدی برای رسیدن خون به قلب ایجاد می‌کند. CABG نوعی جراحی قلب باز است و معمولاً فقط در کسانی انجام می‌شود که گرفتگی عروق در بسیاری از رگ‌های آن‌ها وجود دارد.
تغذیه و مکمل
رژیم غذایی
با پزشک یا متخصص تغذیه دربارهٔ روش‌های تغییر رژیم غذایی برای کاهش خطر بیماری قلبی صحبت کنید. رژیم‌های مدیترانه‌ای و رژیم DASH انتخاب‌های خوبی هستند و توصیه می‌شوند.
مکمل‌ها
اسیدهای چرب امگا ۳ نوعی اسید چرب غیراشباع هستند و می‌توانند التهاب را در سراسر بدن کاهش دهند. می‌دانید که التهاب با بیماری عروق کرونری مرتبط است؛ با‌این‌حال، مزایا و معایب اسیدهای چرب امگا ۳ برای بیماری قلبی همچنان در دست مطالعه است.
منابع اسیدهای چرب امگا ۳ عبارت‌اند از:
ماهی و روغن ماهی
ماهی و روغن ماهی مؤثرترین منابع اسیدهای چرب امگا ۳ هستند. ماهی‌های چرب مانند سالمون و کنسرو ماهی تن، حاوی بیشترین اسیدهای چرب امگا ۳ هستند و درنتیجه بیشترین فواید را دارند. مکمل‌های روغن ماهی نیز ممکن است مفید باشند؛ اما شواهد نشان می‌دهد که ماهی بیشترین تأثیر را دارد.
روغن کتان و بذر کتان
روغن کتان و بذر کتان حاوی نوعی اسید چرب امگا ۳ به نام آلفا لینولنیک اسید (ALA) هستند. نتایج تحقیقات متفاوت هستند؛ برخی تحقیقات نشان داده‌اند که ALA حاوی مقادیر کمتری اسیدهای چرب امگا ۳ نسبت به ماهی و روغن ماهی است؛ اما همچنان به کاهش کلسترول و بهبود سلامت قلب کمک می‌کند. دانهٔ کتان مقدار فراوانی فیبر نیز دارد که فواید مختلفی برای سلامتی به همراه می‌آورد.
سایر روغن‌ها
آلفا لینولنیک اسید (ALA) در روغن‌های دیگری همچون کانولا و روغن سویا نیز یافت می‌شود.
موارد دیگری که روی بیماری تأثیرگذارند عبارت‌اند از:
- جو
- پسیلیوم (نوعی فیبر)
- سیر
- استرول‌های گیاهی
همیشه قبل از مصرف گیاهان دارویی، مکمل‌ها یا داروهایی که بدون نسخه خریداری می‌شوند، با پزشک صحبت کنید؛ چراکه برخی داروها و مکمل‌ها ممکن است با داروهای دیگر تداخل پیدا کنند.
زندگی با بیماری عروق کرونری
خودمراقبتی
ایجاد تغییراتی خاص در سبک زندگی می‌تواند به سالم‌نگه‌داشتن رگ‌ها کمک کند و این اتفاق به‌معنای جلوگیری از بروز بیماری عروق کرونری یا کندکردن روند پیشرفت آن است. برای شروع، موارد زیر را امتحان کنید:
کنترل استعمال سیگار
سیگار از عوامل اصلی خطر برای ایجاد بیماری در عروق کرونر است. نیکوتین رگ‌های خونی را سفت می‌کند و با این شرایط قلب مجبور می‌شود تا سخت‌تر کار کند. ترک سیگار یکی از بهترین راه‌ها برای کاهش خطر حملهٔ قلبی است.
کنترل فشارخون
اگر سابقهٔ فشارخون بالا دارید، به معاینات مکرر نیاز دارید. همچنین باید از پزشک خود بپرسید که فشارخون هدف برای شما چقدر است.
کنترل سطح کلسترول
بزرگسالان باید از ۲۰سالگی و حداقل هر پنج سال یک بار آزمایش کلسترول را انجام دهند. برخی افراد به بررسی‌های مکرر نیاز دارند.
کنترل و پایش قند خون
اگر دیابت دارید، با کنترل دقیق قند خون می‌توانید به کاهش خطر بیماری قلبی کمک کنید.
تغذیهٔ سالم
میوه، سبزیجات، غلات کامل، حبوبات و آجیل بخورید. از مصرف چربی‌های اشباع‌شده و چربی‌های ترانس خودداری کنید. میزان نمک و شکر را کاهش دهید. خوردن یک یا دو وعده ماهی در هفته نیز می‌تواند بر حفظ سلامت قلب تأثیر بگذارد. همچنین، از مصرف الکل هم دوری کنید.
تحرک
ورزش به کنترل وزن و دیابت، کلسترول و فشارخون بالا کمک می‌کند. این بدان معناست که کنترل همهٔ عوامل خطرزا برای بیماری عروق کرونری را در دست خواهید گرفت. برای این کار حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت هوازی متوسط یا ۷۵ دقیقه فعالیت هوازی شدید در هفته یا ترکیبی از فعالیت متوسط و شدید را در برنامهٔ خود بگنجانید.
کنترل وزن
اضافه‌وزن خطر ابتلا به بیماری عروق کرونری را افزایش می‌دهد. درعوض، کاهش وزن حتی به میزان کم، می‌تواند به کاهش عوامل خطر بیماری عروق کرونری کمک کند.
