اطلاعات عمومی
خونریزی غیر طبیعی رحم (AUB) چیست؟
به هرگونه خونریزی که ارتباطی با قاعدگی نداشته باشد، خونریزی غیر طبیعی رحم (AUB) گفته می‌شود. این نوع خونریزی ممکن است به‌صورت لکه‌بینی بین دوره‌های قاعدگی باشد، که اغلب بعد از پاک‌کردن واژن روی دستمال توالت دیده می‌شود. همچنین، خونریزی غیر طبیعی رحم می‌تواند به‌صورت قاعدگی‌های شدید نیز خود را نشان دهد.
خونریزی واژینال در زمان پریود (قاعدگی) هر 21 الی 35 روز، با ریزش دیوارۀ داخلی رحم، اتفاق می‌افتد و شروع یک چرخهٔ تولید مثل جدید است.
دوران قاعدگی می‌تواند از چند روز تا یک هفته به طول بیانجامد؛ با‌این‌حال، حجم خونریزی قاعدگی متغیر بوده و ممکن است کم یا زیاد باشد.
به‌طورکلی معمولاً دوره های قاعدگی نوجوانان و زنانی که در شرف یائسگی هستند، طولانی‌تر است؛ همچنین، ممکن است جریان قاعدگی در این سنین سنگین‌تر باشد.
معمولاً اختلال در تعادل هورمونها، دلیلی برای خونریزی رحمی غیرعادی محسوب می‌شود؛ البته، این موضوع معمولاً در میان افرادی که اخیراً پریودشان شروع شده یا نزدیک به پایان دوره هستند؛ رواج بیشتری دارد.
تفاوت بین منوراژی و منومتروراژی چیست؟
منوراژی در اصل خونریزی سنگین قاعدگی نامیده می‌شود؛ اما، منومتروراژی به موضوع خونریزی غیرعادی رحمی مربوط است.
علائم و نشانه‌ها
AUB غیرقابل پیش‌بینی است؛ حجم خونریزی ممکن است شدید یا کم باشد. همچنین ممکن است به‌صورت مکرر یا تصادفی رخ دهد.
علائم AUB شامل موارد زیر می‌شود:
- خونریزی یا لکه‌بینی در حد فاصل دو دورۀ قاعدگی
- پریودهایی که فاصلهٔ آنها کمتر از 28 روز (متداول‌تر) یا بیشتر از 35 روز است.
- تغییر زمان قاعدگی در هر ماه
- خونریزی شدید
- خونریزی که بیشتر از حد طبیعی یا بیش از 7 روز طول بکشد
علائم دیگر که علت آنها تغییر در سطح هورمون‌هاست، شامل موارد زیر است:
- رشد بیش از حد موی بدن با الگوی مردانه (هیرسوتیسم)
- احساس گرمای شدید
- نوسان خلقی
- درد و حساسیت واژن
- خشکی واژن
لازم به ذکر است یک خانم ممکن است به دلیل از دست دادن حجم زیاد خون، احساس خستگی کند که این موضوع، یکی از علائم آنمی (کم خونی) است.
دریافت مشاورهٔ پزشکی آنلاین
پرسش‌های مرتبط با بیماری خود را می‌توانید از طریق «اپلیکیشن مشاوره آنلاین اکسون» با پزشکان مرتبط، مطرح کنید.
نوبت‌گیری
عوامل مؤثر در ابتلا
خونریزی غیر طبیعی می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد؛ برای مثال:
به‌هم‌خوردن تعادل هورمونی در اثر:
- عدم تخمک‌گذاری
- بیماری مرتبط با تیروئید
- سندروم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)
- داشتن وزن بالا
ناهنجاری ساختاری در رحم مانند:
- پولیپ
- فیبروم
- آدنومیوز
سرطان؛ از جمله:
- سرطان رحم
- سرطان دهانه رحم
- سرطان واژن
- سرطان تخمدان
- هیپرپلازی اندومتر رحم
عفونت‌ها؛ از جمله:
- تریکومونیازیس یا تریکومونا
- سرویسیت یا التهاب دهانۀ رحم
- کلامیدیا
- سوزاک
- آندومتریت یا التهاب آندومتر رحم
- واژینیت یا التهاب واژن
سایر مشکلات پزشکی
- بیماری فون‌ویلبراند
- بیماری کبدی
- بیماری کلیه
- بیماری التهاب لگن (PID)
- لوسمی (سرطان خون) یا اختلال پلاکتی
داروها
قبل از مصرف هرگونه دارو و فراوردۀ شیمیایی، با پزشک خود مشورت کنید.
