اطلاعات عمومی
بیماری آنفلوانزا چیست؟
آنفلوانزا نوعی بیماری تنفسی است که عمدتاً در اثر آلوده‌شدن به یک ویروس ایجاد می‌شود. این بیماری قدرت انتشار زیادی دارد، به‌راحتی از فردی به فرد دیگری منتقل می‌شود و در فصل زمستان نیز شیوع بیشتری دارد.
بیشتر افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند، به‌مدت یک یا دو هفته احساس مریضی کرده و سپس بهبود پیدا می‌کنند.
آنفلوانزا در برخی افراد به عفونت‌های ریوی جدی‌تر یا تشدید مشکلات زمینه‌ای مثل نارسایی قلبی یا آمفیزم منجر می‌شود.
علائم و نشانه‌ها
- شروع ناگهانی تب متوسط تا بالا
- سرفۀ خشک
- سردرد
- گلودرد
- لرز
- آبریزش بینی
- بی‌اشتهایی
- درد عضلانی
- خستگی
ممکن است مشکلات زیادی مثل سرماخوردگی، اسهال و استفراغ را نیز آنفلوانزا در نظر بگیرید، اما این مشکلات در واقعیت آنفلوانزا نیستند. آنفلوانزای گوارشی نیز نام اشتباهی است، چرا‌که ویروس‌هایی به‌جز ویروس آنفلوانزا موجب ابتلا به آن می‌شوند.
عوامل مؤثر در ابتلا
عوامل زیر ممکن است احتمال ابتلای شما به به این بیماری یا عوارض ناشی از آن را افزایش دهند:
۱. سن
شانس ابتلا به آنفلوانزای فصلی در کودکان ۶ماهه تا ۵ساله و افراد بالا ۶۵ سال، نسبت به سایر افراد بیشتر است.
۲. شرایط زندگی یا کاری
افرادی که در مجتمع‌های پرجمعیت مثل خانه‌های سالمندان، بیمارستان‌ها یا پادگان‌های نظامی حضور دارند، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری قرار می‌گیرند.
۳. سیستم ایمنی ضعیف‌شده
درمان‌های سرطان، استفاده از داروهای ضد رد پیوند، استفادۀ بلندمدت از استروئیدها، پیوند عضو، سرطان خون یا ایدز (HIV) می‌توانند سیستم ایمنی را ضعیف کنند؛ درنتیجه احتمال ابتلای افراد به آنفلوانزا افزایش پیدا می‌کند.
۴. بیماری‌های مزمن
بیماری‌های مزمن شامل بیماری‌های ریوی مثل آسم، دیابت، بیماری قلبی، بیماری سیستم عصبی، مشکلات متابولیسم، مشکلات تنفسی و بیماری کلیه، کبد یا خون، سبب تشدید علائم بیماری می‌شوند.
استفاده از آسپرین در سنین کمتر از ۱۹ سال
افرادی که کمتر از ۱۹ سال دارند و آسپرین را به‌مدت زیاد دریافت می‌کنند، در صورت آلوده‌شدن به آنفلوانزا، در معرض خطر ابتلا به سندرم ری خواهند بود.
۵. بارداری
زنان باردار، به‌ویژه در سه‌ماهۀ دوم و سوم بارداری، بیشتر در معرض عوارض آنفلوانزا هستند. همچنین، احتمال بروز عوارض مرتبط با این بیماری تا دو هفته پس از زایمان در زنان بیشتر است.
۶. چاقی
عوارض آنفلوانزا در افرادی که شاخص تودۀ بدنی (BMI) آنان بیشتر از ۴۰ است، شدیدتر خواهد بود.
علائم هشدار
بیشتر افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند، می‌توانند در خانه خود را درمان کنند و نیازی به مراجعه به پزشک ندارند؛ با‌این‌حال، اگر علائم آنفلوانزا را در خود مشاهده می‌کنید و در معرض ابتلا به عوارض هستید، می‌توانید به پزشک مراجعه کنید.