توانبخشی قلبی
اگر جراحی قلب انجام داده‌اید، ممکن است پزشک برنامه‌ای از آموزش، مشاوره و تمرینات ورزشی را پیشنهاد کند که برای کمک به بهبود سلامت شما طراحی شده است.
کنترل استرس
راه‌هایی برای کمک به کاهش فشارهای عاطفی و روانی پیدا کنید. ورزش بیشتر، تمرین‌های افزایش تمرکز و برقراری ارتباط با دیگران در گروه‌هایی که شما را از لحاظ عاطفی حمایت می‌کنند، راه‌هایی برای مهار استرس هستند.
واکسن
هر سال واکسن آنفولانزا تزریق کنید.
ورزش
ورزش منظم برای افرادی که بیماری قلبی دارند، اهمیت فراوانی دارد. ورزش ماهیچهٔ قلب را قوی‌تر می‌کند و می‌تواند به کاهش فشارخون و کلسترول و همچنین به قوی‌نگه‌داشتن استخوان‌ها کمک کند و در صورت ابتلا به دیابت، قند خون را کنترل می‌کند. ورزش منظم در کاهش وزن و همچنین تجربهٔ احساس بهتر، تأثیر دارد.
همیشه قبل از شروع یک برنامهٔ ورزشی با پزشک خود صحبت کنید. افرادی که مدت طولانی به بیماری عروق کرونری مبتلا هستند و می‌خواهند برای اولین بار ورزش کنند، باید ابتدا به پزشک خود مراجعه کنند. شدت فعالیت باید با توجه به میزان خطری که ورزش برای شما در پی دارد، تعیین شود؛ این هدف، اصلی‌ترین کار پزشک است. شما باید مطمئن شوید تمرینی که می‌خواهید انجام دهید، برایتان بی‌خطر است. این موارد به‌خصوص زمانی مهم است که:
- اخیراً دچار حملهٔ قلبی شده باشید.
- درد یا فشار قفسهٔ سینه یا تنگی نفس داشته باشید.
- دیابت دارید.
- اخیراً جراحی قلب داشته‌اید.
هرکسی که بیش از ۱۵ دقیقه درد قفسهٔ سینه داشته باشد، باید با اورژانس تماس بگیرد. اگر متوجه شدید که ورزش باعث تپش قلب یا تنگی نفس غیرمعمول یا ناراحتی در قفسهٔ سینه می‌شود، فعالیت خود را کاهش دهید و به پزشک مراجعه کنید.
درکل می‌توان گفت فعالیت بدنی برای همهٔ افراد مبتلا به بیماری قلبی مفید است، حتی اگر این فعالیت در کمترین میزان خود انجام شود.
سلامت روان
تحقیقات گسترده و رو به رشدی وجود دارد که نشان می‌دهد سلامت روان با عوامل خطرزا برای بیماری قلبی مرتبط است.
افرادی که برای مدت طولانی درگیر افسردگی، اضطراب، استرس و حتی PTSD هستند، شاهد تأثیرات فیزیولوژیکی خاصی در بدن خود هستند. این تأثیرات شامل اختلالات مرتبط با قلب مانند افزایش ضربان قلب، افزایش فشارخون، کاهش جریان خون به قلب و افزایش سطح کورتیزول می‌شوند. این تأثیرات می‌توانند منجر به کلسیم در شریان‌ها، بیماری متابولیک و بیماری قلبی شوند.
شواهد نشان داده است که معمولاً پس از بروز حوادث قلبی، اختلالات مرتبط با سلامت روان مانند افسردگی، اضطراب و PTSD (اختلال اضطراب پس از سانحه) بروز پیدا می‌کنند. این اختلالات ناشی از عواملی مختلفی مثل ناتوانی، ترس از مرگ، درد و مشکلات مالی مرتبط با این اتفاق است.
همچنین، اختلالات سلامت روان مانند اضطراب و افسردگی ممکن است برخی رفتارها را در افراد تشدید کنند؛ رفتارهایی مانند داشتن سبک زندگی ناسالم و کم‌تحرک، سیگارکشیدن یا مصرف‌نکردن داروهای تجویزشده.
درواقع این رفتارها به این دلیل ایجاد می‌شوند که افراد مبتلا به اختلال سلامت روان، کمتر بهدنبال به‌کارگرفتن راه‌حل‌های مقابله با استرس هستند. ازطرفی، انتخاب سبک زندگی سالم برای این افراد سخت است و درنتیجه افراد در این شرایط نمی‌توانند در راستای کاهش خطر بیماری قلبی عکس‌العمل مناسبی نشان دهند.
با تشخیص به‌موقع اختلالات سلامت روان و دریافت خدمات درمانی مناسب، روند درمانی طی شده و به‌مرور رفتارهای سالم در آن‌ها بروز پیدا می‌کند. افزایش فعالیت‌های بدنی، بهبود کیفیت تغذیه و کاهش مصرف سیگار مواردی هستند که می‌توانند خطر ابتلا به بیماری قلبی را کاهش دهند، پس بهتر است آن‌ها را مدنظر قرار دهید.
داروها
- آتورواستاتین | لیپیتور
- فنوفیبرات | لیپانتیل
- نیتروگلیسیرین | نیتروستات
- آتنولول | تنورمین
- دیلتیازم | کاردیزم