- داروهای رقیق کنندۀ خون و آسپرین
- درمان جایگزینی هورمون
- تاموکسیفن
- آی یو دی یا IUD (دستگاه ضدبارداری تی شکل)
- داروهای ضدبارداری خوراکی و تزریقی
باقی‌ماندن اجسام خارجی و تروما (آسیب)
فراموش‌کردن برداشتن IUD می‌تواند منجر به عفونت و خونریزی غیر طبیعی رحم شود؛ همچنین، وارد شدن تروما و آسیب به رحم ممکن است سبب ایجاد خونریزی شود.
علائم هشدار
هرگاه دچار خونریزی غیر طبیعی رحم شدید، حتماً به پزشک خود مراجعه کنید.
تشخیص
بررسی‌های بالینی
پزشک‌تان برای تشخیص بهتر، چند سؤال را از شما می‌پرسد؛
این سؤالات ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- علت خونریزی غیر طبیعی رحم چیست؟
- چه علائم دیگری را تجربه کرده‌‌اید؟
- آیا باردار هستید؟
پزشک سپس یک معاینهٔ فیزیکی را انجام خواهد داد.
موارد زیر، توسط پزشک بررسی می‌شوند:
- معاینۀ لگن
- معاینۀ دهانه رحم
- آزمایش پاپ اسمیر
بررسی‌های آزمایشگاهی
پزشک ممکن است چندین آزمایش را برای تشخیص خونریزی غیر طبیعی رحم تجویز کند.
تست بارداری
دقت کنید که سقط جنین موجب خونریزی رحم شدید می‌شود؛ با‌این‌حال، تست بارداری شما می‌تواند تا 35 روز پس از وقوع سقط جنین، مثبت گزارش شود.
علاوه بر آن، فراموش نکنید که خونریزی رحم خفیف نیز در اوایل بارداری رایج است.
آزمایش خون
پزشک ممکن است آزمایش‌های انعقادی خون و همچنین آزمایش کامل خون (CBC) برای شما تجویز کند.
آزمایش تیروئید
مشکلات تیروئیدی می‌توانند باعث خونریزی رحم شوند.
آزمایش سطح هورمونها
ممکن است علت خونریزی غیر طبیعی رحم شما، عدم تعادل هورمونها باشد؛ البته، احتمال وجود بیماری‌های دیگر را نیز نمی‌توان نادیده گرفت.
بررسی تصویربرداری
سونوگرافی لگن
تصویربرداری به پزشک این اجازه را می‌دهد تا هرگونه ناهنجاری در اندام‌های تناسلی را که ممکن است باعث خونریزی شما شود، بررسی کند. هیستروسونوگرافی همراه با تزریق آهستهٔ سالین، یک فرایند بسیار حساس تصویربرداری است که می‌تواند برای پزشک امکان شناسایی ساختارهای غیرعادی در رحم شما، مثل پولیپ یا فیبروم رحمی را فراهم کند.
هیستروسکوپی
روشی است که برای تشخیص و درمان خونریزی غیر طبیعی رحم استفاده می‌شود از این مداخله برای بررسی پوشش داخلی رحم و آسیب هایی مانند فیبروم ، پولیپ و سرطان انجام می‌شود.
نمونه‌برداری(بیوپسی) از آندومتر
پزشک می‌تواند از بافت دیوارۀ رحم (اندومتر) شما نمونه‌برداری را انجام دهد و علت خونریزی غیر طبیعی رحم را بررسی کند.
درمان
درمان خونریزی غیر طبیعی رحم بستگی به این دارد که چه چیزی باعث خونریزی شما شده است. داروها و گزینه‌های جراحی برای مدیریت خونریزی رحم یا درمان عامل ایجاد آن در دسترس هستند.
درمان دارویی
دقت کنید که مصرف هرگونه دارو بدون تجویز پزشک توصیه نمی‌شود.
داروهایی که برای درمان خونریزی غیر طبیعی رحم استفاده می‌شوند، شامل موارد زیر هستند:
- قرص‌های ضدبارداری
- پروژسترون (در اشکال مختلفی ازجمله آمپول، کاشت (ایپلنت) یا IUD پروژسترونی در رحم استفاده شود)
- داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDها) مثل ایبوپروفن (موترین و ادویل)
- آگونیست هورمون آزاد‌کنندهٔ هورمون گونادوتروپین (GnRH) می‌توانند با جلوگیری از تخمک‌گذاری به‌طور موقت خونریزی را متوقف کنند یا کاهش دهند.
