بیماری‌های خودایمنی می‌توانند در بعضی موارد خطرناک باشند و زندگی بیمار را مختل کنند. وقتی بحث به کودکان می‌رسد، باید احتمال بروز این بیماری‌ها را جدی‌تر گرفت؛ چون امکان دارد منجر به مشکلاتی شوند که اگر حاد باشند، بر آیندۀ کودک تأثیر می‌گذارند. آزمایش ANA یکی از آزمایش‌هایی است که به تشخیص این بیماری‌ها کمک می‌کند و در این مقاله با آن آشنا می‌شوید.
آزمایش ANA چیست؟
هدف از آزمایش آنتی‌بادی ضدهسته‌ای که بهاختصار ANA نامیده می‌شود، پیداکردن آنتی‌بادی‌های ضدهسته‌ای در خون کودک است. ممکن است مثبت‌شدن جواب آزمایش ANA به معنای ابتلای کودک به بیماری خودایمنی باشد. ابتلا به این بیماری باعث می‌شود که سیستم ایمنی بدن به‌اشتباه به سلول‌ها، بافت‌ها و اعضای بدن حمله کند.
آنتی‌بادی ضدهسته‌ای چیست؟
آنتی‌بادی‌ها در واقع پروتئین‌هایی هستند که به وسیلۀ گلبول‌های سفید سیستم ایمنی بدن ساخته می‌شوند و به بدن کمک می‌کنند تا در برابر عوامل ایجادکنندۀ بیماری و عفونت (مثل ویروس و باکتری) از خود دفاع کند.
گاهی اوقات بعضی از آنتی‌بادی‌ها به‌اشتباه به سلول‌های خودی بدن حمله می‌کنند. به این نوع آنتی‌بادی‌ها، به‌اصطلاح اتوآنتی‌بادی می‌گویند و آنتی‌بادی ضدهسته‌ای نوعی اتوآنتی‌بادی است که مرکز سلول‌ها (هستۀ سلولی) را هدف قرار می‌دهد. هستۀ سلولی حاوی DNA است و این DNA به سلول می‌گوید که چه‌کار کند. امکان دارد حضور آنتی‌بادی‌های ضدهسته‌ای به میزان کافی، باعث شود که سیستم ایمنی به بدن حمله کند.
ممکن است زیاد بودن میزان آنتی‌بادی‌های ضدهسته‌ای نشانه بیماری خودایمنی باشد؛ اما الزاماً هر فردی که میزان این آنتی‌بادی‌ها در بدنش بالا رفته، بیماری خودایمنی ندارد. میزان آنتی‌بادی‌های ضدهسته‌ای در بیشتر از 30 درصد افراد سالم قابل‌شناسایی است. این آنتی‌بادی‌ها در بدن افراد مبتلا به عفونت‌های ویروسی و مصرف‌کنندگان برخی از داروها نیز وجود دارند.
کاربرد آزمایش ANA چیست؟
امکان دارد آنتی‌بادی‌های ضدهسته‌ای در موقعیت‌های مختلفی در بدن تولید شوند. پزشک از آزمایش ANA برای تشخیص بیماری‌های خودایمنی استفاده نمی‌کند، بلکه می‌تواند از آن برای کمک به تشخیص نوع بیماری احتمالی کمک بگیرد.
آن دسته از بیماری‌های خودایمنی که ممکن است منجر به مثبت‌شدن نتیجۀ آزمایش ANA شوند عبارت‌اند از:
لوپوس اریتماتوس سیستمیک
لوپوس منتشر، لوپوس اریتماتوس سیستمیک یا بهاختصار SLE نوعی بیماری التهابی است که منجر به درد مفاصل، ضعف، خستگی مفرط، بثورات پوستی و آسیب به اعضای بدن می‌شود.
