اطلاعات عمومی
آرتریت پسوریاتیک چیست؟
آرتریت پسوریاتیک نوعی از بیماری روماتیسم است که برخی از افراد مبتلا به پسوریازیس را درگیر می‌کند. بیشتر افراد معمولاً ابتدا به پسوریازیس و بعد از آن، به آرتریت پسوریازیس مبتلا می‌شوند، اما مشکلات مفصلی گاهی اوقات می‌توانند قبل از ظاهر شدن تظاهرات پوستی آغاز شوند.
درد، گرفتگی و تورم از علائم و نشانه‌های اصلی آرتریت پسوریاتیک است. این علائم می‌توانند روی قسمت‌های مختلف بدن ازجمله نوک انگشتان و ستون فقرات تأثیر بگذارند و معمولاً از خفیف تا شدید متغیر هستند. هدف از درمان این بیماری، کنترل علائم و جلوگیری از آسیب به مفاصل است.
علائم و نشانه‌‌ها
آرتریت پسوریاتیک می‌تواند مفاصل یک طرف یا دو طرف بدن را تحت تأثیر قرار دهد. علائم و نشانه‌های این بیماری اغلب شبیه آرتریت روماتوئید است. در هر دو بیماری، مفاصل هنگام لمس کردن، دردناک، متورم و گرم هستند. با این حال، آرتریت پسوریاتیک به احتمال زیاد باعث ایجاد موارد زیر نیز می‌شود:
تورم در انگشتان دست و پا
آرتریت پسوریاتیک ممکن است تورم دردناک در انگشتان دست و پای شما ایجاد کند.
درد پا
آرتریت پسوریاتیک می‌تواند در نقاطی که تاندون‌ها و رباط‌ها به استخوان‌ها متصل می‌شوند، به‌ویژه در پشت پاشنه یا کف پا، احساس درد ایجاد کند.
درد در ناحیۀ پایین کمر
بعضی از افراد درنتیجۀ آرتریت پسوریاتیک به بیماری‌ای به نام اسپوندیلیت انکیلوزان مبتلا می‌شوند. اسپوندیلیت انکیلوزان عمدتاً باعث التهاب مفاصل بین مهره‌های ستون فقرات و لگن می‌شود.
عوامل مؤثر در ابتلا
آرتریت پسوریاتیک زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن شروع به حمله به سلول‌ها و بافت‌های سالم کند. پاسخ ایمنی غیرطبیعی باعث التهاب در مفاصل و همچنین تولید بیش از حد سلول‌های پوستی می‌شود. کاملاً مشخص نیست که چرا سیستم ایمنی بدن به بافت سالم حمله می‌کند، اما به نظر می‌رسد که عوامل ژنتیکی و محیطی هم در این امر نقش دارند:
پسوریازیس
ابتلا به پسوریازیس، بزرگترین عامل خطر برای ابتلا به آرتریت پسوریاتیک است؛ مخصوصاً در افرادی که ناخن‌هایشان دچار تغییر شکل شده است.
سابقۀ خانوادگی
بسیاری از افراد مبتلا به آرتریت پسوریاتیک، پدر، مادر، خواهر یا برادر آن‌ها مبتلا به این بیماری هستند.
سن
اگرچه هر فردی ممکن است به آرتریت پسوریاتیک مبتلا شود، این بیماری اغلب در بزرگسالان بین ۳۰ تا ۵۰ سال رخ می‌دهد.
علائم هشدار
اگر به پسوریازیس مبتلا شده‌اید و تحت درمان هستید در صورت بروز علائمی مانند تب، سرفه و خستگی شدید و یا تنگی نفس و افزایش ضربان قلب به اورژانس مراجعه کنید.
تشخیص
تشخیص آرتریت پسوریاتیک براساس مجموعه‌ای از علائم بالینی، معاینات، بررسی‌های آزمایشگاهی و داده‌های تصویربرداری است. بنا به وضعیت بیمار، پزشک ممکن است از ترکیبی از موارد زیر استفاده کند.
بررسی‌های بالینی
در طول معاینه، پزشک:
- مفاصل را از نظر علائم تورم یا حساسیت بررسی کند.
- ناخن‌ها را از نظر حفره‌دار شدن، پوسته‌پوسته شدن و سایر ناهنجاری‌ها بررسی کند.
