اطلاعات عمومی
بیماری کووید 19 (COVID-19) چیست؟
بیماری کووید 19 (COVID-19) که به کرونا نیز مشهور است، یک بیماری عفونی است که توسط ویروس SARS-CoV-2 ایجاد می‌شود. اکثر افراد آلوده به این ویروس، درگیری تنفسی خفیف تا متوسط را تجربه می‌کنند و بدون نیاز به درمان خاصی بهبود می‌یابند؛ با این حال، برخی به‌شدت بیمار می‌شوند و نیاز به مراقبت پزشکی دارند. افراد مسن و مبتلایان به بیماری‌های زمینه‌ای مانند بیماری قلبی عروقی، دیابت، بیماری مزمن تنفسی یا سرطان بیشتر در معرض عوارض ناشی از بیماری قرار دارند.
بهتر است بدانید هرفردی ممکن است در هر سنی به کووید 19 مبتلا شود و در صورت مراقبت و پیگیری نکردن، در معرض عواقب و عوارض جبران‌ناپذیر این بیماری قرار گیرد. این ویروس می‌تواند از دهان یا بینی فرد آلوده و در ذرات مایع کوچک به هنگام سرفه، عطسه، صحبت کردن، آواز خواندن یا نفس کشیدن پخش شود. این ذرات از قطرات تنفسی بزرگتر تا آئروسل‌های کوچکتر متغیر هستند.
یک فرد آلوده حتی بدون اینکه هیچ علامتی داشته باشد، می‌تواند ویروس را به دیگران منتقل کند. رعایت آداب تنفسی، به‌عنوان مثال، استفاده از ماسک، بسیار مهم است. همچنین اگر احساس کردید که علائم مشکوک دارید، در خانه بمانید و تا زمان بهبودی خود قرنطینه شوید.
علائم و نشانه‌ها
کووید 19 افراد مختلف را به روش‌های مختلف تحت تأثیر قرار می‌دهد. اکثر افراد آلوده، به بیماری خفیف تا متوسط مبتلا می‌شوند و بدون بستری شدن در بیمارستان بهبود می‌یابند. به‌طور متوسط 5 تا 6 روز از زمانی که فردی به ویروس آلوده می‌شود، تا بروز علائم طول می‌کشد.
شایع‌ترین علائم عبارتند از:
- تب
- سرفه
- خستگی
- از دست دادن حس چشایی یا بویایی
علائم با شیوع کمتر عبارتند از:
- گلو‌درد
- سردرد
- درد‌های عضلانی
- آبریزش بینی و اشک
- اسهال
- حالت تهوع و استفراغ
- بثورات پوستی یا تغییر رنگ انگشتان دست یا پا
- قرمز شدن و تحریک چشم‌ها
عوامل مؤثر در ابتلا
- بیماران 65 سال یا بالاتر
- ابتلا به بیماری‌های زمینه‌ای مانند بیماری‌های قلبی عروقی، بیماری مزمن کلیوی، دیابت، بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)، آسم، فشارخون بالا و…
- چاقی
- بیمارانی که ضعف سیستم ایمنی دارند که این شرایط می‌تواند ناشی از مصرف داروهای خاص و یا ابتلا به برخی از بیماری‌ها یا عفونت‌هایی مانند HIV باشد.
- تماس نزدیک با فردی که COVID-19 دارد
- قرار گرفتن در معرض عطسه یا سرفهٔ فرد بیمار
- دریافت نکردن واکسن (واکسینه نشدن)
علائم هشدار
در صورت مشاهدۀ علائم زیر، به پزشک مراجعه کنید:
- اختلال در تنفس یا تنگی نفس
- از دست دادن تکلم، تحرک و گیجی
- درد قفسه سینه
- کاهش اکسیژن خون به زیر ۹۳٪
- تب ممتد و متوالی بیش از ۵-۳ روز که به درمان پاسخ نمی‌دهد
تشخیص
برای تشخیص کووید 19 پزشک ابتدا به شرح بیماری و معاینات شما توجه کرده و سپس ممکن است از روش‌های آزمایشگاهی و یا تصویربرداری‌های مختلفی برای تایید تشخیص و یا تعیین میزان شدت بیماری شما استفاده کند. در ابتلای به کووید 19، میزان درگیری و شدت علایم شما اهمیت زیادی دارد و تمایز ابتلا به کووید 19 در مقابل سایر بیماری‌هایی که علایم مشابهی ایجاد می کنند، ممکن است نیاز به بررسی‌های آزمایشگاهی و تصویربرداری مختلفی داشته باشد.