مصرف داروهای ضدویروس می‌تواند طول بیماری شما را کاهش داده و درنتیجه احتمال درگیری شما با مشکلات جدی‌تر را نیز کاهش دهد؛ پس، اگر علائم اورژانسی و نشانه‌های شدیدی از بیماری دارید، بلافاصله با پزشک خود مشورت کنید.
علائم و نشانه‌های اورژانسی در بزرگسالان شامل موارد زیر است:
- دشواری در تنفس و تنگی نفس
- درد قفسۀ سینه
- سرگیجۀ ادامه‌دار
- تشنج
- بدترشدن بیماری‌های زمینه‌ای
- ضعف و درد شدید در عضلات
علائم و نشانه‌های اورژانسی در کودکان شامل موارد زیر است:
- دشواری در تنفس
- لب‌های آبی‌رنگ
- درد قفسۀ سینه
- کم‌آبی بدن
- درد عضلانی شدید
- تشنج
- بدترشدن بیماری‌های زمینه‌ای
تشخیص
در افرادی که در معرض خطر هستند (مثل افرادی که داروهای تضعیف‌کنندۀ سیستم ایمنی مصرف می‌کنند یا سایر مواردی که پیش‌تر ذکر شد) مصرف زودهنگام داروهای آنفلوانزا (تا ۴۸ ساعت پس از شروع علائم) اهمیت زیادی دارد؛ بنابراین، باید به‌محض اینکه این افراد علائم اولیه را احساس کردند، به پزشک خود مراجعه کنند.
بررسی‌های بالینی
پزشک شما به دنبال مشاهدۀ علائم و نشانه‌های آنفلوانزا، شما را معاینۀ فیزیکی می‌کند؛ همچنین، ممکن است آزمایشی را برای تشخیص این ویروس تجویز کند.
در زمان‌هایی که میزان شیوع بیماری در میان افراد بیشتر است، احتمالاً به انجام آزمایش برای تشخیص آنفلوانزا نیاز نداشته باشید؛ چون دکتر بیماری شما را با استفاده از علائم و نشانه‌ها تشخیص خواهد داد.
بررسی‌های آزمایشگاهی
در برخی موارد ممکن است پزشک برای تشخیص آنفلوانزا آزمایش‌هایی را تجویز کند؛ مثلاً انجام تست واکنش زنجیره‌ای پلیمراز (PCR) در بسیاری از بیمارستان‌ها و آزمایشگاه‌ها رایج است؛ البته این آزمایش ممکن است در مطب پزشک نیز انجام شود.
تست PCR یکی از آزمایش‌هایی است که نسبت به بقیه حساس‌تر است و ممکن است بتواند سویۀ آنفلوانزا را نیز شناسایی کند.
دقت کنید که امکان انجام آزمایش برای تشخیص آنفلوانزا و کووید-۱۹ وجود دارد؛ چرا‌که ممکن است هم‌زمان به آنفلوانزا و کووید-۱۹ مبتلا شوید.
بررسی‌های تصویربرداری
بررسی‌های تصویربرداری در تشخیص آنفلوانزا جایگاهی ندارد.
درمان
درمان دارویی
معمولاً داروهای زیر در درمان بیماری استفاده می‌شوند (قبل از مصرف هرگونه فرآوردۀ دارویی، با پزشک خود مشورت کنید).
- استامینوفن
- برای کاهش تب و درد عضلانی کاربرد دارد.
- اسلتامیویر فسفات
این دارو برای درمان آنفلوانزا در کودکانی که حداقل ۲ هفته از تولد آن‌ها می‌گذرد مناسب است. همچنین، در بزرگسالان، درصورتیکه حداکثر ۲ روز از شروع بیماری آن‌ها گذشته باشد، می‌تواند مؤثر باشد.
آنتی‌بیوتیک‌ها
آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان بیماری‌های ویروسی مثل آنفلوانزا مناسب نیستند؛ چرا‌که این داروها باید فقط برای درمان انواع بیماری‌های باکتریایی مثل ذات‌الریۀ باکتریایی یا سینوزیت استفاده شوند.
دقت کنید که مصرف بدون نسخۀ آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند موجب ایجاد عوارض و مقاومت آنتی‌بیوتیکی شود؛ پس این داروها را بدون تجویز پزشک مصرف نکنید.
