متخصص ارتوپدی کیست؟
پزشک متخصص ارتوپدی (ارتوپد) در زمینهٔ آسیب‌ها، صدمات و بیماری‌های اثرگذار بر سیستم عضلانی‌اسکلتی شامل استخوان‌ها، عضلات، مفاصل و بافت‌های نرم تخصص دارد. درست است که متخصص ارتوپدی جراح است اما اغلب اوقات با روش‌های غیرجراحی به درمان بیماران کمک می‌کند.
مشکلات سیستم عضلانی‌اسکلتی چه هستند؟
مشکلات سیستم عضلانی‌اسکلتی گروهی از اختلالات اثرگذار بر این بافت‌ها و ساختارهای بدن هستند:
- استخوان‌ها
- غضروف‌ها
- مفاصل
- رباط‌ها
- عضلات
- عصب‌ها
- تاندون‌ها
متخصص ارتوپدی چه بیماری‌هایی را درمان می‌کند؟
دکتر ارتوپد طیف وسیعی از مشکلات جسمانی شامل موارد زیر را تشخیص می‌دهند و مداوا می‌کنند:
- آرتریت یا التهاب مفصل
- آرتروز
- تومورهای خوش‌خیم بافت نرم
- سرطان استخوان
- بورسیت یا التهاب بورس (کیسه‌های حاوی مایع سینوویال هستند که در اطراف مفاصل وجود دارند و باعث کاهش اصطکاک ساختمان‌های مجاور خود می‌شوند)
- عیوب مادرزادی (که از زمان تولد وجود دارند) برای نمونه دیسپلازی پاچنبری (کلاب فوت)
- درد زانو، گردن‌درد و کمردرد
- ترومای ارتوپدی، مانند شکستگی استخوان، شکستگی لگن و شکستگی دنبالچه
- آسیب‌های ورزشی
- پیچ‌خوردگی و کشیدگی مانند پیچ خوردگی مچ پا
- تاندونیت یا التهاب تاندون
- اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات
- دیسک کمر
- تنگی کانال نخاعی
- کپسولیت چسبنده یا شانه یخ‌زده
- گرفتگی شانه
- پیوند دست
- ترمیم عصب دست
- تعویض مفصل لگن
- تعویض مفصل زانو
متخصص ارتوپدی و روماتولوژی چه تفاوتی دارند؟
هر دو گروه متخصصان ارتوپدی و روماتولوژی در زمینهٔ بیماری‌های مرتبط با سیستم عضلانی‌اسکلتی تخصص دارند و بسیاری از بیماری‌های یکسان شامل آرتریت یا التهاب مفصل، کمردرد و پوکی استخوان را مداوا می‌کنند. با این حال تفاوت‌هایی بین این دو تخصص پزشکی وجود دارد.
بر خلاف متخصص روماتولوژی، متخصص ارتوپدی جراحی هم می‌کند. متخصص ارتوپدی روی مشکلات ناشی از آسیب و جراحت، عیوب مادرزادی و فرسایشی (بیماری‌های دژنراتیو) تمرکز دارد. در بیماری‌های دژنرانیو، کارکرد و ساختار بافت‌ها یا اندام‌های آسیب‌دیده با گذشت زمان وخیم‌تر می‌شود.
متخصصان روماتولوژی مشکلات ناشی از بیماری‌های سیستمی را درمان می‌کنند که روی همهٔ بدن اثر می‌گذارند. برای نمونه می‌توان به لوپوس، واسکولیت (التهاب رگ‌های خونی)، آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی) و اختلالات نادر ژنتیکی اشاره کرد.
اغلب اوقات متخصصان ارتوپدی و روماتولوژی بیماران را با همکاری یکدیگر درمان می‌کنند. برای مثال، اگر روماتیسم مفصلی دارید، احتمالاً پزشک متخصص روماتولوژی و ارتوپدی شما با هم کار می‌کنند تا کاملاً مداوا شوید.
چه زمانی باید به متخصص ارتوپدی مراجعه کرد؟
در صورت بروز علائم بیماری‌های عضلانی‌اسکلتی، باید به متخصص ارتوپدی مراجعه کنید که شامل این موارد هستند:
- ساییدگی، کوفتگی یا صدای مفاصل هنگام جابه‌جایی و حرکت مفصل آسیب‌دیده
- التهاب و تورم
- درد مفصل
- بی‌حسی یا گزگز
- محدودیت حرکت ناشی از درد
- سفتی و خشکی
در اولین ملاقات با متخصص ارتوپدی چه رخ می‌دهد؟
روند اولین ملاقات با متخصص ارتوپدی اغلب به این صورت است:
- توضیح دربارهٔ علائم، سابقهٔ پزشکی و سبک زندگی
- معاینهٔ جسمانی شامل حرکت‌دادن مفصل آسیب‌دیده طبق دستور پزشک
- تصویربرداری مثلاً با اشعهٔ ایکس
- شرح تشخیص
- توصیه‌ها و پیشنهادهای درمانی
بررسی بیشتر برخی مشکلات نیازمند تصویربرداری‌های دقیق‌تر نواحی دردناک با سی‌تی‌اسکن (CT scan) یا ام‌آرآی (MRI) است.
