اطلاعات عمومی
آکنه چیست؟
آکنه یک عارضهٔ پوستی بسیار رایج است که منجر به ایجاد جوش روی صورت، پیشانی، سینه، شانه و قسمت بالایی کمر میشود. این بیماری می‌تواند به دلایل ژنتیکی، تغییرات سطح هورمون‌ها، استرس و مصرف محصولات بهداشتی چرب و روغنی بروز پیدا کند. این ضایعات معمولاً در سنین نوجوانی فرد را درگیر می‌کند، اما احتمال بروز آن در هر سنی وجود دارد.
انواع آکنه
آکنه انواع مختلفی دارد:
جوش سر سیاه
این نوع جوش، نوعی برآمدگی باز روی پوست است که با چربی اضافه و پوست مرده پر شده و به دلیل اکسیدشدن این چربی‌ها ظاهر آن به صورت تیره‌رنگ مشاهده میشود.
جوش سر سفید
نوعی برجستگی که توسط چربی و پوست‌های مرده بسته میشود.
پاپول
برآمدگی‌های کوچک قرمز یا صورتی‌رنگ که معمولاً ملتهب میشود و نسبت به لمس حساس هستند.
پوسچول (چرکدانه)
همان‌طور که از نام آن مشخص است، داخل این جوش چرک قرار دارد. از نظر ظاهری، جوش چرکی شبیه به جوش سرسفیدی است که حلقه‌های قرمز آن را احاطه کرده است. پوسچول‌ها در صورت برداشتن یا خراشیدگی می‌توانند باعث ایجاد زخم شوند.
ندول
ندول نوعی جوش سفت، بزرگ و دردناک است که عمق زیادی در پوست دارد.
کیست
کیست‌ها ضایعات پر از چرک و دردناک هستند و احتمال به‌جا‌ماندن اسکار ضایعات در این بیماران بیشتر است.
انواع جوش صورت می‌توانند روی اعتمادبهنفس شما تأثیر بگذارند. بهترین راه مقابله با انواع این ضایعات، مراجعه به پزشک در سریع‌ترین زمان ممکن است تا او بتواند بهترین درمان را به شما پیشنهاد دهد.
عوامل مؤثر در ابتلا
مهم‌ترین علت جوش صورت و عوامل مؤثر در ایجاد انواع آکنه، به شرح زیر است:
سن
هر فردی در هر سنی ممکن است به این ضایعات مبتلا شود، اما آکنه بیشتر در بین نوجوانان شایع است.
تغییرات هورمونی
این نوسانات در حاملگی و سن بلوغ رایج است.
سابقهٔ خانوادگی
ژن، نقش مهمی در بروز این ضایععات دارد. اگر پدر و مادر شما سابقهٔ ابتلا به آکنه دارند، احتمال این‌که شما هم به آن مبتلا شوید زیاد است.
محصولات آرایشی و بهداشتی چرب
امکان دارد پوست شما در قسمت‌هایی که با این محصولات در تماس است، دچار ضایعه شود.
اصطکاک و فشار روی پوست
این فاکتور توسط لوازمی مثل گوشی‌های تلفن، موبایل، کلاه کاسکت، یقه‌های تنگ و کوله‌پشتی که در تماس مستقیم با پوست قرار می‌گیرند، ایجاد میشود و این عامل در نهایت می‌تواند منجر به بروز ضایعات پوستی شود.
چاقی
چاقی و اضافه وزن ممکن است به تشدید ضایعات ناشی از این بیماری دامن بزنند.
علائم و نشانه‌ها
علائم آکنه همان بروز جوش‌های پوستی است (انواع آن بالاتر توضیح داده شده است) که در نقاط مختلف بدن ظاهر میشود.
علائم هشدار
- در صورت پاسخگونبودن به درمان‌های خانگی و خودمراقبتی از پوست و همچنین شدید‌تر‌شدن آکنه، به متخصص پوست مراجعه کنید.