- کف پا و اطراف پاشنۀ را فشار می‌دهد تا مناطق حساس به درد را پیدا کند.
- چشم‌ها را از نظر میزان درگیری مورد بررسی قرار می‌دهد.
بررسی‌های آزمایشگاهی
یافته‌های آزمایشگاهی در این بیماری، غیر اختصاصی و عمدتاً شامل افزایش فاکتورهای التهابی است. با این حال، آزمایش خاصی که باعث افتراق آن از سایر بیماریهای التهابی شود، وجود ندارد. از مهم‌ترین آزمایش‌هایی که توسط پزشک به‌منظور بررسی این بیماری استفاده می‌شود، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بررسی فاکتور روماتوئید (RF)
- آزمایش ANA
- آزمایش ESR و CRP
- بررسی مایع مفصلی با آرتروسنتز یا آسپیراسیون مفصلی
بررسی‌های تصویربرداری
تغییرات رادیوگرافیک در سیر پیشرفت بیماری آرتریت پسوریاتیک وجود دارد. دقت MRI از رادیوگرافی ساده در تشخیص التهابات مفصلی بیشتر است.
درمان
درمان دارویی
نوع درمان به شدت بیماری و تعداد مفاصل درگیر بستگی دارد. برخی از داروهایی که در درمان آرتریت پسوریاتیک استفاده می‌شوند، عبارتند از:
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDها)
این دسته از داروها می‌توانند درد را تسکین داده و التهاب را کاهش دهند. مصرف طولانی مدت و خودسرانۀ این دستۀ دارویی توصیه نمی‌شود. از مهم‌ترین داروهای این دسته میتوان به ناپروکسن، ایبوپروفن، ایندومتاسین و دیکلوفناک اشاره کرد.
داروهای ضد روماتیسمی تعدیل کنندۀ بیماری (DMARD)
این دسته از داروها می‌توانند پیشرفت آرتریت پسوریاتیک را کند کرده و مفاصل و سایر بافت‌ها را از آسیب دائمی نجات دهند. عوارض جانبی این داروها متفاوت است؛ با این حال، مؤثرترین داروها در کنترل علائم بیماری هستند. سولفاسالازین، لفلونوماید و متوترکسات در این دسته قرار دارند.
داروهای بیولوژیک
داروهای بیولوژیک ردۀ جدیدتری از داروهای ضد روماتیسمی تعدیل کنندۀ بیماری هستند. داروهای بیولوژیک به‌صورت تزریقی استفاده می‌شوند. این داروها قسمت‌های خاصی از سیستم ایمنی بدن را که باعث التهاب و آسیب مفصلی می‌شوند، هدف قرار می‌دهند. داروهای بیولوژیک می‌توانند خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهند؛ بنابراین در طول مصرف این داروها اگر علائمی از عفونت مانند تب، سرفه یا علائمی شبیه آنفولانزا رخ داد، بیمار باید فورا به پزشک مراجعه کند. داروهای این دسته شامل آدالیموماب، اینفلیکسیماب، اتانرسپت و … هستند.
تزریق داخل مفصلی
تزریق داخل مفصلی کورتون‌ها، به‌سرعت التهاب را کاهش می‌دهد. در صورت صلاحدید پزشک ممکن است این روش درمانی نیز انجام شود. باتوجه به اینکه از داروی بی‌حس کننده در زمان تزریق استفاده می‌شود، بیمار درد چندانی را تجربه نخواهد کرد.
درمان غیردارویی
جراحی
مفصل‌هایی را که در اثر آرتریت پسوریاتیک آسیب دیده‌اند، میتوان با پروتزهای مصنوعی ساخته‌شده از فلز یا پلاستیک جایگزین کرد. اگر بیمار درد شدید و عملکرد و تحرک مفصلی ضعیفی داشته باشد، جراحی به او کمک در بهبود کیفیت زندگی کمک خواهد کرد. افرادی که آسیب مفصلی قابل توجه و التهاب فعال دارند، معمولاً کاندید جراحی هستند.
کاردرمانی
کاردرمانی، درد را کاهش داده و انجام کارهای روزمره را آسان‌تر می‌کند؛ ماساژدرمانی نیز درد را تسکین می‌دهد. یک کاردرمانگر می‌تواند به بیمار آموزش دهد که چگونه فعالیت‌های معمولی مانند بلند کردن اجسام و لباس پوشیدن را به گونه‌ای که فشار اضافی بر مفاصل وارد نشود، انجام دهد. کاردرمانگر دربارۀ درد و فعالیت‌های روزانۀ سوال می‌پرسد و سپس، توصیه‌های لازم را خواهد داد.
