- آلیمتا | Alimta
- آلوپم | Alvopem
- فورمتا | Formeta
- پمکسید | Pemexed
- پماکسا | Pemaxa
معرفی پمترکسد
- پمترکسد برای درمان سرطان ریۀ سلول غیر‌کوچک (NSCLC) و مزوتلیومای بدخیم تجویز می‌شود؛ همچنین گاهی اوقات در ترکیب با سایر داروهای سرطان نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- طبق صلاح‌دید پزشک، پمترکسد (Pemetrexed) می‌تواند برای اهداف دیگری نیز تجویز شود که در این راهنمای دارویی به آن اشاره نشده باشد.
موارد مصرف پمترکسد
- درمان سرطان ریه
- درمان مزوتلیوما
موارد زیر را پیش از مصرف پمترکسد به پزشک اطلاع دهید
- حساسیت به پمترکسد یا داروهای مشابه، هر نوع مادۀ غذایی یا مکمل و اظهار علائم حساسیت.
- اطلاع به پزشک در مورد سایر بیماری‌ها و مشکلات جسمانی که با آن رو‌به‌رو هستید.
- اطلاع به پزشک در مورد تمام داروهای خود پیش از مصرف پمترکسد (نسخه‌ای یا OTC، فرآورده‌های گیاهی، طبیعی، ویتامین‌ها و مکمل‌ها).
- اگر به بیماری‌های مرتبط با مغز استخوان (همانند تعداد پایین گلبول‌های سفید خون، تعداد پایین پلاکت‌های خونی و کم خونی) و بیماری‌های کلیوی مبتلا هستید، به پزشک معالج خود اطلاع دهید.
مواردی که در طول مصرف پمترکسد باید رعایت کنید
- بدون مشورت با پزشک، هیچ دارویی را شروع یا قطع نکنید و به هیچ وجه دوز و تعداد دفعات مصرف روزانه دارو را تغییر ندهید.
- هنگام مراجعه به کادر درمان (همانند پزشک، داروساز، دندانپزشک و پرستار) آن‌ها را در جریان مصرف پمترکسد قرار دهید.
- اگر در طول دورۀ مصرف علائم مشکوکی داشتید، با پزشک معالج خود مشورت کنید.
- با مصرف پمترکسد احتمال ابتلا به عفونت بالا می‌رود؛ بنابراین دست‌های خود را به‌طور منظم بشویید و از افراد مبتلا به عفونت، آنفولانزا و سرماخوردگی دوری کنید.
- مصرف پمترکسد با افزایش احتمال و تسریع خونریزی همراه است. مراقب هرگونه آسیب به بدن خود باشید؛ برای مثال از مسواک نرم و ریش‌تراش یا اپلیدی به‌جای تیغ استفاده کنید.
- اگر دچار اسهال یا استفراغ شدید، پزشک معالج خود در جریان این وضعیت قرار دهید و از کم‌آبی و اختلالات الکترولیت در بدن خود جلوگیری کنید. الکترولیت‌ها ترکیباتی در خون و مایعات بدن هستند که سبب حفظ عملکرد درست سلول‌ها می‌‌شوند.
- آزمایش چکاپ خون را همان‌طور که پزشک برای شما تجویز کرده است، انجام دهید.
- اگر تاکنون پرتودرمانی (رادیوتراپی) را تجربه کرده‌اید، پزشک خود را در جریان این مساله قرار دهید؛ حتی اگر سال‌ها قبل هم پرتودرمانی داشته‌اید. ممکن است پمترکسد باعث ورم، قرمزی یا تاول در قسمت‌هایی از بدن که تحت پرتودرمانی بوده، شود.
- اگر نمی‌توانید ادرار کنید یا در ادرار خود خون دیدید و یا متوجه تغییر حجم ادرار شدید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
- اگر علائمی مانند تب، تنگی نفس، تشدید سرفه و سایر اختلالات تنفسی را داشتید فوراً با پزشک تماس بگیرید.
- اسید فولیک را ۱هفته قبل از پمترکسد، در هنگام مصرف آن و ۳هفته پس از آخرین دوز مصرف کنید.
- باید قبل از اولین دوز و در هنگام مصرف پمترکسد، آمپول‌های ویتامین B12 را تزریق کنید. در این رابطه با پزشک خود مشورت کنید.
- اگر به مشکلات کلیوی مبتلا هستید، از مصرف ایبوپروفن ۲روز قبل، ۲روز بعد و روزی که قرار است پمترکسد تزریق شود، خودداری کنید؛ در این زمینه با پزشک معالج مشورت کنید.