- در افراد مسن، شروع ناگهانی آکنه با شدت بالا ممکن است نشانهٔ بیماری زمینه‌ای باشد که نیاز به مراقبت‌های پزشکی دارد.
تشخیص
بررسی‌های بالینی
پزشک شما می‌تواند از طریق معاینهٔ پوست شما، وجود آکنه در آن را تشخیص دهد. برای اطمینان از تشخیص درست، احتمالاً سؤالاتی در مورد وجود سابقهٔ خانوادگی یا تجربه کردن یک دوره استرس شدید و سایر عوامل خطرساز، پرسیده میشود.
ممکن است از خانم‌ها سؤالاتی در مورد چرخهٔ قاعدگی هم پرسیده شود، زیرا گاهی به‌هم ریختن این سیکل می‌تواند منجر به ایجاد علایم پوستی شود؛ همچنین بروز ضایعات در افراد مسن می‌تواند نشان‌دهندهٔ بیماری زمینه‌ای باشد که نیاز به مراجعه به پزشک و بررسی بیشتر دارد.
بررسی‌های آزمایشگاهی
پزشک ممکن است برای بررسی بیشتر و پی‌بردن به این‌که علت بروز این ضایعات هورمونی است یا خیر، انجام آزمایش‌های هورمونی زیر را توصیه کند که عبارتند از:
- آزمایش تستوسترون
- دی هيدرو اپی آندروسترون سولفات (DHEAS)
- آزمایش هورمون تحریک کننده فولیکول (FSH)
- آزمایش هورمون لوتئینی (LH)
بررسی‌های تصویربرداری
در تشخیص این بیماری، بررسی‌های تصویربرداری جایگاهی ندارند.
درمان
اگر چند هفته‌ای میشود که محصولات بدون نسخه را برای درمان امتحان کرده‌اید و نتیجه نگرفته‌اید، از پزشکتان بخواهید تا برایتان داروهای قوی تجویز کند. یک پزشک متخصص پوست می‌تواند در حوزه‌های زیر به شما کمک کند:
- کنترل آثار بیماری
- جلوگیری از ایجاد اسکار و سایر آسیب‌های ناشی از بیماری
- پنهان‌کردن جای جوش
داروهای درمان این بیماری از طریق 2 نوع مکانیزم عمل می‌کنند:
- کاهش تولید و تجمع چربی در پوست
- درمان عفونت باکتریایی که منجر به بروز جوش شده است
معمولاً ۴ تا ۸ هفته زمان می‌برد تا اثربخشی درمان مشخص شود؛ همچنین ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها طول بکشد تا ضایعات پوستی شما به‌طور کامل از بین برود. بنابراین برای درمان و مشاهدهٔ اثربخشی باید صبور باشید.
درمان دارویی
داروهای موضعی
رایج‌ترین داروهای موضعی برای درمان آکنه عبارتند از:
رتینوئیدها
این دسته از داروها برای درمان آکنه متوسط مفید هستند. این داروها به شکل کرم، ژل و لوسیون عرضه می‌شوند.
آنتی‌بیوتیک‌های موضعی
آنتی‌بیوتیک‌های موضعی که معمولاً به شکل کرم یا محلول عرضه می‌شوند، رشد باکتری‌های مولد آکنه را کنترل می‌کنند و التهاب ناشی از آن‌ها را کاهش می‌دهند.
بنزوئیل پروکساید
بنزوئیل پروکساید باکتری‌های سطحی که اغلب آکنه را تشدید می‌کند مورد هدف قرار می‌دهد. ممکن است بنزوئیل پروکساید در ترکیب با یک رتینوئید موضعی تجویز شود. در این حالت، باید بنزوئیل پروکساید را صبح‌ها و رتینوئید را شب‌ها استفاده کرد.