تغذیه و مکمل
اگر به آرتریت پسوریاتیک مبتلا شده‌اید، ممکن است فکر کنید که آیا تغییر در رژیم غذایی می‌تواند به شما کمک کند تا احساس بهتری داشته باشید یا خیر. بنیاد درمان بیماری پسوریازیس اعلام کرده است که هیچ مدرک واقعی مبنی بر تأثیر عمدۀ تغذیه برای درمان این بیماری وجود ندارد، اما شواهد نشان داده است که بسیاری از افراد مبتلا به پسوریازیس هنگام مصرف غذاهای سالم، علائم خفیف‌تری دارند.
رژیم غذایی
کدام رژیم غذایی برای آرتریت پسوریاتیک مفید است؟
در ادامه، برخی از محبوب‌ترین رژیم‌های غذایی سالم را بررسی می‌کنیم و به شما می‌گوییم که در صورت ابتلا به آرتریت پسوریاتیک، مصرف چه نوع مواد غذایی می‌تواند به شما کمک کنند.
امگا۳
برای افراد مبتلا به آرتریت پسوریاتیک، مصرف غذاهای ضدالتهاب، در کاهش علائم و گرفتگی‌های دردناک مفید است. اسیدهای چرب امگا۳ نوعی اسید چرب اشباع‌نشده هستند که به کاهش التهاب کمک می‌کنند. بهترین منابع غذایی حاوی امگا۳ شامل ماهی‌های چرب، مانند ماهی آزاد و ماهی تن، روغن کتان و گردو است.
میوه‌ها و سبزیجات آنتی اکسیدان
در افرادی که بیماریهای خاصی مانند پسوریاتیک دارند، التهاب مزمن می‌تواند به بدن آسیب برساند. آنتی‌اکسیدان‌ها ترکیباتی هستند که استرس اکسیداتیو مضر ناشی از التهاب مزمن را کاهش می‌دهند. مقدار زیادی آنتی‌اکسیدان طبیعی در بسیاری از منابع غذایی وجود دارد. سبد خرید خود را با میوه‌های تازه، سبزیجات، آجیل و ادویه‌جات پر کنید. بهترین منابع غذایی حاوی آنتی‌اکسیدان عبارتند از: انواع توت‌های تیره، سبزی‌های تیره و برگ‌دار،آجیل، شکلات تلخ، چای و قهوه
غلات کامل با فیبر بالا
برای افراد مبتلا آرتریت پسوریاتیک، کنترل وزن و قند خون بسیار مهم است. غلات کامل فرآوری‌نشده حاوی مقادیر زیادی فیبر و مواد مغذی هستند، با سرعت بیشتری هضم می‌شوند و قند خون را در سطح سالم نگه می‌دارند. برخی از بهترین منابع غذایی حاوی غلات کامل عبارتند از: گندم، ذرت، جوی دوسر و برنج قهوه‌ای
محدودیت رژیم غذایی
مصرف بیش از حد گوشت قرمز و فرآورده‌های آن، در افزایش وزن، افزایش اسیداوریک و التهاب نقش زیادی دارند. بنابراین، بهتر است مصرف گوشت قرمز را تا حد امکان کاهش دهید. از سوی دیگر، غذاها و نوشیدنی‌های فرآوری‌شده، سرشار از قند، نمک و چربی هستند. این مواد باعث افزایش التهاب و تشدید بیماری می‌شوند.
مکمل‌ها
هیچ ارتباط مستقیمی بین ویتامین‌ها، مکمل‌های غذایی و بیماری آرتریت پسوریاتیک وجود ندارد. با این حال، بسیاری از مبتلایان به این بیماری، معتقدند که استفاده از ویتامین‌ها و مکمل‌ها در رژیم غذایی، به کاهش التهاب پوست آن‌ها کمک می‌کند و ممکن است درد مفاصل را نیز تسکین دهد. حتماً قبل از افزودن هرگونه ویتامین یا مکمل به برنامه غذایی، با پزشک خود مشورت کنید؛ زیرا برخی از آن‌ها ممکن است با داروهای شما تداخل ایجاد کنند. برخی از محبوب‌ترین ویتامین‌ها و مکمل‌ها که برای مقابله با بیماری آرتریت پسوریاتیک استفاده می‌شوند، عبارتند از:
اسیدهای چرب امگا۳ (روغن ماهی)
مکمل‌های امگا۳ به‌صورت کپسول ژلاتینی در داروخانه‌ها در دسترس هستند اما نباید بدون نظر و تأیید پزشک از این فرآورده‌ها استفاده کنید.
