شواهد فعلی حاکی از این است که بیماری ام اس یک بیماری خود ایمنی است؛ یعنی آسیب به بافت در درجه اول توسط یک عامل خارجی مثل ویروس یا توکسین ایجاد نمی‌شود، بلکه سیستم ایمنی خود فرد است که آن را ایجاد می‌کند. سیستم ایمنی مکانیزم دفاعی بدن ما در برابر تأثیرات بالقوه و مضر عوامل بیماری‌زای دیگر است. این عوامل می‌توانند خارجی یا ساخته‌شده در داخل بدن باشند.
سیستم ایمنی که توسط ژن‌های ما کنترل می‌شود، از طریق خنثی‌کردن عوامل مضر بالقوه مثل باکتری‌ها یا ویروس‌ها از ما محافظت می‌کند.
آیا سایر بیماری‌های خود ایمنی هم با یکدیگر ارتباط دارند؟
مشاهدات نشان می‌دهند که داشتن استعداد ژنتیکی برای بیماری خودایمنی ممکن است منجر به ایجاد یک خوشه یا افزایش شیوع این نوع از بیماری شود که این وضعیت در برخی از افراد و بستگان آن‌ها ظاهر می‌شود. ام اس و بیماری هاشیموتو معمولاً با یکدیگر دیده می‌شوند و همچنین در برخی علائم آن‌ها همانند خستگی، ضعف و کندشدن شناختی، همپوشانی وجود دارد. سایر بیماری‌های خودایمنی که ممکن است حداقل تا حدودی در مبتلایان به ام اس رواج بیشتری داشته باشند، شامل دیابت نوع 1، روماتیسم مفصلی، بیماری کرون، سندرم شوگرن، پسوریازیس، ویتیلیگو و یوئیت (التهاب لایه میانی چشم) است.
ارتباط ام اس و بیماری تیروئید
ممکن است ام اس، کم‌کاری و پرکاری تیروئید با هم در ارتباط باشند که این ارتباط، احتمال ابتلای فرد دارای ام اس را به کم‌کاری و پرکاری تیروئید افزایش خواهد داد.
رایج‌ترین علت کم‌کاری تیروئید یک بیماری خودایمنی به نام هاشیموتو است. بیماری گریوز نیز یک بیماری خودایمنی است که به‌عنوان رایج‌ترین علت پرکاری تیروئید به شمار می‌رود.
اگرچه کم‌کاری و پرکاری تیروئید دو بیماری متفاوت هستند، اما ممکن است با یکدیگر ارتباط داشته باشند و این ارتباط احتمال ابتلای فرد دارای ام اس به بیماری تیروئید را افزایش خواهد داد.
بخش‌های بعدی آنچه را که دانشمندان در حال حاضر در مورد این ارتباط احتمالی می‌دانند، شرح می‌دهند.
ارتباط مالتیپل اسکلروزیس و تیروئید
سال‌های متمادی است که نتایج تحقیقات، نشان‌دهندۀ وجود ارتباط احتمالی میان ام اس و بیماری‌های تیروئید است. اگرچه محققان به این باور نرسیدند که ابتلا به یکی از این بیماری‌ها، ضامن ابتلا به دیگری است. این تحقیق همچنین همگرایی قابل توجهی را میان ام اس و بیماری گریوز کشف کرد.
پژوهشگران کشف کردند که ام اس و بیماری هاشیموتو، هر دو در بدن التهاب ایجاد می‌کنند. اگرچه در این تحقیق نیز اشاره شده که برای درک کامل رابطه میان این دو بیماری، به تحقیقات بیشتری نیاز است.
نگرانی‌ها در مورد درمان ام اس و تیروئید
در ارتباط با بیماری‌های خود ایمنی، استفاده از داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی نظیر DMARDها و کورتون‌ها، علائم و شدت بیماری را کنترل می‌کنند. البته ممکن است بسته به نوع بیماری، از درمان های تخصصی نیز در این مسیر استفاده شود. مثلا در ارتباط با تیروئیدیت هاشیموتو استفاده از لووتیروکسین کاربرد دارد.
این احتمال وجود دارد که برخی از داروهای ام اس منجر به ایجاد مشکلات تیروئید شوند؛ همچنین ممکن است درمان‌های مبتنی بر اینترفرون بتا، عامل اصلی ایجادکننده مشکلات تیروئیدی مثل ندول تیروئید و کم‌کاری تیروئید بدون نشانه باشند. محققان توصیه می‌کنند که پزشکان، مبتلایان به ام اس را از نظر بروز مشکلات تیروئید زیر نظر داشته باشند و در پنج سال اول درمان نیز، افرادی که آلمتوزومب را به شکل تزریقی دریافت می‌کنند، تحت نظارت مداوم و فعال قرار بگیرند.
اگر شخصی در مورد تأثیر روش درمان بیماری ام اس بر تیروئید خود یا هر عارضه جانبی بالقوه دیگری نگران است، باید با یک پزشک در زمینه آگاهی از سایر گزینه‌های درمانی موجود صحبت کند.
عوامل موثر مشترک در ابتلا به ام اس و بیماری‌های تیروئید
برخی عوامل موثر رایج در ابتلا به ام اس و بیماری‌های تیروئید با یکدیگر مشترکند. نتایج یک تحقیق نشان می‌دهد که احتمالاً علت ام اس ترکیبی از استعداد ژنتیکی و عوامل عفونی است که موجب پاسخ از طرف سیستم ایمنی می‌شود.
برخی از این عوامل موثر در ابتلا شامل استعداد ژنتیکی و قرارگرفتن در معرض شرایط محیطی همانند سیگارکشیدن، اضافه‌وزن و قرارنداشتن در برابر آفتاب به میزان کافی است. اگرچه این عوامل نیز برای پیش‌بینی احتمال ابتلای یک فرد به ام اس کافی نیستند و به تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز است.
از طرف دیگر، چندین عامل موثر برای ابتلا به کم‌کاری تیروئید وجود دارد. رایج‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
- سابقۀ خانوادگی؛
- پرتودرمانی؛
- ابتلا به دیابت نوع 1 یا روماتیسم مفصلی.
اگر سایر افراد خانواده مبتلا به بیماری گریوز باشند، ریسک ابتلای فرد به این بیماری افزایش پیدا می‌کند. همچنین امکان دارد ابتلا به پرکاری تیروئید در نتیجۀ ترکیب ژن‌ها و یک عامل خارجی تحریک‌کننده مثل ویروس اتفاق بیفتد.
نتایج کلیدی
برخی از علائم و علل بالقوۀ مشابه، میان بیماری‌های تیروئید و ام اس مشترک است. بااین‌حال این دو مستقیماً با یکدیگر مرتبط نیستند.
افراد مبتلا به ام اس یا یکی از بیماری‌های کم‌کاری و پرکاری تیروئید، ممکن است به بیماری دیگر نیز مبتلا شوند.
شخص مبتلا به ام اس باید در مورد غربالگری برای مشکلات تیروئیدی، با یک پزشک صحبت کند. این افراد به دلیل داشتن عوامل خطرساز مشابه یا استفاده از داروهای ام اس خاص ممکن است دچار مشکلات تیروئیدی نیز شوند.
بدون دیدگاه