داروها
گاهیاوقات به نظر میرسد که تعداد داروها از بیماریها بیشتر است و ثابت نگه داشتن تعداد آنها ممکن است کار راحتی نباشد. برخی از داروها را میتوان بدون نسخه در داروخانهها تهیه کرد، برخی دیگر نیاز به نسخه پزشک دارند و برخی از آنها فقط در بیمارستانها قابل دسترس هستند.
دارو چیست؟
داروها مواد شیمیایی یا ترکیباتی هستند که برای درمان، متوقفکردن یا پیشگیری از بیماری استفاده میشوند. همچنین از داروها برای کاهش علائم یا تشخیص بیماری هم میتوان استفاده کرد.
پیشرفتهای پزشکی در زمینهٔ دارو، به پزشکان این امکان را داده است که بسیاری از بیماریها را درمان کرده و جان انسانها را نجات دهند.
این روزها داروها از منابع مختلفی تهیه میشوند و حتی مادهٔ اولیهٔ بسیاری از آنها، از طبیعت گرفته میشود.
برخی از داروها در آزمایشگاه، با ترکیب چند مادهٔ شیمیایی ساخته میشوند. برخی دیگر مانند پنیسیلین، محصولات جانبی ارگانیسمهایی مانند قارچها هستند. حتی تعداد کمی از آنها از نظر بیولوژیکی، با وارد کردن ژنهایی در باکتریها که باعث تولید مادهٔ مورد نظر میشوند، ساخته میشوند.
وقتی صحبت از دارو میشود، اغلب ممکن است قرص به ذهنمان خطور کند. اما داروها میتوانند به شکلهای مختلفی، مثل موارد زیر باشند:
- مایعاتی که قورت داده میشوند.
- قطرههایی که داخل گوش یا چشم ریخته میشوند.
- کرمها، ژلها یا پمادهایی که روی پوست استفاده میشوند.
- داروهای استنشاقی (مثل اسپریهای بینی یا داروهای استنشاقی آسم)
- پچهایی که به پوست میچسبند (پچ ترانس درمال)
- قرصهای زیرزبانی (دارو جذب رگهای خونی شده و وارد جریان خون میشود)
- داروهای تزریقی یا داخل وریدی
انواع مختلف دارو
داروها به روشهای مختلفی عمل میکنند. برخی میتوانند با کشتن یا متوقفکردن انتشار میکروبهای مهاجم (مثل باکتریها و ویروسها) بیماری را درمان کنند. برخی دیگر برای درمان سرطان با کشتن سلولها هنگام تقسیم یا جلوگیری از تکثیر آنها استفاده میشود. برخی داروها جایگزین مواد از دست رفته یا اصلاح سطوح پایین مواد شیمیایی طبیعی بدن مثل برخی هورمونها یا ویتامینها میشوند. داروها حتی میتوانند بر قسمتهایی از سیستم عصبی که فرایند بدن را کنترل میکنند، تأثیر بگذارند.
تقریباً همهٔ ما آنتیبیوتیک مصرف کردهایم. این نوع داروها با عفونتهای باکتریایی مبارزه میکنند. پزشک شما ممکن است برای مواردی مثل گلودرد استرپتوکوکی یا عفونت گوش، آنتیبیوتیک تجویز کند. آنتیبیوتیکها با کشتن باکتریها یا توقف تکثیر آنها عمل میکنند تا سیستم ایمنی بدن بتواند با عفونت مبارزه کند.
گاهیاوقات بخشی از بدن نمیتواند به اندازهٔ کافی مواد شیمیایی تولید کند. این شرایط میتواند شما را بیمار کند. برای مثال، لوزالمعدهٔ فردی که دیابت وابسته به انسولین دارد، نمیتواند انسولین کافی (هورمونی که گلوکز را در بدن تنظیم میکند) تولید کند.
در برخی افراد تولید هورمون تیروئید کم است که این شرایط، به کنترل نحوهٔ استفادهٔ بدن از انرژی کمک میکند. در هر مورد، پزشکان میتوانند داروهایی را برای جایگزینی هورمون از دست رفته تجویز کنند.
برخی از داروها علائم را درمان میکنند، اما نمیتوانند بیماریهایی را که آن علائم را ایجاد کردهاند، درمان کنند (یک علامت، هر چیزی است که هنگام بیماری احساس میکنید، مثل سرفه یا حالت تهوع). بنابراین مصرف قرص ممکن است گلودرد را تسکین دهد، اما باکتریهای استرپتوکوک را از بین نمیبرد.
برخی از داروها درد را تسکین میدهند. اگر عضلهای کشیده شود، ممکن است پزشک برای شما ایبوپروفن یا استامینوفن تجویز کند. با مصرف این داروهای مسکن، از شر منبع درد خلاص نمیشوید و در عضلۀ خود همچنان احساس کشیدگی میکنید. کاری که این قرصها انجام میدهند، مسدودکردن مسیرهایی است که سیگنالهای درد را از قسمت آسیبدیده یا تحریکشده بدن به مغز منتقل میکند (به عبارت دیگر، این داروها بر نحوه خواندن سیگنال درد توسط مغز تأثیر میگذارند) تا زمانی که بدن شما بهبود پیدا میکند، آسیب زیادی نبینید.
با افزایش سن، افراد گاهی دچار بیماریهای مزمن یا طولانیمدت میشوند. داروها میتوانند به کنترل مواردی مثل فشار خون بالا یا کلسترول بالا کمک کنند. این داروها مشکل اساسی را درمان نمیکنند، اما میتوانند به جلوگیری از برخی از اثرات مخرب بدن در طول زمان کمک کنند.