اگر وزوز گوش دارید، سرتان پر از صدایی می شود (مانند زنگ، سوت، کلیک و …) که هیچ کس دیگری نمی شنود. ممکن است این مشکل علامتی هشداردهنده برای یک بیماری باشد و فقط با مراجعه به پزشک می‌توانید به علت آن پی ببرید. خواندن این مقاله هم به شناخت بیشتر این مشکل کمک می‌کند.
وزوز گوش چیست؟
وزوز گوش یک مشکل رایج است. امکان دارد وزوز گوش (که در انگلیسی به‌صورت tin-NITE-us یا TIN-ne-tus تلفظ می‌شود) شامل صداهای آرامی شود که خودتان هم متوجه آن نشوید یا این صداها آن‌قدر بلند باشد که جلوی ورود صداهای تولیدشده توسط منابع خارجی را بگیرند. ممکن است افراد مبتلا به وزوز گوش در خوابیدن و تمرکزکردن مشکل داشته باشند و زندگی با آن باعث شود دچار احساس عصبانیت، کلافگی و افسردگی شوند.
وزوز گوش نشانه چیست؟
امکان دارد بروز این مشکل یکی از نشانه‌های اولیۀ کاهش شنوایی، ضربه به سر یا عفونت گوش باشد.
آیا وزوز گوش از بین می‌رود؟
امکان دارد پزشک با درمان بیماری زمینه‌ای(علت اصلی بروز وزوز گوش) بتواند در درمان وزوز گوش نیز موفق شود. در غیر این صورت، ترفندهایی را برای کاهش اثرات آن توصیه می‌کند.
علائم وزوز گوش چیست؟
افرادی که این مشکل را دارند، اغلب آن را به‌صورت صدای زنگ در گوششان شرح می‌دهند؛ گرچه این صدا منبع خارجی ندارد. با این حال امکان دارد وزوز گوش سایر انواع صداها را نیز در گوش ایجاد کند. مانند:
- ویزویز؛
- غرش؛
- کلیک؛
- فیش‌فیش؛
- زمزمه.
بیشتر افراد مبتلا به وزوز گوش، دچار نوع ذهنی (خودشنو) آن هستند؛ یعنی فقط خودشان آن را می‌شوند. سروصداهای ناشی از وز وز گوش ممکن است از نظر گام صدا متنوع باشند و شامل یک غرش کوتاه تا یک صدای تیز و بلند شوند که تنها در یک یا هر دو گوش شنیده می‌شود.
در بعضی موارد، ممکن است این صدا به‌قدری بلند باشد که توانایی فرد در تمرکز یا شنیدن صداهای خارجی را دچار اختلال کند. لازم به ذکر است که امکان دارد این مشکل دائمی باشد یا فقط گاهی اوقات شنیده شود.
در موارد نادر امکان دارد وزوز گوش به‌صورت یک ضربان ریتم‌دار یا صدای همهمه بروز پیدا کند و اغلب ریتم آن با ضربان قلب هماهنگ است. به این نوع «وزوز گوش ضربانی» می‌گویند. اگر فرد مبتلا به این نوع از وزوز گوش باشد، پزشک می‌تواند هنگام معاینه آن را بشنود. به همین دلیل به آن «وزوز گوش عینی یا دگرشنو» هم می‌گویند.
مهم‌ترین علل وزوز گوش
در بسیاری از افراد، علت وزوز گوش یکی از موارد زیر است:
کاهش شنوایی
سلول‌های موی کوچک و ظریفی در گوش داخلی (حلزون گوش) شما وجود دارد که هنگام شنیدن صدا، تکان می‌خورند. این حرکت سیگنال‌های الکتریکی موجود در عصبی که از گوش تا مغز کشیده شده (عصب شنوایی) را تحریک می‌کند و باعث می‌شود مغز شما این سیگنال‌ها را به عنوان صدا تفسیر کند.
خمیده‌شدن یا شکستن موهای موجود در گوش داخلی باعث می‌شود که تکانه‌های الکتریکی تصادفی ارسالی به مغز، نشتی پیدا کنند و وزوز گوش ایجاد شود. این اتفاق به دلیل بالارفتن سن یا مواجهه با صداهای بلند به‌صورت منظم، رخ می‌دهد.
عفونت گوش یا مسدودشدن مجرای آن
امکان دارد مجرای گوش به دلیل تجمع مایعات (عفونت گوش)، جرم گوش، کثیفی یا سایر مواد خارجی مسدود شود. مسدودشدن این مجرا فشار داخل گوش را تغییر می‌دهد و منجر به وزوز گوش می‌شود.
آسیب به سر یا گردن
امکان دارد ترومای سر یا گردن بر گوش داخلی، اعصاب شنوایی یا بخشی از عملکرد مغز که با شنوایی ارتباط دارد، اثر بگذارد. معمولاً چنین آسیب‌هایی باعث می‌شوند که وزوز تنها در یک گوش ایجاد شود.
داروها
ممکن است بعضی از داروها وزوز گوش را ایجاد یا آن را بدتر کنند. به طور کلی، هر چه دوز این داروها بالاتر باشد، این مشکل بدتر می‌شود. اغلب صداهای ناخواسته با توقف مصرف دارو از بین می‌روند.