این مشکلات ممکن است در اولین ملاقات با متخصص ارتوپدی تشخیص و درمان نشوند. تا زمان تشخیص، فقط درمان‌هایی برای تسکین علائم شما تجویز می‌شود.
آیا مراجعه به متخصص ارتوپدی یعنی عمل جراحی خواهم داشت؟
جراحان ارتوپد برای انجام درمان‌های جراحی و غیرجراحی تخصص دارند. جراحی در درمان برخی از انواع تروماهای ارتوپدی مشخص اولین گزینه به شمار می‌رود.
درمان بیشتر مشکلات دیگر ابتدا با روش‌های غیرجراحی امتحان می‌شود. ممکن است بیش از یک روش برای معالجهٔ ماندگار استفاده شود. رایج است که تعدادی از روش‌هایی درمانی غیر جراحی همزمان انجام شود.
اگر این گزینه‌های درمانی در بهبود علائم شما اثر نداشته باشد، ممکن است درمان با جراحی هم مد نظر قرار گرفته شود. متخصص ارتوپدی توصیه‌های ویژه‌ای می‌کند و مزایا و خطرات احتمالی را توضیح می‌دهد.
متخصص ارتوپدی کدام روش‌های درمانی غیرجراحی را توصیه می‌کند؟
متخصصان ارتوپدی برنامهٔ درمانی متناسب با هر بیمار را تعیین می‌کنند:
- وسایل نگه‌دارندهٔ استخوان‌ها یا مفاصل در یک وضعیت خاص برای کمک به روند بهبودی؛ مانند بریس طبی، آویز طبی، گچ‌گیری یا قالب‌گیری ارتوپدی و همچنین آتل‌بندی
- تزریق‌های مفصلی
- داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن
- فیزیوتراپی و توانبخشی برای شل‌کردن عضلات خشک یا تقویت قدرت عضلانی
- کاردرمانی برای کمک به انجام وظایف روزانه مانند لباس‌پوشیدن
- درمان با پلاسمای غنی از پلاکت یا پی آر پی (PRP)
- کفش سفارشی برای پشتیبانی از وضعیت مناسب پا
جراح ارتوپد چه جراحی‌هایی انجام می‌دهد؟
جراحان ارتوپد طیف گسترده‌ای از عمل‌های جراحی را متناسب با تشخیص بیماری شما انجام می‌دهند:
عمل‌های پا و مچ پا
- ترمیم تاندون آشیل
- جراحی اصلاح انحراف شست
- جراحی انگشت چکشی
- جداسازی فاشیای کف پا از استخوان پاشنه
- فیوژن یا تعویض کامل پاشنهٔ پا
جراحی‌های دست و بالاتنه (اندام فوقانی)
- آزادسازی تونل کارپال (CTS)
- جراحی انقباض دوپویترن یا بیماری وایکینگ
- جراحی برداشتن کیست گانگلیون
- جراحی روتاتور کاف
- جراحی تریگر فینگر یا انگشت ماشه‌ای
ترمیم و تعویض مفصل
- تعویض کامل لگن
- تعویض کامل و جزئی زانو
- تعویض کامل شانه
- عمل‌های کمتر رایج مثل تعویض آرنج یا مچ دست
درمان ترومای ارتوپدی
- جااندازی دررفتگی
- تثبیت شکستگی
- مراقبت از جوش نخوردن، بد جوش خوردن یا عفونت استخوان (استئومیلیت) پس از شکستگی
- جراحی ترمیمی برای ترمیم استخوان‌های شکسته یا مفاصل با آسیب حاد
جراحی‌های ستون فقرات
- جراحی لامینکتومی
- رفع فشار ستون فقرات
- جراحی فیوژن ستون فقرات برای برقراری شکل طبیعی ستون فقرات با اتصال دو یا چند مهره
عمل‌های مربوط به آسیب‌های ورزشی
- جراحی منیسک یا بافت غضروفی
- بازسازی رباط صلیبی قدامی (ACL)
- ترمیم پارگی روتاتور کاف
- جراحی پارگی لابرال لگن
در پایان …
متخصصان ارتوپدی طیف وسیعی از مشکلات عضلانی‌اسکلتی افراد در همهٔ گروه‌های سنی را مداوا می‌کنند. برخی ارتوپدها روی درمان مشکلات نواحی مشخص بدن مانند بالاتنه (اندام فوقانی)، پا و مچ پا و همچنین ستون فقرات تمرکز دارند.
آماده باشید تا در اولین ملاقات با ارتوپد دربارهٔ علائم، سابقهٔ پزشکی و درمان‌های پیشین صحبت کنید. ملاقات با جراح ارتوپد همیشه به معنی جراحی نیست. پزشکان متخصص ارتوپدی بسیاری از مردم را با روش‌های غیرجراحی مانند تزریق و فیزیوتراپی مداوا می‌کنند.
بدون دیدگاه