بررسی‌های بالینی
- بررسی علائم حیاتی مانند فشار خون، ضربان قلب و تب
- شرح حال کامل از علائم بیمار
- اندازه‌گیری سطح اکسیژن خون با دستگاه پالس اکسیمتر
- بررسی و اندازه‌گیری تعداد تنفس در یک دقیقه
بررسی‌های آزمایشگاهی
آزمایش پی سی آر (PCR)
این تست ابتلا به عفونت فعال را نشان می‌دهد. برای انجام این آزمایش با استفاده از وسیله‌ٔ کوچکی به نام سواپ، ازمخاط بینی و گلو نمونه می‌گیرند. دقت این تست بالاست و معمولاً نیاز به تکرار ندارد. اگر نتایج نشان‌دهنده‌ٔ ابتلای شما به کووید-۱۹ بود، باید تا زمان بهبودی کامل قرنطینه را ادامه دهید. پس از بهبودی نیز پروتکل‌های لازم برای جلوگیری از ابتلای مجدد به این بیماری را رعایت کنید.
آزمایش آنتی‌بادی (سرولوژی)
این آزمایش سابقه‌ٔ ابتلا به بیماری را نشان می‌دهد و از نمونه‌ٔ خون استفاده می‌شود. آنتی‌بادی‌ها توسط سیستم ایمنی بدن ساخته می‌شوند و به ذرات ویروسی حمله می‌کنند. حتی در صورت وجود آنتی بادی در خون، باید پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنید.
آزمایش آنتی بادی به‌دنبال آنتی بادی‌های سیستم ایمنی بدن که در پاسخ به ویروس کووید-۱۹ تولید می‌شوند، انجام می‌شود. آزمایش‌های آنتی‌بادی نباید برای تشخیص عفونت فعال استفاده شوند، زیرا تشکیل آنتی‌بادی ممکن است چند روز تا چند هفته پس از شروع عفونت طول بکشد. در حال حاضر این تست جایگاه چندانی ندارد.
بررسی‌های تصویربرداری
سی تی اسکن و تصویربرداری با اشعه ایکس
سی‌تی اسکن و اشعه ایکس نباید به‌عنوان ابزار خط اول برای تشخیص یا غربالگری کووید-19 استفاده شوند زیرا نمی‌توانند به‌طور دقیق بین کووید 19 و سایر عفونت‌های تنفسی مانند انواع آنفلوآنزا، آبله میمونی، پنومونی و غیره تمایز قائل شوند. برخلاف آزمایش PCR که به تشخیص‌های خاص کووید-۱۹ منجر می‌شود، یافته‌های تصویربرداری برای تأیید کووید-۱۹ به‌اندازهٔ کافی اختصاصی نیستند. درصد قابل توجهی از بیماران مبتلا به کووید 19 سی تی اسکن قفسه سینه یا رادیوگرافی طبیعی دارند.
برای این بیماران، نتیجهٔ تصویربرداری طبیعی می‌تواند به اشتباه آن‌ها را متقاعد کند که سالم هستند و این موضوع باعث سرایت ویروس به دیگران می‌شود. اگرچه سی تی اسکن و رادیوگرافی به‌عنوان تنها راه برای تشخیص کووید-19 توصیه نمی‌شوند، اما ممکن است به‌صورت موردی مناسب باشد. برای بیمارانی که علائم شدید دارند، تصویربرداری ممکن است به ارزیابی شدت و میزان پیشرفت بیماری کمک کند.