سالیسیلیک اسید
این دارو معمولاً به‌صورت لوسیون یا پاک‌کننده عرضه میشود و به حذف لایهٔ آسیب‌دیده و رویی پوست کمک می‌کند.
آزلائیک اسید
آزلائیک اسید یک اسید طبیعی است که توسط مخمر تولید میشود و خاصیت ضد باکتریایی دارد.
داپسون
نوعی ژل موضعی است که دارای خواص ضد باکتری و ضد التهاب است.
داروهای خوراکی
آنتی‌بیوتیک‌ها
معمولاً برای درمان انواع متوسط تا شدید بیماری ممکن است به آنتی‌بیوتیک خوراکی برای از بین بردن باکتری‌ها نیاز داشته باشید که مصرف آن‌ها تنها با تجویز پزشک توصیه میشود.
اسپیرونولاکتون
در صورتی که درمان با آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی مؤثر واقع نشود، ممکن است داروی اسپیرونولاکتون (آلداکتون) برای زنان و دختران نوجوان تجویز شود. این دارو با مهار اثر هورمون‌های آندروژن بر غدد تولید‌کنندهٔ چربی عمل می‌کند.
داروهای ضد بارداری خوراکی
این داروها می‌توانند به رفع جوش‌های مرتبط با چرخهٔ قاعدگی کمک کنند.
ایزوترتینوئین
این دارو برای درمان موارد شدید بیماری در افرادی که به درمان‌های دیگر پاسخ ندادند تجویز میشود.
استروئید
ندول‌های بزرگ و کیست‌ها را می‌توان با تزریق داروهای استروئیدی درمان کرد. در این روش دارو به صورت مستقیم به داخل ضایعهٔ پوستی تزریق شده که باعث کاهش التهاب و درد میشود.
درمان غیردارویی
لیزر
در حال حاضر عمدتاً از لیزر برای درمان اسکار ناشی از ضایعات پوستی (جای جوش) استفاده میشود. لیزر منجر به تحریک ساخت کلاژن و تولید سلول‌های جدید در پوست میشود.
لایه‌برداری شیمیایی (پاکسازی و پیلینگ شیمیایی پوست)
از این روش برای درمان اسکار جوش استفاده میشود و در طی آن از مواد شیمیایی خاص برای برداشتن لایهٔ قدیمی و رویی پوست استفاده می‌کنند. زمانی که این لایه برداشته میشود، پوست جدیدی به‌جای آن رشد می‌کند که صاف‌تر بوده و می‌تواند آثار بیماری را کاهش دهد.
تغذیه و مکمل
رژیم غذایی
نقش رژیم غذایی در این بیماری بحث برانگیز است. بعضی از مطالعات نشان می‌دهد که بین خوردن شیر گاو و افزایش ریسک ابتلا به بیماری، ارتباط ضعیفی وجود دارد. علت وجود این ارتباط، به هورمون‌هایی باز می‌گردد که به‌صورت طبیعی در شیر وجود دارند. با این حال، هیچ مدرک محکمی دال بر تأثیر شیر، غذاهای پرچربی یا شکلات در افزایش ریسک ابتلا به این بیماری وجود ندارد.
با این حال کاهش التهاب پوستی ناشی از جوش های پوستی، از طریق یک رژیم غذایی متعادل و مغذی امکان‌پذیر است. این رژیم باید شامل حجم زیادی از میوه و سبزیجات تازه با سطح بالایی از ویتامین سی و کاروتن باشد.
مکمل‌ها
روغن درخت چای
ژل‌هایی که دارای حداقل 5 درصد روغن درخت چای هستند ممکن است به‌اندازهٔ لوسیون‌های دارای 5 درصد بنزوئیل پروکساید، مؤثر باشند. البته سرعت تأثیر روغن درخت چای کندتر از بنزوئیل پروکساید است.
مکمل مخمر آبجو
سویه‌ای از مخمر آبجو می‌تواند (در صورت مصرف خوراکی) به کاهش ضایعات پوستی مربوط به این بیماری کمک کند.