ویتامین D
مدتی است که پمادهای موضعی ویتامین D برای درمان پسوریازیس مورد استفاده قرار می‌گیرند. پسوریازیس رشد سلول‌های پوست را افزایش می‌دهد و مصرف ویتامین D می‌تواند رشد سلول‌های پوستی را کندتر کند، اما توجه داشته باشید که مصرف زیاد این ویتامین می‌تواند خطرناک باشد. قبل از استفاده از مکمل ویتامین D با پزشک خود صحبت کنید.
گلوکزآمین و کندرویتین
گلوکزآمین و کندرویتین مکمل‌های غذایی‌اند که میتوان آن‌ها را بدون نسخه نیز خریداری کرد و به‌صورت جداگانه یا با یکدیگر مصرف کرد. گلوکزآمین و کندرویتین به‌طور طبیعی در سلول‌های غضروف بدن و اطراف آن وجود دارند. تصور می‌شود که گلوکزآمین در تشکیل و ترمیم غضروف‌ها کمک می‌کند و ممکن است التهاب را مهار کند؛ همچنین کندرویتین خاصیت ارتجاعی غضروف را تقویت کرده و از تجزیۀ غضروف جلوگیری می‌کند. با این حال شواهد اثربخشی آن‌ها در این بیماری اندک است.
زندگی با آرتریت پسوریاتیک
خود مراقبتی
مدیریت صحیح آرتریت پسوریاتیک از همان ابتدا می‌تواند به جلوگیری از آسیب شدید مفصلی کمک کند. مدیریت مناسب شامل موارد زیر است:
مراقبت از مفاصل
تغییر در نحوۀ انجام کارهای روزمره می‌تواند تفاوت چشم‌گیری در بهبود یا تشدید علائم بیماری شما ایجاد کند؛ به‌عنوان مثال، اجسام سنگین را با دو دست بلند کنید. در این مورد می توانید با پزشک، فیزیوتراپیست یا کاردرمانگر خود مشورت کنید.
کنترل وزن
با کنترل وزن، فشار کمتری بر مفاصل وارد می‌شود و منجر به کاهش درد و افزایش انرژی و تحرک می‌شود.
سیگار
سیگار کشیدن باعث افزایش خطر ابتلا و تشدید علائم آرتریت پسوریاتیک می‌شود.
ورزش
ورزش می‌تواند باعث افزایش انعطاف‌پذیری مفاصل و تقویت عضلات شود. انواع ورزش‌هایی که فشار کمتری روی مفاصل وارد می‌کنند عبارتند از شنا، پیاده‌روی و یوگا. حتما قبل از شروع یک برنامه ورزشی با پزشک خود صحبت کنید. پزشک می‌تواند در مورد اینکه چه حرکاتی را باید امتحان کنید یا از آن‌ها اجتناب کنید، شما را راهنمایی کند.
گرم کردن بدن
گرم کردن بدن قبل از هر نوع ورزشی می‌تواند از بروز درد و آسیب جلوگیری کند. ورزش‌های کششی می‌توانند از ماهیچه‌ها و مفاصل محافظت کرده و دامنۀ حرکتی را بهبود بخشند.
تمرینات کششی
کشش دینامیکی به افزایش جریان خون در عضلات کمک می‌کند و برای گرم شدن بدن بسیار مناسب است. روی کشش‌هایی تمرکز کنید که از وارد شدن ضربۀ زیاد به مفاصل جلوگیری می‌کند. اطمینان حاصل کنید که نواحی مشکل‌دار را به‌آرامی کشش می‌دهید تا از درد و آسیب بیشتر جلوگیری کنید. حرکات کششی نه‌تنها می‌توانند به شما کمک کنند تا از آسیب‌دیدگی جلوگیری کنید، بلکه می‌توانند عملکرد و نتایج حاصل از تمرین را نیز افزایش دهند.