درمان
درمان دارویی
درمان کووید-19 بسته به شدت علائم شما متفاوت است. اگر در بیمارستان بستری نیستید یا به اکسیژن‌درمانی نیاز ندارید و توصیه می‌شود که با استفاده از داروهای بدون نسخه علامت درمانی انجام دهید و استراحت کنید. هرچند ممکن است پزشک براساس صلاحدید خود داروهای دیگری را تجویز کند. موارد زیر برخی از درمان‌های علامتی مؤثر در بیماری کووید- ۱۹ عبارتند از:
داروهای ضد سرفه
سرفهٔ مداوم که با خواب تداخل ایجاد می‌کند یا باعث ناراحتی فرد می‌شود، می‌تواند با داروهای ضد سرفه در صورت تجویزپزشک کنترل شود.
مایعات
توصیه می‌شود که بیماران مبتلا به کووید مایعات فراوان بنوشند به‌ویژه آن دسته از بیمارانی که تب بالا و پایدار دارند؛ زیرا از دست دادن مایعات به‌صورت نامحسوس در آن‌ها ممکن است قابل توجه باشد.
استامینوفن و داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID)
این دارو می‌تواند به کاهش تب و تسکین بدن درد یا سردرد کمک کنند.
داروهای آنتی وایرال
داروهای ضد ویروسی بخش‌های خاصی از ویروس را هدف قرار می‌دهند تا از تکثیر آن در بدن جلوگیری کنند و به پیشگیری از شدت یافتن بیماری و مرگ کمک کنند. از داروهای ضد ویروسی حاضر در بازار دارویی ایران می‌توان به رمدسیویر اشاره کرد.
کورتیکواستروئیدها
مصرف دگزامتازون در بیماران بستری که سطح اکسیژن خون آن‌ها کاهش یافته و نیازمند اکسیژن کمکی هستند، توصیه می‌شود.
مونوکلونال آنتی بادی‌‌ها
برخی داروهای مونوکلونال آنتی بادی مانند توسیلیزومب، با خنثی کردن پروتئین‌های التهابی باعث بهبود بیماری در افراد بستری می‌شود.
تغذیه و مکمل
رژیم غذایی
- هر روز به اندازه کافی آب بنوشید.
- از مصرف مقادیر زیاد چربی و روغن پرهیز کنید.
- از چربی‌های اشباع نشده (ماهی، آووکادو، آجیل، روغن زیتون، سویا، کلزا، آفتابگردان و روغن ذرت) به جای چربی‌های اشباع شده (گوشت، کره، روغن نارگیل، خامه و پنیر) استفاده کنید.
- مصرف گوشت سفید مانند مرغ و ماهی به جای گوشت قرمز انتخاب خوبی است؛ زیرا به‌طور کلی چربی کمی دارند.
- از مصرف گوشت‌های فرآوری شده خودداری کنید؛ زیرا دارای چربی و نمک زیادی هستند.
- در صورت امکان، شیر و محصولات لبنی کم‌چرب یا بدون چربی را انتخاب کنید.
- از مصرف چربی‌های ترانس خودداری کنید. اغلب غذاهای فرآوری شده، فست‌فودها، خوراکی‌هایی مانند چیپس، غذاهای سرخ شده، پیتزای منجمد و کلوچه‌ها، حاوی چربی‌های ترانس هستند.
- مصرف نمک و شکر را کاهش دهید.
- هنگام پخت و تهیه غذا، میزان استفاده از نمک و چاشنی‌های حاوی مقادیر زیاد سدیم مانند سس سویا و سس ماهی را محدود کنید.
- مصرف نمک روزانهٔ خود را به کمتر از ۵ گرم (تقریباً ۱ قاشق چای‌خوری) محدود کنید و از نمک یددار استفاده کنید.
- از خوردن غذاها و میان‌وعده‌هایی که مقادیر نمک و قند بالایی دارند، خودداری کنید.
- مصرف نوشابه و سایر نوشیدنی‌های سرشار از قند مانند آب‌میوه‌ها، کنسانتره‌ها، شربت‌ها و شیرهای طعم دار را محدود کنید.
- میوه‌های تازه را جایگزین تنقلات شیرین مانند کلوچه، کیک و شکلات کنید.