اسکلرودرمی
اسکلرودرمی بیماری نادری است که منجر به ضخیم و سخت‌شدن غیرعادی پوست و بافت‌های بدن کودک می‌شود. همچنین امکان دارد این بیماری بر دستگاه گوارش، ریه، کلیه‌ها، قلب، رگ‌های خونی، عضلات و مفاصل نیز تأثیر بگذارد.
پلی‌میوزیت
این بیماری منجر به التهاب و ضعف عضلات بدن می‌شود.
درماتومیوزیت
افراد مبتلا به درماتومیوزیت علاوه بر علائم بیماری پلی‌میوزیت، دچار برخی مشکلات پوستی مثل بثورات همراه با پوسته‌پوسته شدن، تورم و ظاهرشدن نقاط بنفش‌رنگ روی پوست می‌شوند.
بیماری بافت هم‌بند مخلوط (MCTD)
مشخصات بیماری بافت هم‌بند مخلوط یا MCTD با لوپوس منتشر، اسکلرودرمی و پلی‌میوزیت مشترک است. معمولاً تمامی علائم این بیماری‌ها به‌صورت هم‌زمان خودشان را نشان نمی‌دهند و به جای آن در یک بازۀ زمانی طولانی یکی پس از دیگری ظاهر می‌شوند.
آرتریت روماتوئید جوانان (JIA)
آرتریت روماتوئید جوانان نوعی بیماری آرتریت (تورم مفاصل) است که بر مفاصل از راه‌های مختلفی تأثیر می‌گذارد. ممکن است دست‌ها، مچ‌ها، زانوها و سایر مفاصل درگیر این بیماری شوند و امکان درگیرشدن سایر بخش‌های بدن مثل پوست، چشم‌ها، ریه، قلب و خون نیز وجود دارد.
سندرم شوگرن
سندرم شوگرن نوعی بیماری است که میزان رطوبت تولیدشده به وسیلۀ غدد موجود در چشم‌ها و دهان را کاهش می‌دهد. همچنین این بیماری باعث می‌شود که دستگاه ایمنی بدن به سیستم اشکی چشم‌ها و غدد بزاقی دهان آسیب بزند.
حین آزمایش ANA چه اتفاقی می‌افتد؟
پزشک یا تکنسین آزمایشگاه با استفاده از یک سوزن کوچک از وریدهای موجود در بازوی شما نمونۀ خون می‌گیرد. زمانی که سوزن وارد ورید می‌شود، مقدار کمی خون در لولۀ آزمایش جمع می‌شود. ممکن است هنگام ورود و خروج سوزن احساس سوزش خفیفی داشته باشید.
کل این فرایند کمتر از 5 دقیقه طول می‌کشد.
چگونه برای آزمایش ANA آماده شوید؟
این آزمایش به آمادگی خاصی نیاز ندارد.
بعد از آزمایش ANA چه اتفاقی می‌افتد؟
بعد از آزمایش ANA، ممکن است پزشک یا تکنسین آزمایشگاه از گاز یا یک تکه پنبه برای واردکردن کمی فشار بر قسمتی که از آن خون گرفته شده، استفاده کند. این کار به کاهش خون‌ریزی، تورم و کبودی کمک می‌کند. سپس یک باند تمیز و خشک روی این قسمت بسته می‌شود. معمولاً کل فرایند این آزمایش کمتر از 5 دقیقه طول می‌کشد و بعد از آن نمونۀ خون برای تست به آزمایشگاه ارسال می‌شود.
این آزمایش با چه نام‌های دیگری شناخته می‌شود؟
- پنل آنتی‌بادی ضدهسته‌ای
- آزمایش آنتی‌بادی ضدهسته‌ای با کمک ماده فلورسنت
- FANA
- پنل انعکاسی ANA
در انتها هم یادتان باشد که تفسیر نتایج آزمایش ANA را حتماً به پزشک بسپارید و به نتایج جستجوهای اینترنتی اعتماد نکنید؛ چون پزشک برای تفسیر نتایج سایر عوامل مثل شرایط بیمار و سابقۀ پزشکی او را هم در نظر می‌گیرد.
بدون دیدگاه