سلامت روان
زندگی با بیماری آرتریت پسوریاتیک فراتر از درد، گرفتگی و خستگی، چالش‌های زیاد دیگری نیز دارد. جنبه‌های عاطفی متفاوتی برای این بیماری وجود دارد؛ به‌طور مثال، بیمار ممکن است نسبت به بهبود علائم بیماری خود ناامید شود یا ممکن است نگران هزینه‌های درمان خود یا تأثیر آن بر سایر افراد باشد. بسته به اینکه پلاک‌های پوستی کجاست، ممکن است از پسوریازیس خود خجالت بکشد؛ اما میتوان با این احساسات کنار آمد. اگرچه ممکن است نتوان بیماری را به‌طور کامل درمان کرد، اما در نحوۀ کنترل آن راه‌‌های زیادی وجود دارد:
کنترل استرس
آرتریت پسوریاتیک و استرس اغلب دست به دست هم می‌دهند. با افزایش استرس، آرتریت پسوریاتیک ممکن است بدتر شود و علائم را نیز تحریک و تشدید کند. اضطراب می‌تواند منجر به کم‌خوابی شود که باعث می‌شود فرد احساس خستگی و درد بیشتری داشته باشد.
حفظ ارتباط اجتماعی
ممکن است وسوسه شوید که از زندگی اجتماعی خود فاصله بگیرید، اما این کار اثر مطلوبی نخواهد داشت. با افرادی که به آن‌ها نزدیک هستید، احساسات درونی خود را به اشتراک بگذارید؛ توجه و پشتیبانی آن‌ها اغلب می‌تواند احساسات ناخوشایند شما را جبران کند. مطالعات نشان داده است که افراد با روابط اجتماعی بالا، افرادی که شریک زندگی، خانوادۀ صمیمی، دوستان یا ارتباطات گروهی دیگر دارند، از عمر طولانی‌تر و سلامت بیشتری برخوردارند.
درمان افسردگی
وقتی دچار یک بیماری مزمن می‌شوید، ممکن است دچار افسردگی شوید و افراد مبتلا به افسردگی ممکن است احساسات مختلفی داشته باشند. افسردگی کاملاً قابل درمان است و اگر بیش از دو هفته احساس ناراحتی و افسردگی می‌کنید، لازم است به پزشک خود اطلاع دهید.
آرتریت پسوریاتیک در بارداری و شیردهی
هیچ مدرکی مبنی بر اینکه ابتلا به آرتریت پسوریاتیک بر توانایی فرد برای باردار شدن تأثیرگذار باشد، وجود ندارد. در هر بارداری ممکن است سقط جنین هم رخ دهد. از سوی دیگر، هر بارداری با احتمال ۳ تا ۵ درصد ابتلا به نقص مادرزادی آغاز می‌شود. بر اساس مطالعات موجود، مشخص نیست که آیا پسوریازیس یا آرتریت پسوریاتیک شانس نقایص مادرزادی را افزایش می‌دهد یا خیر.
در مورد مصرف داروها در طی دوران بارداری باید با پزشک خود مشورت کنید. پس از تولد نوزاد نیز در صورتی که قصد شیردهی دارید، برای فرزند شما مشکلی ایجاد نخواهد شد؛ زیرا چنین بیماری‌هایی غیرمسری هستند. حتی بسیاری از داروها را می‌توانید در دوران شیردهی استفاده کنید. با این حال، حتماً با پزشکتان دربارهٔ داروهای مصرفی خود صحبت کنید.
داروها و بارداری
متوترکسات و چند داروی دیگر مورد مصرف در بیماریهای پوستی مانند تازاروتن و آسیترتین باید قبل از اقدام به بارداری قطع شوند. در صورتی که از هریک از این داروها استفاده می‌کنید، قبل از اقدام به بارداری، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
اگر داروهایی که در زمان بارداری مصرف می‌کردید، بیماری شما را کنترل می‌کنند، پزشک احتمالاً از شما می‌خواهد که آن‌ها را در طول بارداری ادامه دهید.
انتقال بیماری به فرزند
یک جزء ژنتیکی در بیماریهای خودایمنی مانند آرتریت پسوریاتیک وجود دارد. در حالی که احتمال ابتلای فرزند به این بیماری یا سایر بیماریهای خودایمنی وجود دارد، بسیار مهم است که به یاد داشته باشید بسیاری از زنان مبتلا به بیماریهای خودایمنی، نوزادان سالمی دارند که به آرتریت یا هر نوع بیماری خودایمنی دیگری مبتلا نمی‌شوند.
