چشم پزشک کیست و چه تفاوتی با اپتومتریست دارد؟
چشم پزشک فردی است که در زمینه مراقبت از چشم تخصص دارد. برخلاف اپتومتریست و عینک‌ساز، چشم‌پزشک‌ها دکترای پزشکی عمومی و تخصص چشم پزشکی دارند و در زمینۀ تشخیص و درمان بیماری‌های چشم و بینایی به‌صورت ویژه آموزش دیده‌اند و تجربه کسب کرده‌اند.
چشم پزشک صلاحیت کافی برای ارائه مراقبت‌های کامل چشم را دارد که شامل فهرست زیر می‌شود:
- خدمات بینایی؛
- معاینات چشم؛
- تجویز دارو و عمل چشم؛
- تشخیص و درمان عوارض چشمی ناشی از بیماری‌های دیگر مثل دیابت.
چه زمانی باید به چشم پزشک مراجعه کرد؟
چشم پزشک می‌تواند پاسخگوی تمامی نیازهای شما در زمینه مراقبت از چشم باشد؛ بهتر است هرچند وقت یکبار جهت معاینه روتین و بررسی وضعیت سلامت چشم‌های خود به چشم پزشک مراجعه نمایید. در ادامه لیست مواردی که می‌توانید برای درمان یا انجام آن به چشم پزشک مراجعه کنید آمده است:
- لوچی
- انحراف چشم
- چشم مصنوعی
- کانتوپلاستی
- عمل زیبایی چشم
- عمل کشیده کردن چشم
- عمل درشت کردن چشم
- مگس پران
- جرقه چشم
- رتینوپاتی دیابتی
- مشکلات شبکیه
- آب مروارید
- گلوکوم
- آب سیاه
- قوز قرنیه
- ورم ملتحمه
- لازک
- لیزیک
- عمل پی آر کی (PRK)
- کدورت قرنیه
- نزدیک بینی
- دوربینی
- پیرچشمی
- کوررنگی
- تاری دید
- ضعیف شدن چشم
- آستیگماتیسم
- تجویز عینک
- خونریزی شبکیه
- افزایش فشار چشم
- عمل آب مروارید
- عمل آب سیاه
- پروتز چشم
- گل مژه
- خشکی چشم
- تنبلی چشم
- لیزر چشم
- لنز چشمی
- عمل چشم
- عمل پلک
- پیوند قرنیه
کدام‌یک از مشکلات چشم به جراحی نیاز دارند؟
چشم پزشک عمل چشم را برای رفع مشکلات زیر انجام می‌دهد:
- آب مروارید. در حالت عادی چشم‌ها شفاف هستند. آب مروارید چشم‌ها را کدر می‌کند و منجر به بروز علائمی مثل تاری دید می‌شود.
- آب سیاه (گلوکوم). این بیماری دومین عامل شایع نابینایی در جهان است. آب سیاه یا گلوکوم منجر به تجمع مایعات در چشم و در نتیجه آسیب عصب بینایی می‌شود.
- پارگی شبکیه (جداشدگی شبکیه) که یکی از بیماری‌های چشمی شدید است و به دلیل جداشدن شبکیه (بافت گیرنده نور که در پشت چشم قرار دارد) از بافت‌های پشتیبان رخ می‌دهد.
کدام یک از بیماری‌های چشمی به درمان تخصصی نیاز دارند؟
فهرست زیر چند نمونه از بیماری‌هایی را نشان می‌دهد که ممکن است به درمان به وسیلۀ چشم پزشک نیاز داشته باشند:
- تباهی لکه زرد یکی از بیماری‌های مرتبط با افزایش سن رایج است که باعث می‌شود افراد چیزی که دقیقاً جلوی آن‌ها قرار دارد را نبینند.
- آمبلیوپی (تنبلی چشم). اگر طی دوران نوزادی یا کودکی یکی از چشم‌ها از دیگری ضعیف‌تر شود، تنبلی چشم رخ می‌دهد. روش‌های درمان آن شامل چشم‌بند یا عینک می‌شود.
- آستیگماتیسم. این بیماری چشمی منجر به تاری دید می‌شود و گاهی اوقات با جراحی لیزر چشم قابل‌درمان است.
- بیماری‌های قرنیه گروهی از بیماری‌ها هستند که ممکن است به قرنیه چشم آسیب بزنند و در نتیجه بر بینایی تأثیر بگذارند.
- رتینوپاتی دیابتی. این بیماری چشمی رگ‌های خونی موجود در شبکیه چشم را ضعیف می‌کند.
- دوربینی یا هایپروپیا. افراد مبتلا به این بیماری می‌توانند اجسام دور را ببینند؛ اما در فوکوس کردن بر اجسام نزدیک مشکل دارند. این بیماری گاهی اوقات با جراحی لیزیک قابل‌درمان است.
- جداشدگی زجاجیه خلفی (PVD) یکی دیگر از بیماری‌های رایج مرتبط با افزایش سن است که منجر به دیدن مگس‌پران یا جرقه‌های نور می‌شود.