داروهایی که تأثیر آن‌ها در ایجاد این مشکل شناخته شده، شامل داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)، بعضی از آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضدسرطان، داروهای ادرارآور (دیورتیک)، داروهای ضدمالاریا و داروهای ضدافسردگی می‌شوند.
علل کمتر رایج وزوز گوش شامل سایر مشکلات گوش، بیماری‌های مزمن و آسیب‌ها و بیماری‌هایی می‌شوند که روی اعصاب گوش یا مرکز شنوایی مغز شما تأثیر می‌گذارند. از جمله:
بیماری منییر
ممکن است وز وز گوش یکی از نشانه‌های اولیۀ این بیماری باشد. سندروم منییر یکی از اختلالات گوش داخلی است که امکان دارد به دلیل فشار غیرعادی مایع گوش داخلی ایجاد شود.
اختلال عملکرد شیپور استاش
در این بیماری، لوله‌ای که گوش داخلی را به قسمت بالایی گلو متصل می‌کند، هیچ‌وقت منقبض نمی‌شود و باعث می‌شود که احساس پُربودن گوش به وجود بیاید.
تغییرات استخوان گوش
امکان دارد خشکی استخوان‌های گوش داخلی (اتواسکلروز) بر شنوایی تأثیر بگذارد و منجر به وز وز گوش شود. این بیماری به وسیله رشد غیرعادی استخوان به وجود می‌آید و معمولاً موروثی است.
اسپاسم عضلات گوش داخلی
ممکن است انقباض عضلات گوش داخلی (اسپاسم) منجر به وزوز گوش، کاهش شنوایی و احساس پُربودن گوش شود. گاهی اوقات این اتفاق هیچ علت مشخصی ندارد؛ اما ممکن است به دلیل بعضی از اختلالات عصبی مثل مولتیپل اسکلروز (ام اس) نیز ایجاد شود.
اختلال مفصل گیجگاهی فک (TMJ)
در این اختلال مفصلی که در هر دو طرف سر، جلوی گوش و محل اتصال استخوان فک پایین به جمجمه قرار دارد، دچار مشکل می‌شود و وز وز گوش را ایجاد می‌کند.
نورومای آکوستیک یا سایر تومورهای سر و گردن
نورومای آکوستیک یک تومور غیرسرطانی (خوش‌خیم) است و در اعصاب مغزی کشیده شده میان مغز تا گوش داخلی که تعادل و شنوایی را کنترل می‌کنند، رشد می‌کند. ممکن است سایر تومورهای سر، گردن یا مغز نیز منجر به وزوز گوش شوند.
اختلالات عروق خونی
ممکن است بیماری‌های اثرگذار بر عروق خونی مثل آترواسکلروزیس (تصلب شرایین)، فشار خون بالا و پیچ‌خوردن و ناهنجاری رگ‌های خونی باعث شوند که خون با فشار بیشتری در ورید و شریان‌ها جریان پیدا کند. امکان دارد این تغییر جریان خون وز وز گوش را ایجاد یا آن را محسوس‌تر کند.
سایر بیماری‌های مزمن
بیماری‌های مثل دیابت، مشکلات تیروئید، میگرن، کم‌خونی و بعضی از بیماری‌های خودایمنی مثل روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید) و لوپوس منتشر نیز با وزوز گوش در ارتباط هستند.
آیا امکان دارد وزوز گوش نشانه یک بیماری جدی باشد؟
در موارد نادر امکان دارد وزوز یک گوش نشانه وجود تومور در گوش میانی (گلوموس تیمپانیکوم) باشد. ممکن است همراه شدن آن با مشکل در راه‌رفتن، حرف‌زدن یا حفظ تعادل، نشانه اختلالات عصبی باشد. اگر متوجه چنین نشانه‌هایی شدید، با پزشک خود تماس بگیرید.
اگر وزوز گوش نشانه یک بیماری جدی نباشد چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر پزشک تشخیص دهد که علت وزوز گوش کاهش شنوایی است، در قدم بعدی راه‌هایی را برای مدیریت اثرات آن بر زندگی شما توصیه می‌کند. مثل موارد زیر:
سمعک
بسیاری از افراد مبتلا به وزوز گوش، نقص شنوایی هم دارند. امکان دارد سمعک با بلندتر کردن صداها باعث شود که این مشکل تسکین پیدا کند و کمتر محسوس باشد. به عنوان مثال، ممکن است سمعک حجم صدای ملایم موجود در محیط (مثل صدای یخچال) را افزایش دهد. واضح است که سمعک شنیدن را برای شما آسان‌تر می‌کند و این موضوع نادیده‌گرفتن وزوز گوش را راحت‌تر خواهد کرد.