زایمان
اگر آرتریت مفاصل، کمر یا باسن شما را تحت تأثیر قرار دهد، ممکن است با رشد کودکتان، درد بیشتری در آن مفاصل احساس کنید و استرس بیشتری بر آن مفاصل وارد کند. در برخی موارد، درگیری باسن و ستون فقرات ممکن است زایمان طبیعی را دشوارتر کند و التهاب ستون فقرات ممکن است انجام بی‌هوشی نخاعی را دشوار سازد.
شیردهی
با شیردهی، بیماری به کودک منتقل نمی‌شود. استفاده از بسیاری از داروها در دوران شیردهی بی‌خطر است. با این حال، حتماً با پزشک یا داروساز خود دربارۀ سازگاری داروها در دوران شیردهی مشورت کنید.
داروها
از مصرف خودسرانه و تغییر در دوز مصرفی بدون صلاحدید پزشک خودداری کنید. مهم‌ترین داروهای مورد استفاده در آرتریت پسوریاتیک عبارتند از:
- متوترکسات
- توفاسیتینیب
- آزاتیوپرین
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ناپروکسن، ایبوپروفن
- آدالیمومب
- باریسیتینیب
مطالب بسیار عالی بود وآگاهی بنده در خصوص بیماری خودم بالا رفت واز این بابت در سبک زندگی قطعا تغییراتی بوجود می آورم تا علائم ودرد کمتری تجربه کنم
باسلام وخسته نباشید وخداقوت خدمت شما عزیزان وزحمتکشان در عرصه سلامتی و تندرستی ،بنده ۵۰ سال سن دارم وحتی بصورت حرفه ای ورزش میکردم که والیبال ورزش اصلی ،بعدش فوتبال ،تنیس ،پینگ پنگ وکاراته شوتوکان،تکواندوباافتخار شاگرد ر.میهماندوست بودم والی ماشاالله.ازسال 92 نشانه های روماتیسم وارتریت وپسوزیازیس واسپوندیلیت آنکیوزان وآرتروز و….باشروع دردوورم خستگی وضعف ومعمتر پارگی تاندون ورباط و……شرایط جسمی وروحی بدوبدترشدکه دلیل اصلی پیشرفت بیماریهای من عزیزان پزشک متخصص یا غیر متخصص بودند که فقط و فقط بفکر گچ گرفتن دست و پا و….بودن ودیگر هیچ ،تا سال ۹۵ توسط پسرخاله ام که در شرکت ناسیونال سابق همکاربودیم از دکتر غریب دوست استاد روماتولوژی معرفی ومراجعه کردیم که واقعا لطف حق بود ودعای خیر پدرومادرودیگران که دریچه ای برای درمان بنده با حتی گوچکترین کورتون که آقای اخیانی مصر بر درمان با کورتون و..بود وباهمت وتلاش استاد روماتولوژی دکتر غریب دوست ،دکتر ایمان جمشیدی،دکتر غزنوی نازنین و بزرگوار که شخصیتش انرژی وخال خوب بود وبا گذراندن دوره های بالینی آمپول آلتبرل در بیمارستان شریعتی توسط اینجانب که داوطلب تست وازمایش بودم مورد استفاده قرار گرفت تا چندسال پیش که از آمپول سینورا و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی تجویزی پزشک معالجم سرکار خانم دکتر خاطره امیری که از شاگردان استاد وبنظر بنده اولین پزشک فوق تخصص در زمینه استخوان و مفاصل وآرتروز و……که مهمتر تشخیص بسیار دقیق ومهمی دارد وحداقل برای بیمارش حداقل ۴۵ تا یکساعت وقت معاینه در نظر میگیرد که بنوبه خودم دست پرتوانش را می‌بوسم ودراخر بحثم این بود که عزیزان تمام این مقالات موارد اشاره شده علمی رو باجون ودل بخونید وگوش بدید ومعمتر عمل کنید وبه عزیزان وبستگان واشنایان و همسایگان گوشزد وتذکر بدید شاید همین تذکر لسانی شما باعث جلوگیری بیماری وتشدیدش بشه .
به امید بهترینها برای تمامی عزیزان دوستان و تمامی ایرانی‌های داخل و خارج ،❣️❤️😘🙏🙏🙏