درمان غیردارویی
اکثر افراد مبتلا به آنفلوانزا، درصورتیکه به بیماری زمینه‌ای مبتلا نباشند، به دارو یا درمان خاصی نیاز ندارند.
اگر به به این بیماری مبتلا شده‌اید، لازم است تا موارد زیر را رعایت کنید:
- استراحت
- نوشیدن مایعات فراوان
- داشتن برنامۀ غذایی سبک
- ماندن در خانه
تغذیه و مکمل
رژیم غذایی
فراموش نکنید که هنگام بیماری، چه آنفلوانزا چه یک تب ساده، غذای سالم دقیقاً آن چیزی است که بدن شما برای حفظ قدرت مقابله با بیماری لازم دارد. رژیم غذایی سالم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
مصرف مایعات
بدن شما هنگام ابتلا به آنفلوانزا یا هر بیماری دیگری که به تب منجر می‌شود، به آب احتیاج دارد.
دقت کنید که بدن، هنگام مقابله با بیماری، بیش از هر غذایی به آب احتیاج دارد.
مصرف آب گوشت یا چایی گیاهی هم گزینۀ مناسبی برای شماست؛ اما مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار مثل قهوه و نوشابه و هرگونه نوشیدنی که میزان قند بالایی دارد، به دلیل کاهش حجم آب بدن شما توصیه نمی‌شود.
آب گوشت
آب گوشت سرشار از مواد مغذی و آنتی‌اکسیدان است و از کم‌آبی بدن جلوگیری می‌کند. همچنین، به دلیل ولرم‌بودن، برای بهبود گلودرد گزینۀ بسیار مناسبی است.
سوپ مرغ
می‌توانید خاصیت آب گوشت خود را با اضافه‌کردن مرغ سرشار از پروتئین، آهن و سبزیجات سالم بالا ببرید؛ درنتیجه بدن شما برای مقابله با این بیماری قوی‌تر می‌شود.
یخمک
معمولاً برای کاهش درد گلو، مایعات گرم بهتر از مایعات سرد عمل می‌کنند؛ اما اگر دوست دارید کمی تنوع ایجاد کرده و آب بدن خود را نیز حفظ کنید، خوردن یخمک (طبیعی و بدون شکر) می‌تواند در بهبود بافت ملتهب‌شده کمک‌کننده باشد.
میوه‌ها و سبزیجات دارای ویتامین ث
ویتامین ث عموماً با تقویت سیستم ایمنی در ارتباط است و می‌تواند علائم سرماخوردگی و آنفلوانزا را کاهش دهد.
میوه‌ها و سبزیجات زیر میزان ویتامین ث بالایی دارند:
- مرکبات مثل پرتقال و گریپ‌فروت
- بروکلی
- طالبی
- کیوی
- فلفل
- سیبزمینی
- توت‌فرنگی
- گوجه‌فرنگی
سبزیجات برگ‌دار
ممکن است به سالاد به‌عنوان یک غذای کامل نگاه نکنید، اما سبزیجاتی مثل اسفناج، کلم پیچ و کلم سرشار از ویتامین ث و آهن هستند و می‌توانند به مقابله با التهاب و بهتر‌کردن حال شما کمک کنند. به‌علاوه، اضافه‌کردن یک سبزی به سوپ مرغ یا آب گوشت نیز برای مقابله با این بیماری مناسب است.
آب میوه و سبزیجات
میوه و سبزیجات همیشه بهترین گزینه هستند. اگر هنگام بیماری نمی‌توانید به‌خوبی غذا بخورید، مصرف آب‌میوه‌های طبیعی و آب سبزیجات، مواد مغذی زیادی را برای بدن شما فراهم می‌کند.
چایی گیاهی
چایی گرم می‌تواند درد گلو را کاهش دهد و درعینحال، بخار آن به باز‌کردن بینی گرفته کمک می‌کند. با اضافه‌کردن کمی عسل می‌توانید چایی خود را به یک آرام‌بخش تبدیل کنید!
تحقیقات ثابت کرده که عسل سرفه را در هنگام شب کاهش داده و خواب کودکان را بهبود می‌بخشد؛ با‌این‌حال، مصرف آن برای کودکان زیر یک سال توصیه نمی‌شود.
