اطلاعات عمومی
فیبروآدنوم پستان چیست؟
فیبروآدنوم یا فیبروم پستان، یک تودهٔ جامد و خوش‌خیم پستان است. سن شایع بروز آن، ۱۵ الی ۳۵ سالگی است اما در تمام سنین باروری می‌تواند ایجاد شود.
اغلب فیبروآدنوم‌ها یک تودهٔ متحرک بدون درد، سفت، سخت و صاف هستند. فیبروآدنوم‌ها گرد هستند و اغلب مانند یک نخود در بافت سینه و گاهی اوقات مانند یک سکه لمس می‌شوند.
فیبروآدنوم‌ها یکی از شایع‌ترین توده‌های سینه هستند. هر گونه تغییر آن‌ها مانند افزایش اندازه آن را به پزشک اطلاع دهید. گاهی برای بررسی توده، بیوپسی یا جراحی برداشتن آن لازم است. بسیاری از انواع فیبروآدنوما نیازی به درمان بیشتر ندارند.
میزان شیوع فیبروم پستان چقدر است؟
به طور کلی، توده‌های خوش‌خیم پستان، از جمله فیبروم سینه، شایع هستند. فیبروادنوم شایع‌ترین نوع تودهٔ خوش‌خیم پستان است.
انواع فیبروم پستان
فیبروآدنوم‌ها طیفی از تغییرات بافت پستان هستند.
- نوع ساده شایع‌ترین نوع است. این توده‌ها خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش نمی‌دهند.
- نوع پیچیده، ضایعات فیبرواپیتلیال، تومورهای خوش‌خیم فیلودس نیز در این طیف از تغییرات پستان قرار دارند. این توده‌ها باید برداشته شوند.
عوامل مؤثر در ابتلا
عوامل خطر رایج در ایجاد آن، عبارتند از:
- سن کمتر از ۳۵ سال
- سابقه ابتلا به بیماری‌های خوش‌خیم پستان
- چاقی
- سابقهٔ ابتلای خانوادگی متعدد
- مصرف قرص‌های ضد بارداری قبل از ۲۰ سالگی
علائم و نشانه‌ها
اغلب فیبروآدنوم‌ها توده‌های متحرک بیضی شکل و صاف هستند و در بافت پستان تا ۲ الی ۳ سانتی‌متر رشد می‌کنند. برخی از انواع آن خود‌به‌خود از بین می‌روند، برخی بدون تغییر باقی می‌مانند و سایر توده‌ها بزرگ می‌شوند.
تودههایی که تغییر سایز می‌دهند می‌توانند دردناک شوند یا تغییر کنند و از نظر ظاهری نگران‌کننده شوند؛ این توده‌ها با جراحی برداشته می‌شوند.
علائم هشدار
در بافت سالم پستان نیز تودههایی لمس می‌شوند؛ اما در صورت بروز علائم هشدار شامل موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
- لمس یک تودهٔ جدید در پستان
- بروز هرگونه تغییر جدید در پستان
- هرگونه تغییر در توده‌ای که در گذشته بررسی کرده‌اید؛ مانند رشد توده یا هر تغییر دیگری
- ترشح از نوک پستان یا بروز بثورات
تشخیص
بسیاری از افراد ابتدا هنگام حمام‌کردن یا حین انجام معاینه پستان خود متوجه وجود فیبروم پستان می‌شوند.
اگر تودهٔ قابل لمس در پستان دارید، ممکن است پزشک آزمایش‌ها یا سایر مداخلات تشخیصی را درخواست کند. انتخاب روش تشخیصی مناسب بستگی به سن و ویژگی‌های تودهٔ پستان دارد.
بررسی‌های بالینی
هر زمان که متوجه تودهٔ پستان یا تغییرات در پستان شدید، به پزشک مراجعه کنید. برخی از انواع بسیار کوچک قابل لمس نیستند. هنگامی که بیمار یا پزشک توده‌ای پیدا میکند، پزشک برای تأیید تشخیص بیماری، برخی آزمایش‌ها را درخواست میکند.
بررسی‌های آزمایشگاهی
استفاده از روش‌های آزمایشگاهی در تشخیص فیبروآدنوم جایگاهی ندارد.
