هیچ چیز بدتر از بی‌خوابی‌های شبانه نیست؛ قبول دارید؟!
خیلی وقت‌ها افسردگی، اضطراب و دیگر مشکلات مربوط به سلامت روان، دلیل اصلی بی‌خوابی و سایر اختلالات خواب هستند.
اگر تا حالا با بی‌خوابی‌های شبانه درگیر بوده و به‌دنبال راهی برای درمان آن می‌گشتید، احتمالاً نام ملاتونین به گوش‌تان آشنا باشد.
ملاتونین، مکمل دارویی و خط مقدم مبارزه با بی‌خوابی است؛ اما در کنار فوایدش، یک‌سری عوارض هم برای برخی افراد، به‌خصوص افراد مبتلا به افسردگی ایجاد می‌کند.
در این مقاله، سیر تا پیاز این مکمل را بررسی می‌کنیم و به‌طور خلاصه می‌فهمیم که:
- ملاتونین چیست؟
- چه عوارضی دارد؟
- مصرف ملاتونین چه رابطه‌ای با افسردگی دارد؟
- فواید و آسیب‌های آن چیست؟
پس اگر در نظر دارید از ملاتونین برای درمان مشکلات خواب استفاده کنید، حتماً قبل از آن مقالهٔ حاضر اکسون‌لایف را مطالعه کنید.
ملاتونین چیست؟
مصرف ملاتونین یکی از شناخته‌شده‌ترین راه‌های درمان بی‌خوابی است.
ملاتونین یکی از هورمون‌هایی است که در چرخهٔ خواب و بیداری نقش دارد. هنگام شب سطح ملاتونین در خون به بیش‌ترین میزان خود می‌رسد و باعث خوابی باکیفیت و آرام می‌شود.
بعضی پژوهش‌ها حاکی از اثربخشی مصرف مکمل‌های ملاتونین در درمان اختلالات خواب مانند اختلال تأخیر در فاز خواب هستند.
این مکمل‌ها ممکن است تا حدی به تسکین بی‌خوابی و پرواززدگی یا جت‌لگ (برهم‌خوردن نظم خواب در مسافرت‌های طولانی از شرق به غرب و هم‌چنین برعکس) کمک کنند.
اشکال مختلف این دارو، بدون نسخه (OTC) مثل قرص استامینوفن در داروخانه‌ها عرضه می‌شود و تقریباً هر کسی می‌تواند به آسانی آن را تهیه و مصرف کند؛ البته مصرف ملاتونین در بعضی افراد با بروز برخی عوارض جانبی همراه است.
مصرف ملاتونین در کوتاه‌مدت عموماً بدون عارضه است؛ به علاوه، برخلاف بسیاری از داروهای خواب، احتمال وابستگی به ملاتونین بسیار اندک است و اثربخشی آن پس از مصرف مکرر کاهش پیدا نمی‌کند.
عوارض جانبی ملاتونین
رایج‌ترین عوارض جانبی مصرف ملاتونین عبارتند از:
- سردرد
- سرگیجه
- تهوع
- خواب‌آلودگی در طول روز
سایر عوارض جانبی کم‌تر شایع مصرف ملاتونین هم شامل موارد زیر می‌شود:
- رویاهای واضح یا کابوس‌های شبانه
- احساسات افسردگی در کوتاه‌مدت
- معده درد
- اسهال
- یبوست
- کاهش اشتها
- بی‌اختیاری ادرار در شب
- افزایش خطر احتمالی افتادن
- افزایش خطر احتمالی بروز تشنج
- تغییرات خلقی
- کاهش سطح هوشیاری
همان‌طور که اشاره کردیم، ملاتونین می‌تواند باعث رخوت و خواب‌آلودگی شود؛ بنابراین تا پنج ساعت پس از مصرف این مکمل، از رانندگی یا انجام کارهایی که به هوشیاری نیاز دارند، خودداری کنید.
تداخل دارویی با مصرف ملاتونین
مکمل ملاتونین با برخی از انواع داروها، مثل داروهای زیر تداخل دارد:
- داروهای رقیق‌کنندهٔ خون
- داروهای ضد تشنج
- داروهای جلوگیری از بارداری
- داروهای کنترل‌کنندهٔ فشار خون بالا
- داروهای کنترل کنندهٔ قند خون بالا (دیابت)
- داروهای سرکوب‌کنندهٔ سیستم ایمنی بدن
فواید مصرف ملاتونین
همان‌طور که گفتیم، ملاتونین بیشتر برای برطرف‌کردن اختلالاتی مثل پرواززدگی، بی‌خوابی، سندروم تأخیر در فاز خواب و هم‌چنین نابینایی استفاده می‌شود.
در ضمن زمانی که طول روزها و زمان قرار‌گرفتن در برابر نور خورشید کوتاه می‌شود، افسردگی با شدت بیش‌تری به سراغ افراد می‌آید.
در این مواقع، ملاتونین علاوه بر اختلالات خواب، در درمان افسردگی فصلی یا اختلال عاطفی فصلی (SAD) هم کاربرد دارد.
ملاتونین و افسردگی
یکی از آسیب‌های مصرف ملاتونین، تشدید علائم افسردگی در برخی افراد است.
مکمل ملاتونین برای خوابیدن استفاده می‌شود و می‌تواند سطح انرژی فرد را کاهش دهد. کاهش سطح انرژی هم به تشدید افسردگی دامن می‌زند.
بنابراین میان مصرف بیش از اندازهٔ ملاتونین و افسردگی رابطهٔ مستقیمی وجود دارد.
بنا به گفتهٔ برخی کارشناسان، افزایش مصرف ویتامین دی می‌تواند از عوارض منفی میان مصرف ملاتونین و افسردگی بکاهد.
ساده‌ترین و طبیعی‌ترین راه افزایش میزان دریافتی ویتامین دی هم، قرار‌دادن بدن در معرض نور طبیعی آفتاب (البته با حفظ ایمنی) است.
البته تجربه نشان می‌دهد که کم‌کردن میزان مصرف ملاتونین هم خالی از لطف نیست!
شاید مصرف روزانۀ ملاتونین برای شما ضرورت نداشته باشد؛ پس اگر احساس می‌کنید که روحیه‌تان به‌شدت دچار نوسان شده است، با روان‌پزشک خود دربارهٔ سایر جایگزین‌های طبیعی این مکمل مشورت کنید.
ناگفته نماند که مثل سایر مکمل‌ها، ملاتونین هم نباید اولین و تنها گزینهٔ شما برای درمان مشکلات سلامت مانند بی‌خوابی باشد.
مصرف این مکمل باید با تغییرات در سبک زندگی مثل تغذیهٔ خوب، ورزش روزانه، تمرینات روزانهٔ ذهن‌آگاهی (تعادل ذهن و بدن)، کیفیت خوب خواب و حفظ روابط اجتماعی همراه باشد.
نکتهٔ پایانی: مکمل‌های ملاتونین که بدون نیاز به نسخهٔ پزشک خریداری می‌شوند، حاوی مقادیر بسیار متفاوتی از ملاتونین هستند؛ پس قبل از شروع مصرف مکمل‌های ملاتونین حتماً با پزشک معالج خود دربارهٔ مصرف این مکمل مشورت کنید.
در صورتی که این مکمل برای شرایط شما مناسب بود، از پزشک دربارهٔ دوز و شکل مناسب دارو سؤال کنید.
بدون دیدگاه