- در خانه غذا بخورید تا میزان تماس خود با افراد دیگر را کاهش دهید و احتمال قرار گرفتن در معرض ویروس کرونا را به حداقل برسانید.
مکمل‌ها
مکمل‌های ریزمغذی (ویتامین‌ها و مواد معدنی) به جلوگیری از ابتلا به کووید 19 یا درمان بیماری کرونا کمکی نمی‌کنند.
در حال حاضر هیچ دستورالعملی در مورد مصرف ریزمغذی‌ها برای پیشگیری از ابتلا به کووید 19 در افراد سالم یا درمان آن وجود ندارد. بنابراین، رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی برای محافظت از خود و دیگران در برابر عفونت ضروری است.
ریزمغذی‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن هستند. تأثیر آن‌ها بر سلامت بدن بسیار مهم است و کمبود هریک از آن‌ها می‌تواند سبب بروز آسیب و بیماری شود. ریزمغذی‌ها طیف وسیعی از وظایف را برعهده دارند، از جمله کمک به تولید آنزیم‌ها، هورمون‌ها و سایر مواد مورد نیاز برای رشد و نمو طبیعی. ریز مغذی‌ها برای عملکرد صحیح سیستم ایمنی بدن بسیار حیاتی هستند و نقش مهمی در ارتقای سلامت و تغذیه دارند. تا حد امکان، ریزمغذی‌ها باید از طریق یک رژیم غذایی متعادل و متنوع از جمله میوه‌ها، سبزیجات و غذاهای حیوانی دریافت شود.
آیا مصرف مکمل‌های ویتامین D نیاز است؟
در بیماران مبتلا به کووید 19، مکمل ویتامین D برای برطرف کردن نیاز روزانه یا درمان کمبود سطح ویتامین دی ضروری است. مصرف دوزهای بالا عوارض و مسمویت در پی دارد. مصرف روزانه 15 تا 25 میکروگرم (600 تا 1000 واحد بین‌المللی) ویتامین D برای همه افراد منطقی است، اما در طی مطالعات صورت گرفته، ارتباط خاصی میان مصرف ویتامین D و کاهش میزان بستری شدن در بیمارستان در ارتباط با کرونا و کاهش نرخ مرگ و میر ناشی از کووید 19 مشاهده نشده است.
آیا دمنوش‌ها یا مکمل‌های گیاهی به جلوگیری یا درمان کووید ۱۹ کمک می‌کنند؟
خیر؛ در حال حاضر هیچ مدرکی مبنی بر مصرف دمنوش‌های گیاهی یا مکمل‌های گیاهی برای جلوگیری یا درمان کووید ۱۹ وجود ندارد.
زندگی با بیماری کووید ۱۹ (COVID-19)
خود مراقبتی
بهترین راه پیشگیری، دور ماندن از افراد آلوده است. یک فرد آلوده می‌تواند ویروس را قبل از بروز علائم پخش کند؛ برخی افراد نیز هرگز علائم پیدا نمی‌کنند. رعایت نکات زیر خطر ابتلا به عفونت را کاهش می‌دهد:
- دستان خود را مرتباً در طول روز بشویید و از آب گرم و صابون استفاده کنید.
- تمام قسمت‌های دست ازجمله بین انگشتان خود را حداقل به مدت 20 ثانیه بشویید و دستان خود را با یک حولهٔ تمیز یا دستمال کاغذی خشک کنید.
- اگر آب و صابون در دسترس نیست، از محلول ضد‌عفونی‌کننده‌ٔ دست که حاوی الکل است، استفاده کنید.
- نحوهٔ شستن دست‌ها و استفاده از محلول ضد‌عفونی‌کننده‌ٔ دست را به کودکان بیاموزید.
- هنگام عطسه و سرفه جلوی دهان و بینی خود را با یک دستمال بپوشانید و سپس آن را دور بیاندازید. اگر دستمال نداشتید، آرنج خود را جلوی بینی و دهان بگیرید.