بررسی‌های تصویربرداری
مداخلات تصویربرداری جزئیاتی در مورد اندازه، شکل و سایر ویژگی‌های تودهٔ سینه ارائه می‌دهند:
سونوگرافی
سونوگرافی با استفاده از امواج صوتی تصاویری از داخل سینه تهیه میکند. پزشک برای بررسی تودهٔ پستان در افراد جوان‌تر از ۳۰ سال از سونوگرافی کمک می‌گیرد. سونوگرافی اندازه و شکل فیبروآدنوم را به وضوح نشان می‌دهد؛ همچنین، می‌تواند تودهٔ جامد را از کیست پر از مایع افتراق دهد. سونوگرافی یک مداخله بدون درد است و اصلا تهاجمی نیست.
ماموگرافی
ماموگرافی با کمک اشعه ایکس از بافت پستان تصاویری تهیه میکند. ماموگرافی مرز فیبروآدنوم را مشخص میکند و آن را از سایر بافت‌ها متمایز میکند. با این حال، در افراد جوان که بافت سینه متراکمی دارند، ماموگرافی بهترین روش تصویربرداری برای تشخیص این مشکل نیست.
بافت متراکم پستان تمایز بین بافت معمولی سینه و فیبروم پستان را دشوارتر میکند. همچنین به دلیل خطر تشعشعات ناشی از ماموگرافی، معمولاً برای بررسی توده‌های سینه در افراد زیر ۳۰ سال توصیه نمی‌شود.
بیوپسی
اگر پزشک در مورد نوع یا ماهیت توده مطمئن نباشد، برای بررسی بافت از بیوپسی کمک می‌گیرد. یک روش معمول برای بیوپسی فیبروآدنوم، بیوپسی با سوزن ضخیم است. این نوع بیوپسی را معمولا متخصص رادیولوژیست انجام می‌دهد.
دستگاه سونوگرافی پزشک را هدایت میکند تا سوزن را به محل مناسب برساند. یک سوزن توخالی خاص نمونهٔ کوچکی از بافت سینه را جمع‌آوری میکند. سپس پاتولوژیست نمونه را در آزمایشگاه بررسی میکند و نوع توده را مشخص میکند. فیبروآدنوما یا تومور فیلودس با این روش قابل افتراق است.
خارج‌کردن توده‌های در حال رشد سریع که دردناک می‌شوند یا مشکلات دیگری به همراه دارند، توصیه می‌شود. همچنین، اگر نتایج بیوپسی نوع توده را مشخص نکند، پزشک ممکن است خارج‌کردن توده را ترجیح دهد. برای تصمیم‌گیری بین گزینه‌های درمان با یک جراح صحبت کنید.
درمان
اغلب، فیبروآدنوما نیازی به درمان ندارد. اما پزشکان برداشتن برخی از فیبروم‌های در حال رشد که شکل پستان را تغییر می‌دهند، توصیه می‌کنند.
رشد برخی از فیبروآدنوم‌ها متوقف می‌شود یا خود‌به‌خود کوچک می‌شوند؛ بنابراین، اگر تشخیص بیماری قطعی باشد و توده سرطان پستان نباشد، اغلب نیازی به مداخله درمانی ندارند؛ کافی است توده را تحت نظر داشته باشید تا مطمئن شوید که رشد نمی‌کند.
در چنین مواردی، خارج‌کردن توده با از بین رفتن بافت طبیعی سینه، مجاور توده، همراه است و باعث ایجاد اسکار و تغییر شکل پستان می‌شود. زنان مبتلا به فیبروآدنوم باید معاینهٔ سینه یا آزمایشات تصویربرداری را به طور منظم انجام دهند و مطمئن شوند که فیبروادنوم در حال رشد نیست.
گاهی اوقات، پس از برداشتن آن، یک یا چند تودهٔ جدید ظاهر می‌شود. توده‌های جدید معمولاً فیبروآدنوم دیگری است که اخیرا تشکیل شده است و نشان‌دهندهٔ بازگشت نوع قبلی نیست.
درمان دارویی
درمان دارویی گزینه مناسبی برای درمان فیبروم سینه نیست.
درمان غیردارویی
چه زمانی جراحی نیاز است؟
اگر نتایج تصویربرداری یا بیوپسی نگران‌کننده باشد، جراحی توصیه می‌شود. اگر بزرگ باشد، رشد سریع داشته باشد یا علائم ایجاد کند، ممکن است جراحی لازم باشید. جراحی درمان استاندارد برای انواع بسیار بزرگ و تومورهای فیلودس است.
روش‌های خارج‌کردن آن عبارتند از:
- بریدن: در این روش که جراحی اکسیزیون نام دارد، جراح کل توده را می‌برد و خارج میکند.
- منجمد کردن: در این روش، یک دستگاه نازک از طریق پوست پستان وارد فیبروآدنوم می‌شود. دستگاه بسیار سرد است و بافت را منجمد میکند. این کار باعث از بین رفتن فیبروآدنوما می‌شود. این تکنیک در همه مراکز درمانی در دسترس نیست.
