سونوگرافی پستان نوعی بررسی تصویربرداری است که از آن برای تشخیص بیماری‌های سینه استفاده می‌شود. این روش تصویربرداری ایمن، بدون ریسک و درد است و معمولاً در مرکز سونوگرافی سینه انجام می‌شود.
در این مقاله با این آزمایش، روش، علت و نحوۀ آمادگی برای انجام آن آشنا می‌شوید.
سونوگرافی پستان چیست؟
سونوگرافی پستان نوعی روش تصویربرداری است که در آن از امواج صوتی برای مشاهده داخل سینه‌ها استفاده می‌شود. ممکن است این روش به پزشک کمک کند تا به بیماری‌های پستان پی ببرد و ببیند که جریان خون در بخش‌های مختلف سینه چگونه است. معمولاً سونوگرافی پستان زمانی انجام می‌شود که در ماموگرام تغییری مشاهده شود یا فرد تغییری را احساس کند که در ماموگرافی دیده نمی‌شود.
طی این روش، پزشک یک دستگاه گرز مانند با نام مبدل یا پروب سونوگرافی را روی پوست حرکت می‌دهد تا تصویر سینه‌ها ثبت شود. بافت‌های سینه امواج صوتی ارسال‌شده از پروب را بازتاب می‌دهند. فرکانس این امواج صوتی بالاتر از آستانۀ شنوایی انسان است و پس از انعکاس به وسیلۀ بافت‌های سینه، پروب یا مبدل آن‌ها را جذب می‌کند و سپس به تصاویری از داخل سینه تبدیل می‌شوند.
همچنین امکان دارد پزشک دستگاه دیگری با نام پروب داپلر (مورد استفاده در تخمین شدت جریان خون) را به مبدل اضافه کند. دستگاه جدید به پزشک کمک می‌کند تا امواج صدای ارسال‌شده از مبدل را بشنود و ممکن است متوجه شود که سرعت جریان خون در یک رگ چقدر است و در کدام جهت جریان دارد. امکان دارد نشنیدن صدا یا صدای ضعیف به این معنی باشد که جریان خون در جایی مسدود شده است.
انجام سونوگرافی پستان حین بارداری خطری ندارد؛ چون در آن از پرتودهی استفاده نمی‌شود. همچنین در این روش مادۀ حاجب پرتونگاری به کار نمی‌رود و به همین دلیل برای افرادی که به این ماده حساسیت دارند هم بی‌خطر است.
علت انجام سونوگرافی پستان چیست؟
در بیشتر مواقع سونوگرافی پستان برای تشخیص این است که مشکل مشاهده‌شده در ماموگرام یا معاینۀ بالینی پستان، کیست پر از مایع است یا تومور جامد.
سونوگرافی پستان معمولاً برای غربالگری سرطان سینه انجام نمی‌شود؛ چون ممکن است برخی از علائم اولیه سرطان را نشان ندهد. به عنوان مثال رسوب‌های بسیار کوچک کلسیم (میکروکلسیفیکاسیون) یکی از علائم اولیه‌ای است که ممکن است در عکس سونوگرافی سینه دیده نشود.
امکان دارد در صورت وجود شرایط زیر، از این روش تصویربرداری استفاده شود:
- بافت سینۀ شما به‌صورت ویژه متراکم باشد؛ چون ممکن است ماموگرام نتواند داخل چنین بافتی را ببیند.
- باردار باشید؛ ماموگرافی از پرتودهی استفاده می‌کند. در حالی‌که در سونوگرافی پستان از آن استفاده نمی‌شود و به همین دلیل برای جنین ایمن‌تر است.
- زیر 25 سال سن داشته باشید.
ممکن است پزشک از سونوگرافی برای موارد زیر نیز استفاده کند:
- بررسی غدد لنفاوی مجاور؛
- هدایت سوزن هنگام بیوپسی (بافت‌برداری)؛
- تخلیۀ مایع کیست.