روش مصرف پمترکسد
- پمترکسد را طبق دستور پزشک معالج خود مصرف کنید. تمام اطلاعاتی را که به شما داده شده است بخوانید و دستورالعمل‌ها را به‌دقت انجام دهید.
- این دارو به‌شکل وریدی، در مراکز خاص و زیر نظر پزشک فوق تخصص خون و سرطان و به‌صورت دوره‌ای تزریق می‌شود.
شرایط نگهداری از پمترکسد
اگر مجبور به نگهداری پمترکسد در منزل هستید، شرایط نگهداری این دارو را از پزشک یا داروساز بپرسید.
فراموش کردن دوز دارو
با توجه به این‌که تزریق این دارو زیر نظر پزشک انجام می‌شود و همچنین لزوم اتمام درمان به‌منظور موفقیت آن، تاریخ دوره‌های شیمی‌درمانی خود را یادداشت کنید و مراقب باشید وقفه‌ای در این دوره‌ها رخ ندهد و در‌صورت فراموش‌کردن دوز پمترکسد، با پزشک معالج خود تماس بگیرید.
تداخل با مصرف پمترکسد
اگر داروهای زیر را مصرف می‌کنید حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
- باریسیتینیب (Baricitinib)
- ب ث ژ (BCG)
- کلادریبین (Cladribine)
- دیپیرون (Dipyrone)
- ناتالیزومب (Natalizumab)
- توفاسیتینیب (Tofacitinib)
- تاکرولیموس موضعی (Tacrolimus (Topical
- پیمکرولیموس (Pimecrolimus)
- روکسولیتینیب موضعی (Ruxolitinib (Topical
- برخی از واکسن‌های زنده ضعیف‌شده
- اوپاداسیتینیب (Upadacitinib)
ملاحظات کلی مصرف پمترکسد
- در صورت عدم بهبود یا تشدید علائم پس از مدت زمان مشخص شده با پزشک خود تماس بگیرید.
- در صورت بروز علائم آلرژی (حساسیت) که در ادامه آمده است، با پزشک خود تماس بگیرید. بروز بثورات پوستی؛ کهیر؛ خارش؛ قرمزی، تورم، تاول یا پوسته‌پوسته‌شدن پوست با یا بدون تب؛ خس‌خس سینه؛ احساس تنگی در قفسه سینه یا گلو؛ مشکل مرتبط با تنفس، بلع یا صحبت کردن؛ گرفتگی غیر معمول صدا؛ تورم {التهاب} در حفرهٔ دهان، صورت، لب‌ها، زبان یا گلو.
- اگر اطلاعات این صفحه پاسخ‌گوی همهٔ پرسش‌هایتان در مورد این دارو نیست، با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.
تاثیر مصرف پمترکسد بر سبک زندگی
مصرف دارو در دوران بارداری
- با مصرف پمترکسد امکان آسیب به جنین وجود دارد. بنابراین قبل از شروع مصرف این دارو از شما تست بارداری گرفته می‌شود تا باردارنبودن‌تان را تایید کند.
- اگر امکان بارداری شما یا همسرتان وجود دارد، باید از روش‌های پیشگیری از بارداری، حین مصرف پمترکسد و مدتی پس از مصرف آخرین دوز، استفاده کنید. همچنین از پزشک خود در مورد این‌که چه مدت باید پیشگیری کنید، سوال کنید.
- اگر شما یا همسرتان باردار شد، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
مصرف دارو در دوران شیردهی
اگر در حال شیردهی هستید. هنگام مصرف پمترکسد و تا ۱هفته پس از دریافت آخرین دوز، از شیر‌دادن به کودک خود خودداری‌کنید.
ملاحظات دندانپزشکی
- عوارض جانبی مرتبط با دهان و دندان: التهاب دهان
- شیمی‌درمانی ممکن است منجر به کاهش قابل توجه تعداد پلاکت‌ها و افزایش ریسک خونریزی شود. اگر تحت درمان با پمترکسد هستید، پیشنهاد می‌شود که حتماً مشاورۀ پزشکی و دندانپزشکی را قبل از انجام هرگونه اقدامات دندانپزشکی داشته باشید.
اشکال و دوز دارویی
- پودر قابل تزریق ۵۰۰ میلی‌گرم
- پودر قابل تزریق ۱۰۰ میلی‌گرم
بدون دیدگاه