- حتماً از ماسک استفاده کنید؛ حتی وقتی کنار دوستان و آشنایان هستید. ماسک باید دهان و بینی را به‌طور کامل بپوشاند. محافظ‌های صورت یا شیلد‌ها نمی‌توانند جایگزین مناسبی برای ماسک باشند. دستورالعمل‌های مربوط به فاصله‌گذاری اجتماعی را دنبال کنید و حداقل فاصله‌ٔ 2 متر را با دیگران حفظ کنید.
- عادت کنید که به صورت خود دست نزنید. اگر دست شما آلوده به ویروس کرونا باشد، می‌توانید آن را به چشم، بینی یا دهان منتقل کنید و آلوده شوید. بررسی‌های اولیه در این باره بیان می‌کنند، سطوح و وسایلی که زیاد لمس می‌شوند، باید به‌صورت مکرر ضد عفونی شوند. اما مطالعات اخیر نشان می‌دهند که ضدعفونی کردن سطوح و دست‌ها تأثیر چندانی در جلوگیری از انتقال و ابتلا به بیماری ندارد. با این وجود، شستشوی دست‌ها، به‌طورکلی موجب کاهش انتقال انواع میکروب‌ها می‌شود و انجام این کار مفید است.
- واکسن کووید-۱۹ به جلوگیری از عفونت ناشی از ویروس کرونا کمک می‌کند؛ حتماً واکسن خود را دریافت کنید. ورزش کنید؛ زیرا سیستم ایمنی شما را تقویت می‌کند و به شما کمک می‌کند تا راحت‌تر با عفونت‌ها مبارزه کنید.
سلامت روان
بیماری همه‌گیر کووید 19 تأثیر عمده‌ای بر زندگی همه‌ٔ ما داشته است. بسیاری از ما با چالش‌هایی روبه‌رو هستیم که می‌تواند استرس‌زا و طاقت‌فرسا باشد و باعث بروز احساسات شدید شود.
رعایت پروتکل‌های بهداشتی ازجمله فاصله‌ٔ اجتماعی، برای کاهش شیوع کرونا ضروری است، اما می‌تواند احساس انزوا و تنهایی در ما ایجاد کند و باعث افزایش استرس و اضطراب شود. روش‌های سالم کاهش استرس مانند پیگیری نکردن اخبار کرونا و آمار مرگ ومیر ناشی از آن، مطالعهٔ کتاب، ورزش، مدیتیشن و خواب کافی به ما کمک می‌کند تا این شرایط طاقت‌فرسا را بهتر تحمل کنیم.
چگونه به دیگران برای کنار آمدن با شرایط کمک کنیم؟
اگر مراقب خودتان باشید، می‌توانید به دیگران نیز کمک کنید. ارتباط با دوستان و خانواده را در زمان فاصله‌گذاری اجتماعی در دوران پاندمی کرونا فراموش نکنید. با عزیزانتان تماس تلفنی یا تصویری برقرار کنید و به آن‌ها برای کنار آمدن با استرس کمک کنید. به این صورت شما و عزیزانتان کمتر احساس تنهایی یا انزوا خواهید کرد. اگر تحمل شرایط برای شما مشکل است، روش‌های زیادی وجود دارند که می‌توانید از آن‌ها کمک بگیرید. اگر استرس مانع انجام فعالیت‌های روزمره‌ٔ شما می‌شود، با پزشک خود تماس بگیرید.
واکسن
واکسیناسیون برای جلوگیری از ابتلای به ویروس SARS-CoV-2 و ابتلا به بیماری کووید 19، امیدوارکننده‌ترین روش برای مهار همه‌گیری کووید 19 است. چندین واکسن کووید-19 در سراسر جهان در دسترس است. واکسن‌ها خطر ابتلا به کووید 19 را کاهش می‌دهند اما لازم به ذکر است که حتی اگر واکسینه شده باشید، امکان ابتلا به کووید 19 وجود دارد. هیچ واکسنی 100% مؤثر نیست، اما در صورت ابتلا به بیماری، شدت بیماری و مرگ و میر ناشی از آن کاهش می‌یابد.
داروها
- دگزامتازون
- رمدسیویر
- توسیلیزومب
بدون دیدگاه