سیر
تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف سیر خام ممکن است سیستم ایمنی را تقویت کند؛ البته فراموش نکنید که سیر خام نسبت به سیر پخته یا مکمل‌های آن خواص بیشتری نیز دارد.
به غذاهای راحت روی آورید
هنگام بیماری بهتر است خود را درگیر درست‌کردن غذاهای سخت و پیچیده نکنید.
در بسیاری از مواقع، پرزهای چشایی شما تغییر کرده و به نظر شما غذاها دیگر مزۀ خوبی ندارند. پس بهتر است به دنبال غذایی باشید که به بهبود وضعیت شما کمک کند.
انتخاب غذاهایی که شما را آرام می‌کنند، قدم بزرگی به‌سوی حال بهتر است؛ درعینحال، کالری‌هایی را که بدنتان به‌شدت نیاز دارد نیز دریافت خواهید کرد.
غذاهایی که باید هنگام ابتلا به آنفلوانزا از آنان دوری کنید
به همان اندازه که مصرف غذاهای مفید هنگام ابتلا به آنفلوانزا اهمیت دارد، پرهیز از غذاهای مضر نیز بسیار مهم است.
بهتر است در رژیم غذایی خود به موارد زیر دقت کنید:
الکل
سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و مقابله با بیماری را دشوار می‌کند.
کافئین
مصرف کافئین آب بدن شما را کاهش می‌دهد؛ بنابراین از مصرف قهوه، چای سیاه، نوشابه و موارد این‌چنینی بپرهیزید.
محصولات لبنی
این محصولات می‌توانند مخاط بدن را غلیظ کرده و موجب جمع‌شدن مخاط شوند.
قند
بخش‌هایی از بدن شما در هنگام ابتلا به آنفلوانزا ملتهب می‌شود؛ در‌حالی‌که مصرف قند التهاب بدنتان را افزایش خواهد داد.
غذاهای تند
مصرف غذای تند، باعث تشدید آبریزش بینی می‌شود.
مکمل‌ها
بتاکاروتن
بتاکاروتن در مواد غذایی گیاهی مثل سیبزمینی شیرین، اسفناج، هویج، انبه، بروکلی و گوجه‌فرنگی یافت می‌شود.
ویتامین ث
مرکبات، هندوانه، گوجه‌فرنگی، فلفل دلمه و بروکلی جزو مواد غذایی سرشار از ویتامین ث هستند.
ویتامین د
ماهی چرب، تخم‌مرغ، شیر و آب‌میوه‌های غنی‌شده با ویتامین د گزینه‌های خوبی برای تأمین ویتامین د هستند.
روی
روی از راه غذاهایی مثل گوشت قرمز و غذاهای دریایی بهتر جذب می‌شود؛ اما در مواد غذایی گیاهی مثل آرد گندم، لوبیا و آجیل نیز وجود دارد.
پروبیوتیک‌ها
پروبیوتیک‌ها نوعی باکتری مفید هستند و در سلامتی شما نقش مهمی دارند. پروبیوتیک‌ها هم به‌صورت مکمل و هم در موادخوراکی مثل مواد لبنی سنتی (برخی انواع ماست) وجود دارند.
زندگی با آنفلوانزا
خودمراقبتی
اگر به آنفلوانزا مبتلا شدید، می‌توانید اقدامات زیر را برای کاهش شدت علائم انجام دهید:
مایعات زیاد بنوشید
آب، آب‌میوه و سوپ گرم را برای حفظ آب بدن مصرف کنید.
استراحت کنید
خواب و استراحت کافی در عملکرد بهتر سیستم ایمنی کمک‌کننده خواهد بود؛ حتی گاهی لازم است که متناسب با علائمی که دارید، میزان فعالیت خود را تغییر دهید.
از مسکن استفاده کنید
از مسکن‌های بدون نسخه مثل استامینوفن یا ایبوپروفن برای مبارزه با درد ناشی از بیماری استفاده کنید. کودکان و نوجوانانِ در حال بهبود از علائم آنفلوانزا، هرگز نباید آسپرین مصرف کنند؛ چرا‌که آنان را در معرض ابتلا به سندروم ری قرار می‌دهد.