- آنتاگونیست‌های هورمون آزاد کننده گنادوتروپین می‌توانند خونریزی شدید زمان قاعدگی را که مربوط به به فیبروم‌هاست، کنترل کنند.
درمان غیردارویی
جراحی
چندین روش جراحی برای درمان خونریزی غیرطبیعی رحم وجود دارد:
هیستروسکوپی
روشی است که در طی آن، پزشک ساختارهای غیرمعمول در رحم مانند فیبروم‌ها و پولیپ‌ها را خارج می‌کند.
آمبولیزاسیون؛ بستن شریان رحمی
در این روش کم‌تهاجی پزشک با بستن شریان رحمی خون‌رسانی به فیبروم‌ها را متوقف کرده و باعث کوچک شدن آنها می‌شود.
میومکتومی
در طی این جراحی پزشک با سالم نگه داشتن رحم و حفظ توانایی شما برای باروری، فیبروم‌ها را جدا می‌کند.
ابلیشن آندومتر
در این روش، پزشک دیواره رحم (اندومتر) را با استفاده از لیزر، حرارت، پرتوهای پر انرژی، امواج مایکروویو یا فریز کردن از بین می‌برد (می‌سوزاند)؛ در صورتی که تصمیم به بارداری دارید، انجام این عمل به شما توصیه نمی‌شود.
برداشتن رحم (هیسترکتومی)
در طی این عمل، رحم بیمار به‌صورت کامل برداشته می‌شود. این عمل معمولاً برای درمان سرطان یا تغییرات سرطانی در آندومتر انجام می‌شود؛ مراحل پیشرفته‌تر سرطان، ممکن است به پرتودرمانی یا شیمی‌درمانی نیاز داشته باشند.
تغذیه و مکمل
رژیم غذایی
مطمئن باشید که آهن کافی در رژیم غذایی شما وجود دارد. ممکن است پزشک، یک مکمل آهن برای شما تجویز کند تا از ابتلای شما به آنمی یا کم خونی جلوگیری شود.
مکمل‌ها
- مصرف مکمل آهن برای بازسازی ذخایر آهن بدن شما مفید خواهد بود.
- مصرف مولتی‌ویتامین روزانۀ دارای فولیک اسید، ویتامین C، ویتامین ب-12 و سایر ویتامین‌ها که به ساخت گلبول‌های قرمز خون کمک می‌کنند، توصیه می‌شود.
زندگی با خونریزی غیر طبیعی رحم
اگر خونریزی رحمی غیرعادی مشاهده کردید، سریعاً این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.
علائمی که باید به آنها توجه کنید:
- دفع لخته‌های خونی که اندازهٔ یک سکه یا بزرگتر هستند.
- اجبار به تعویض پد بهداشتی هر دو ساعت یک بار یا کمتر.
- خونریزی در مابین دو قاعدگی یا خونریزی بیش از یک هفته.
- علائم کم خونی، مانند خستگی، ضعف یا تنگی نفس.
- علائم اختلال پیکا (Pica) که شامل ریزش مو، رنگ‌پریدگی و میل به خوردن مواد غیر‌خوراکی مثل کاغذ، مو، خاک، یخ و… است.
اگر خونریزی غیرعادی در زندگی روزمرهٔ شما اختلال ایجاد می‌کند، به پزشک مراجعه کنید؛ زیرا این مشکل نباید ابعاد مختلف زندگی شما را تحت تأثیر قرار دهد.
پیشگیری
شما نمی‌توانید از بسیاری از علل خونریزی رحمی غیرعادی جلوگیری کنید، اما می‌توانید ریسک ابتلا به برخی شرایط خاص را که موجب خونریزی غیرعادی می‌شوند، کاهش دهید. برای مثال، حفظ وزن در محدودهٔ سالم می‌تواند به معادل نگه داشتن سطح هورمون‌های شما کمک کند.
پرهیز از رژیم‌های غذایی که چربی‌های حیوانی زیادی دارند، می‌تواند خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها را کاهش دهد. همچنین برقراری رابطهٔ جنسی سالم و محافظت‌شده می‌تواند ریسک ابتلا به برخی عفونت‌های مقاربتی (STIs) را که موجب خونریزی رحمی غیرعادی می‌شوند، کاهش دهد.
داروها
- بوسرلین
- سترورلیکس
- گانی‌رلیکس
- تریپتورلین
- مدروکسی پروژسترون استات
- مفنامیک اسید