چه زمانی رفتن به معاینۀ چشم اجباری است؟
غربالگری منظم چشم یکی از اقداماتی است که می‌توانید برای مراقبت از سلامت خود و خانواده‌تان انجام دهید. سلامت چشم‌های شما ممکن است با گذر زمان تغییر کند؛ بنابراین برنامه‌ریزی برای مراجعۀ منظم به معاینات چشمی الزامی است. برای زمان‌بندی غربالگری چشم به نکات زیر توجه کنید:
- غربالگری چشم تمامی کودکان باید در مطب پزشک اطفال یا چشم پزشک در حدود زمان یادگیری الفبا انجام شود. بعد از آن هم باید هر یک تا 2 سال یک بار تکرار شود. اگر به بروز بیماری‌های چشمی در کودک مشکوک شدید، باید غربالگری را زودتر شروع کنید.
- معاینۀ چشم کامل در هر 5 تا 10 سال یک بار برای بزرگسالانی که بین 20 تا 39 سال سن دارند الزامی است.
- فاصلۀ زمانی معاینه چشم برای بزرگسالان 40 تا 54 ساله 2 تا 4 سال است.
- بزرگسالان 55 تا 64 ساله باید هر 1 تا 3 سال یکبار به معاینۀ چشم بروند.
هنگام ویزیت چشم پزشک چه اتفاقی می‌افتد؟
بیشتر معاینات روتین چشم با سؤالاتی در مورد چشم‌های شما شروع می‌شوند:
- آیا مشکلات چشمی یا بینایی دارید؟
- اگر این مشکلات را دارید، آن‌ها را شرح دهید.
- از چه زمانی درگیر این مشکلات هستید؟
- آیا عواملی وجود دارد که باعث بهبودی یا بدترشدن مشکلات چشم و بینایی شما شود؟
در گام بعدی، چشم پزشک از شما در مورد سابقۀ زدن عینک یا استفاده از لنز می‌پرسد. همچنین ممکن است در مورد وضعیت کلی سلامتی و سابقۀ پزشکی خانوادگی شما (از جمله سابقۀ ابتلا به هرگونه بیماری مخصوصا بیماری‌های چشمی) سؤال کند.
معاینۀ چشم شامل چه آزمایش‌هایی می‌شود؟
چشم پزشک چندین آزمایش را برای اطلاع از وضعیت سلامت چشم‌های شما انجام می‌دهد:
- آزمایش حدت بینایی. در این آزمایش از شما خواسته می‌شود که از روی یک چارت با نام چارت اسنلن بخوانید. این چارت شامل خطوطی از حروف تصادفی می‌شود که از بالا به پایین چارت کوچک‌تر می‌شوند.
- آزمایش کوررنگی. در این آزمایش از شما خواسته می‌شود به چندین چارت نگاه کنید که با نقاط رنگی که اعداد تشکیل می‌دهند، پر شده‌اند.
- تست درک عمق یا استریوپسیس مشخص می‌کند که آیا دارای بینایی سه‌بعدی کافی هستید یا خیر.
- آزمایش‌های بینایی محیطی. در این آزمایش‌ها از شما خواسته می‌شود که به داخل یک دستگاه نگاه کنید و زمانی‌که نقطه‌های نور را دیدید، علامت بدهید.
- آزمایش عضلۀ چشم. ممکن است از شما خواسته شود که به یک چراغ‌قوۀ خودکاری یا مداد نگاه کنید و چشم‌های خود را در جهت‌های مختلف حرکت دهید.
- آزمایش انقباض مردمک. ممکن است چشم پزشک با استفاده از یک چراغ‌قوۀ خودکاری به مردمک‌های شما نگاه کند تا مطمئن شود که مردمک‌های شما به وسیله انقباض یا بسته شدن به نور واکنش نشان می‌دهند.
- معاینه شبکیه یا افتالموسکوپی. ممکن است به شما قطره‌ای بدهند که مردمک‌ها را منبسط می‌کند. با این کار چشم پزشک می‌تواند ساختارهای انتهای چشم را بررسی کند. به این ناحیه فوندوس (انتها) چشم می‌گویند که شامل شبکیه، رگ‌های خونی مجاور و عصب بینایی می‌شود.
- معاینه با اسلیت لمپ. از شما خواسته می‌شود که به یک لامپ اسلیت نگاه کنید که نوعی دستگاه بزرگ‌نمایی است. چشم پزشک با استفاده از این دستگاه می‌تواند پلک‌ها، قرنیه، ملتحمه، صلبیه و عنبیۀ شما را بررسی کند.
- آزمایش آب سیاه یا گلوکوم. در این آزمایش چشم خود را به لنزی نزدیک می‌کنید که یک پاف هوا بیرون می‌دهد. چشم پزشک به این وسیله می‌تواند وضعیت آب سیاه یا گلوکوم شما را بررسی کند.
بدون دیدگاه