دستگاه‌های غنی ساز محیط
هر فردی می‌تواند با روش خاص خود نیز وز وز گوش را بپوشاند. این روش می‌تواند یکی از موارد لیست زیر باشد و ممکن است کاری کند که این مشکل را کمتر حس کنید:
- استفاده از دستگاه‌های تولیدکننده صدای رومیزی (دستگاه‌های تولیدکنندۀ نویز سفید) که صدای پس‌زمینه آرامش‌بخش تولید می‌کنند؛
- ضبط موسیقی یا صداهای طبیعت؛
- نصب برنامه‌های مخصوص روی گوشی‌های هوشمند و تبلت.
تکنیک‌های آرامش‌بخش
ممکن است وزوز کردن گوش کلافه‌کننده و استرس‌زا باشد و استرس و کلافگی نیز کاری کند که این مشکل محسوس‌تر شود. امکان دارد یادگرفتن تکنیک‌های افزایش آرامش و کاهش استرس به شما کمک کند تا با کلافگی ناشی از وزوز کردن گوشتان مقابله کنید.
مشاوره
بعضی از درمان‌های سلامت روان مثل رفتاردرمانی شناختی (CBT) یا درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) برای بعضی از افراد مفید است؛ چون به آن‌ها کمک می‌کند تا یاد بگیرند چگونه به وزوز گوش کمتر توجه کنند.
درمان وزوز گوش چگونه ممکن است؟
وزوز گوش یک بیماری یا ناهنجاری نیست و به عنوان علامت بیماری‌های دیگر شناخته می‌شود. امکان دارد پزشک برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این مشکل، مراحل زیر را طی کند:
معاینه بالینی
در این مرحله پزشک گوش‌های شما را معاینه می‌کند. امکان دارد معاینه برای کشف نشانه‌های وزوز گوش ضربان‌دار نیز انجام شود.
بررسی سابقۀ پزشکی
امکان دارد پزشک موارد زیر را از شما بپرسد:
- سابقه خانوادگی در زمینه نقص شنوایی؛
- مواجهه با صداهای بلند در طولانی‌مدت یا یک‌دفعه؛
- نوع داروهایی که مصرف می‌کنید.
شنوایی‌سنجی (اُدیومتری)
این تست توانایی شما در شنیدن طیف وسیعی از صداها را بررسی می‌کند و نتایج آن در قالب نوار گوش ارائه می‌شود.
سنجش گوش میانی (تمپانومتری)
در این تست پزشک وضعیت پرده گوش شما را با استفاده از یک دستگاه دستی با نام تمپانومتر بررسی می‌کند. نتایج آن در قالب تمپانوگرام (میان‌گوش‌نگار) ارائه می‌شود.
تصویربرداری پرتو مغناطیسی
در این تست بدون استفاده از اشعۀ ایکس، تصاویری با جزئیات از بدن تولید می‌شود.
چگونه می‌توانید از وزوز گوش پیشگیری کنید؟
در بسیاری از موارد، این مشکل نتیجۀ چیزی است که نمی‌توان از آن پیشگیری کرد. با این حال امکان دارد اقدامات احتیاطی زیر از بعضی از انواع آن پیشگیری کنند:
استفاده از تجهیزات محافظت از شنوایی
امکان دارد مواجهه با صداهای بلند به مرور زمان به اعصاب گوش آسیب بزند و منجر به نقص شنوایی و وزوز کردن گوش شود. سعی کنید مدت‌زمان مواجهه با صدای بلند را کاهش دهید و اگر نمی‌توانید از چنین صداهایی دوری کنید، از تجهیزات محافظت از شنوایی استفاده کنید. اگر شغل شما با موارد زیر در ارتباط است، همیشه از گوشی ایمنی استفاده کنید:
- با اره‌برقی کار می‌کنید؛
- موسیقی‌دان هستید؛
- در صنایعی کار می‌کنید که ماشین‌آلات پرسروصدا دارند؛
- با اسلحه (به‌خصوص اسلحه دستی یا شاتگان) کار می‌کنید.
صدای موسیقی را کم کنید
امکان دارد مواجهه بلندمدت با صدای موسیقی تقویت شده (آمپلی‌فایر) بدون محافظ گوش و شنیدن موسیقی با صدای بلند به وسیله هدفون، منجر به کاهش شنوایی و وزوز کردن گوش شود.
مراقب سلامت قلب و عروقتان باشید
ممکن است ورزش‌کردن به‌صورت منظم، رژیم غذایی صحیح و برداشتن گام‌های دیگر برای سالم نگه‌داشتن عروق، از ایجاد ارتباط بین وزوز گوش، چاقی و اختلالات عروق خونی جلوگیری کند.
قطع مصرف الکل و کاهش مصرف کافئین و نیکوتین
امکان دارد این مواد بر جریان خون اثر بگذارند و منجر به وزوز کردن گوش شوند، مخصوصاً اگر آن‌ها را بیش از حد مصرف کنید.
پایان‌بندی برای گوش‌های پُرسروصدا
وزوز گوش می‌تواند شما را کلافه و نگران کند و گاهی اوقات هم راه فراری از آن وجود ندارد. اگر به توصیه‌های پزشک و تکنیک‌هایی که در این مقاله به آن‌ها اشاره شده توجه کنید، می‌توانید وز وز گوش را درمان کنید یا با زندگی با آن کنار بیایید.
بدون دیدگاه