زندگی با آکنه
خودمراقبتی
برای پیشگیری یا کنترل ایم بیماری در موارد خفیف یا متوسط، می‌توانید از محصولات بدون نسخه استفاده کنید یا تکنیک‌های مراقبت از پوست و سایر تکنیک‌های مراقبتی زیر را به کار ببرید:
نقاط درگیر را با یک شویندهٔ ملایم بشویید
دو بار در روز، صورت خود را به کمک دست‌ها و با استفاده از آب گرم و یک شویندهٔ ملایم بشویید. اگر موهای شما چرب است، هر روز آن را با آب و شامپو شست‌وشو دهید و هنگام تراشیدن موهای مناطق درگیر، با احتیاط عمل کنید. لازم به ذکر است شست‌وشوی زیاد می‌تواند منجر به حساسیت پوستی شود.
از مواد تحریک‌کنندهٔ پوست استفاده نکنید
محصولاتی مثل اسکراب‌های صورت، سرم‌های پاک‌کننده و ماسک‌های صورت می‌توانند منجر به تحریک پوست شوند و جوش را تشدید کنند. محصولات آرایشی بهداشتی چرب نیز باعث تشدید آکنه شده و توصیه میشود به‌جای آن‌ها، از محصولات بر پایهٔ آب استفاده کنید تا احتمال ایجاد ضایعه پوستی را به حداقل برسانید.
از پوست خود در برابر آفتاب محافظت کنید
برخی از داروهای درمان این بیماری پوست شما را نسبت به نور خورشید و آفتاب حساس‌تر می‌کنند. در مورد تجویز چنین داروهایی، از پزشکتان سؤال کنید و اگر پاسخش مثبت بود، تا حد ممکن در معرض تابش مستقیم نور آفتاب قرار نگیرید و به‌صورت منظم از کرم‌های مرطوب‌کنندهٔ حاوی ضد آفتاب استفاده کنید.
از تماس یا فشردن نقاط مستعد آکنه خودداری کنید
انجام این کارها منجر به ایجاد ضایعات پوستی بیشتر، عفونت و زخم میشود.
پس از فعالیت بدنی سنگین دوش بگیرید
چربی و عرق به‌جا مانده روی پوست، می‌تواند منجر به بروز جوش شود.
سلامت روان
آسیب‌های ناشی از آکنه تنها به ظاهر شخص مربوط نمی‌شود؛ زیرا وجود ضایعات متعدد پوستی می‌تواند به سلامت روحی و روانی فرد نیز از طریق تحت تاثیر قرار دادن زیبایی لطمه بزند. آسیب های روانی این بیماری شامل موارد زیر است:
- افسردگی
- اضطراب
- اعتمادبهنفس پایین
- تخریب تصویری که فرد از خود دارد
- کاهش کیفیت زندگی
- احساس تنهایی
همچنین مطالعات نشان می‌دهد که هر چقدر مدت‌زمان ابتلا به این بیماری طولانی‌تر شود، احتمال آسیب‌رساندن آن به احساسات فرد نیز بیشتر میشود؛ زیرا بدون درمان، این جوش ها بدتر شده و پس از تشدید آن، زخم‌های ناشی از جوش روی پوست نمایان میشود.
درمان‌های زودهنگام منجر به پاکسازی پوست شده و از تشدید ضایعات پوستی و مشکلات روحی متعاقب آن، جلوگیری می‌کند. برخی از افراد باید این درمان‌ها را برای پیشگیری از عود مجدد بیماری ادامه دهند. احتمالاً برای بیشتر افراد تداوم درمان، بسیار آسان‌تر از درگیری با اضطراب‌های فراگیر و زخم‌های ناشی از این بیماری است.
داروها
- آداپالن
- تتراسایکلین
- ایزوترتینوئین
بدون دیدگاه