همچنین امکان دارد بنابر صلاحدید پزشک برای دلایل دیگر نیز انجام شود که در این مقاله به آن اشاره نشده است.
چگونه برای سونوگرافی پستان آماده شوید؟
نباید در روز انجام سونوگرافی به پوست سینه یا اطراف آن لوسیون یا پودر بزنید و از دئودورانت (ضد عرق) استفاده کنید. این مواد ممکن است در شفافیت عکس سونوگرافی اختلال ایجاد کنند. خیالتان در مورد موهای زائد راحت باشد؛ چون در تصاویر اختلالی ایجاد نمی‌کنند.
حین سونوگرافی پستان چه اتفاقی می‌افتد؟
زمانی‌که وارد مطب پزشک یا مرکز سونوگرافی سینه می‌شوید، باید لباس‌های بالاتنه را دربیاورید. سپس باید روپوش یا گانی را بپوشید که جلوی آن باز است. همچنین پزشک از شما می‌خواهد که زیورآلات خود را دربیاورید تا در تصاویر اختلال ایجاد نکنند.
طی آزمایش روی یک تخت دراز می‌کشید. معمولاً زاویه این تخت طوری تنظیم شده که برای تصویرگر بهینه باشد. تکنسین سونوگرافی یا پزشک رادیولوژیست (پزشکی که در تصویربرداری پزشکی تخصص دارد) نوعی ژل شفاف و با پایه آب را به پروب سونوگرافی می‌زند و آن را رو و اطراف سینه‌های شما حرکت می‌دهد.
فردی که سونوگرافی را انجام می‌دهد می‌تواند حین آزمایش تصاویر آن را روی یک مانیتور ببیند. تصاویر نمونه ذخیره می‌شوند تا با پزشک شما به اشترک گذاشته شوند.
پس از پایان سونوگرافی، تکنسین سونوگرافی ژل‌های باقیمانده را از روی پوست شما پاک می‌کند یا خودتان باید این کار را انجام دهید.
پس از سونوگرافی پستان چه اتفاقی می‌افتد؟
پس از آزمایش رادیولوژیست تفسیر سونوگرافی سینه را با کمک تصاویر آن انجام می‌دهد و نتایج را به پزشک شما گزارش می‌کند. در صورت نیاز به آزمایش‌های تکمیلی یا توصیۀ آزمایش‌های پیگیری، اطلاعات مذکور حین معاینه با شما به اشتراک گذاشته می‌شود.
سونوگرافی پستان چه ریسک‌هایی دارد؟
در سونوگرافی پستان از امواج صوتی (و نه پرتودهی) برای تولید تصویر استفاده می‌شود و تکنولوژی آن ریسک شناخته‌شده‌ای ندارد.
در برخی موارد ممکن است تفسیر سونوگرافی سینه منجر به انجام آزمایش‌ها یا پروسیجرهای تکمیلی (مثل بیوپسی) شود. این پروسیجرهای تکمیلی ریسک‌های خاص خود را دارند. در مورد ریسک آن‌ها با پزشک مشورت کنید تا ببینید که کدام‌یک از این پروسیجرها برای شما مناسب است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
در صورت بروز شرایط زیر، با پزشک تماس بگیرید:
- احساس تودۀ جدید یا در حال تغییر و تغییرات غیرطبیعی دیگر در سینه‌ها یا زیر بغل؛
- هر نوع ترشح نوک پستان، فرورفتگی در سینه‌ها یا تغییر پوست آن؛
- تصور این‌که ایمپلنت سینه پاره شده است.
درست است که عکس سونوگرافی سینه علائم اولیه سرطان سینه را نشان نمی‌دهد؛ اما در صورتی‌که در مورد ابتلا به این بیماری نگران هستید، بهتر است هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید. ممکن است در کنار این آزمایش، آزمایش‌های دیگری برای شما تجویز شود که نتایج آن‌ها خیال شما را راحت کند.
بدون دیدگاه