برای کمک به جلوگیری از انتشار بیماری در جامعه، در خانه بمانید و کودکان بیمار را نیز تا ۲۴ ساعت بعد از از‌بین‌رفتن تب در خانه نگه دارید. از قرارگرفتن در اجتماع، تا زمانی که احساس بهبودی نکرده‌اید، بپرهیزید.
اگر لازم است از خانه خارج شوید ماسک بزنید و دستانتان را مرتب بشویید.
پیشگیری
اگر قبل از فصل پاییز و در شهریور واکسن آنفلوانزا بزنید، به احتمال زیاد در فصل آنفلوانزا از ابتلا به این بیماری در امان خواهید بود.
گاهی‌اوقات واکسن، شما را از ابتلا به بیماری حفظ نمی‌کند، اما در صورت دریافت واکسن و ابتلا به آنفلوانزا، علائم شدت کمتری خواهند داشت.
این واکسن حتی برای زنان باردار نیز ایمن است؛ اما پیش از مصرف آن با پزشک خود مشورت کنید.
به دلیل واگیرداربودن آنفلوانزا، می‌توانید اقدامات زیر را برای جلوگیری از انتشار ویروس این بیماری انجام دهید:
- دستانتان را به‌خوبی بشویید؛ دستانتان را مرتباً با آب و صابون بشویید. اگر به آب و صابون دسترسی ندارید، از مواد ضدعفونی‌کنندۀ الکلی استفاده کنید.
- در اجتماع حاضر نشوید؛ اگر حس می‌کنید بیمار هستید و تب دارید، از حضور در اطراف دیگران بپرهیزید.
- در صورت امکان از حضور در اطراف افراد بیمار بپرهیزید.
- به چشمان، بینی و دهان خود دست نزنید.
- غذای کافی بخورید، ورزش کنید و به میزان کافی استراحت کنید.
واکسیناسیون
پیشنهاد می‌شود که همۀ افراد بالای ۶ ماه هرساله واکسن آنفلوانزا را دریافت کنند.
افرادی که بیماری‌های زیر را دارند، در معرض علائم شدید آنفلوانزا هستند:
- بیماری ریوی
- بیماری کلیوی
- بیماری کبدی
- بیماری عصبی
- دیابت
- مشکلات قلبی
- بیماری‌هایی که سیستم ایمنی را تضعیف می‌کنند (یا مصرف داروهایی که سیستم ایمنی را ضعیف می‌کنند)
- اختلالات خونی
- چاقی مفرط
همچنین، اگر شرایط زیر را دارید، علائم بیماری شدت بیشتری خواهند داشت:
- افراد زیر ۲ سال یا بالای ۶۵ سال
- افراد باردار
- افراد زیر ۱۹ سال که باید مرتباً آسپرین مصرف کنند
- زندگی در خانۀ سالمندان
اگر در یک مرکز درمانی کار می‌کنید، ممکن است ناقل این ویروس باشید و بدون داشتن هیچ‌گونه علائمی، ویروس آنفلوانزا را به سایر افراد نیز منتقل کنید.
پیشنهاد مراکز درمانی و کنترل بیماری این است که همۀ افراد بالای ۶ ماه، در صورت نداشتن شرایط خاص، واکسن آنفلوانزا را دریافت کنند.
چه کسی نباید واکسن آنفلوانزا را دریافت کند؟
اگر شرایط زیر را دارید نباید واکسن دریافت کنید:
- وجود حساسیت: اگر به هرگونه دوز قبلی واکسن آنفلوانزا حساسیت شدید نشان داده‌اید.
- بیمار هستید و تب دارید: در این صورت تا هنگام بهبودی کامل، صبر کنید.
چه هنگام باید واکسن دریافت کنید؟
بهترین زمان برای دریافت واکسن در اواخر شهریور است. برای رسیدن به ایمنی لازم حدود سه هفته زمان لازم است؛ بنابراین، دریافت واکسن را عقب نیندازید.
داروها
- استامینوفن
- ایبوپروفن
- اسلتامیویر
بدون دیدگاه