گاهی پس از درمان، توده‌های جدیدی ایجاد می‌شوند. اگر تودهٔ پستان جدیدی لمس کردید، به پزشک مراجعه کنید. پزشک در صورت نیاز، سونوگرافی، ماموگرافی یا بیوپسی درخواست میکند تا مطمئن شود که تودهٔ جدید یک فیبروآدنوماست یا یک بیماری دیگر در پستان.
تغذیه و مکمل
رژیم غذایی
اصلاح سبک زندگی نیز به کنترل علائم کمک میکند:
- مصرف کافئین را محدود کنید: بسیاری از زنان تاثیر اصلاح رژیم غذایی را مشاهده کرده‌اند؛ اگرچه، مطالعات در مورد تأثیر مصرف کافئین بر درد سینه و سایر علائم پیش از قاعدگی به نتیجه واحدی نرسیده‌اند.
- مصرف چربی را کاهش دهید: تعادل در اسیدهای چرب، درد پستان را بهبود می‌دهد.
مکمل‌ها
پزشک در صورت صلاحدید ویتامین‌ها و مکمل‌های زیر را توصیه میکند:
- روغن گل مغربی: این مکمل با بهبود تعادل اسیدهای چرب در سلول‌ها، درد سینه را کاهش می‌دهد. این مکمل را همراه با غذا مصرف کنید و از مصرف آن پیش از خواب خودداری کنید؛ زیرا باعث ناراحتی معده و ریفلاکس می‌شود. برای مشاهدهٔ تأثیرات روغن گل مغربی، نیاز است حداقل به مدت سه ماه آن را مصرف کنید. فراموش نکنید تجویز این دارو باید فقط زیر نظر پزشک باشد.
- ویتامین E: بر اساس نتایج برخی مطالعات اولیه، احتمالا ویتامین E تاثیر مثبتی بر درد پستان در زنان، در دور‌‌هٔ پیش از قاعدگی دارد. با این حال، تا به امروز مطالعات به نتیجه واحدی در این باره دست نیافته‌اند. این مکمل به خوبی تحمل می‌شود. برخی از پزشکان مصرف ۴۰۰ واحد بین‌المللی را تا دو بار در روز توصیه می‌کنند. مصرف بیش از این دوز با خطر رقیق‌شدن خون همراه است و ممکن است برای افراد مبتلا به اختلالات انعقادی یا زخم معده مشکلاتی ایجاد کند.
زندگی با فیبروآدنوم پستان
خودمراقبتی
- پوشیدن لباس زیر محکم مانند نیم‌تنه‌های ورزشی توصیه می‌شود؛ زیرا با محدود‌کردن حرکات سینه‌ها که باعث کشیدگی و التهاب پستان‌ها می‌شود، به بهبود درد کمک میکند. همچنین، هنگام ورزش، موقع خوابیدن و زمانی که سینه‌ها حساس و دردناک هستند، سوتین بپوشید.
- زمان‌هایی که درد پستان دارید را یادداشت کنید. با این کار می‌توانید ارتباط بین علائم درد سینه را با پریود یا سایر محرک‌ها مانند مصرف کافئین مشخص کنید.
- استفاده از کمپرس گرم یا دوش آب گرم توصیه می‌شود.
- کاهش یا توقف هورمون‌درمانی در زنان در سنین یائسگی به بهبود علائم کمک میکند. پیش از تغییر یا قطع دارو با پزشک خود مشورت کنید.
- اگر از قرص‌های پیشگیری از بارداری استفاده می‌کنید، زیر نظر پزشک از قرص‌های مونوفازیک استفاده کنید.
- اگر داروهای ضدبارداری هورمونی استفاده می‌کنید، ممکن است نیاز به تنظیم دوز داشته باشید. در مورد ایمنی مصرف قرص‌های پیشگیری از بارداری از پزشک سوال کنید.
پیشگیری
متأسفانه، راه حلی برای کاهش خطر فیبروم پستان وجود ندارد. با این حال، رعایت نکات زیر برای کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه و تشخیص زودهنگام بیماری در مرحله‌ای که درمان می‌شود، توصیه می‌شود:
- از مصرف الکل خودداری کنید.
- سینه‌های خود را به طور منظم معاینه کنید.
- تست‌های غربالگری مانند ماموگرافی را به طور منظم انجام دهید.
- ورزش کنید و وزن خود را در محدودهٔ سالم حفظ کنید.
بدون دیدگاه