طبق نظر CDC امریکا (مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری) بیش از دو‌‌سوم از بزرگسالان در این کشور اضافه وزن دارند یا چاق هستند. علاوه بر رژیم غذایی، نداشتن فعالیت فیزیکی، ابتلا به برخی به بیماری‌ها و مصرف برخی داروها مثل انواع داروی چاقی هم می‌توانند باعث چاق‌شدن شوند.
برخی از داروهای مورد استفاده در بیماری‌های ناشی از چاقی مانند فشار خون، دیابت و افسردگی، ممکن است منجر به اضافه وزن شوند. این یک چرخۀ معیوب است؛ زیرا بیمارانی که در معرض خطر بیماری‌های مرتبط با چاقی هستند، اغلب داروهایی دریافت می‌کنند که باعث تشدید اضافه وزن در آن‌ها می‌شوند.
۷دسته داروی چاقی وجود دارند که می‌توانند باعث افزایش وزن شوند؛ با این حال این افزایش وزن در همه افراد رخ نمی‌دهد و در اکثر اوقات نیازی به قطع‌کردن دارو نیست و مصرف غذای سالم و ورزش‌کردن به مدت حداقل ۳۰ دقیقه در روز می‌تواند تاثیر این داروها در افزایش وزن را کاهش دهد.
فراموش نکنید استفاده از این داروها برای افزایش وزن توصیه نمی‌شود و مصرف خودسرانه آن‌ها عوارض جدی بر بدن بر جای می‌گذارد. در ادامه به معرفی هریک از این انواع داروی چاقی می‌پردازیم.
۱. داروهای ضد‌افسردگی
افراد مبتلا به افسردگی ۵۸ درصد بیشتر در معرض چاقی هستند. برخی از داروهای ضد‌افسردگی که با افزایش وزن قابل توجه همراه هستند، عبارتند از:
آمی‌تریپتیلین، نورتریپتیلین، دوکسپین، ایمی‌پرامین، تری‌میپرامین، میرتازاپین، پاروکستین و فلووکسامین.
داروی ضد‌افسردگی میرتازاپین پتانسیل بالایی برای افزایش وزن دارد؛ طوری که گاهی اوقات برای بزرگسالان کم‌وزن و افراد مبتلا به ایدز که دچار کاهش وزن جدی شده اند، تجویز می‌شود.
استفاده از این داروها به منظور افزایش وزن در فردی که مبتلا به افسردگی نیست، به هیچ وجه توصیه نمی‌شود و مصرف خودسرانه آن‌ها عوارض جدی بر جای می‌گذارد.
۲. آنتی‌هیستامین‌ها؛ یکی از انواع داروی چاقی
هدف این داروها گیرندۀ اچ ۱ هیستامین (H1) است. این گیرنده علاوه بر نقش آن در پاسخ به مادۀ حساسیت‌زا، بخشی از مرکز کنترل اشتها و سیری در مغز است. سرکوب فعالیت این گیرنده می‌تواند اشتها را زیاد کند. از بین آنتی‌هیستامین ها دیفن‌هیدرامین و سیپروهپتادین می‌توانند باعث افزایش وزن شوند با این حال شواهد معتبری در تایید اثربخشی آن‌ها وجود ندارد.
سیپروهپتادین ممکن است به منظور افزایش وزن توسط پزشکان تجویز شود. با این حال خواب‌آلودگی ناشی از مصرف این داروی چاقی، پذیرش بیمار را کاهش می‌دهد.
۳. بتا بلاکرها
برخی از بتا بلاکرهای قدیمی که برای کنترل فشار خون و پیشگیری از حملۀ قلبی تجویز می‌شوند، مانند متوپرولول و پروپرانولول (که عوام به آن پروپرانول می‌گویند) می‌توانند باعث کم‌تحرکی، کاهش فعالیت، کاهش انگیزه برای ورزش‌کردن و افزایش وزن شوند.
استفاده از داروهای این دسته در کاهش وزن به دلیل کاهش فشار خون و کاهش ضربان قلب توصیه نمی‌شود. بنابراین پروپرانولول به‌منظور چاقی استفاده نمی‌شود.
۴. کورتیکواستروئیدها (کورتون‌ها)
داروهای خوراکی ضد التهابی قوی مانند پردنیزولون، دگزامتازون و هیدروکورتیزون می‌توانند باعث مقاومت به انسولین، افزایش سطح گلوکز خون و در نهایت ذخیرۀ چربی بیشتر شوند.
مصرف مزمن کورتون‌های خوراکی اغلب منجر به افزایش وزن می‌شود. اسپری‌های بینی به دلیل جذب سیستمیک کمتر، تأثیر کمتری بر وزن می‌گذارند.
در برخی شهرهای ایران از قرص دگزامتازون برای افزایش وزن استفاده می‌شود. این روش نه علمی است و نه توصیه می‌شود.
مصرف طولانی مدت و خودسرانه دگزامتازون برای افزایش وزن، عوارض خطرناکی مانند سرکوب سیستم ایمنی، زخم معده، افزایش قند خون، تغییرات خلق و خو، افزایش ریسک پوکی استخوان و شکستی، سرکوب غده فوق کلیه و سندرم کوشینگ را بر جای می‌گذارد.
در سندرم کوشینگ ناشی از مصرف خودسرانه دگزامتازون یا سایر کورتون‌ها به دلیل احتباس آب، صورت و بدن پُف می‌کند و فرد احساس می‌کند چاق شده است در حالی که اینگونه نیست. بنابراین قرص دگزامتازون برای چاقی توصیه نمی‌شود.
علائم سندرم کوشینگ ناشی از مصرف خودسرانه
دگزامتازون و سایر کورتون‌ها
۵. داروهای دیابت
انسولین یک هورمون آنابولیک است که ذخیرۀ گلوکز، چربی و پروتئین را افزایش می‌دهد. راه مقابله با اثرات آنابولیک آن، تغذیه سالم و فعالیت بدنی مناسب است.
برخی از داروهای خوراکی دیابت نوع ۲، از جمله گلی‌بن‌کلامید، گلی‌کلازید و پیوگلیتازون می‌توانند باعث افزایش وزن شوند.
با توجه به اینکه افزایش وزن منجر به اختلال در کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت می‌شود، بهتر است از داروهایی استفاده شود که تاثیر کمتری بر وزن دارند.
۶. سایر داروهای روانپزشکی
برخی از داروهای روانپزشکی و داروهای ضد‌روان‌پریشی مانند الانزاپین، ریسپریدون، کوئتیاپین، هالوپریدول، پرفنازین و کلوزاپین می‌توانند افزایش وزن جدی ایجاد کنند. این افزایش وزن در برخی از این داروها مانند الانزاپین و کلوزاپین همراه با افزایش قند و چربی خون است.
بنا بر توصیۀ انجمن دیابت آمریکا و انجمن روانپزشکی آمریکا، تمام افراد تحت درمان با داروهای ضد‌روان‌پریشی باید به طور منظم از نظر سندرم متابولیک (افزایش چربی شکمی، افزایش چربی خون، افزایش فشار خون و مقاومت به انسولین) ویزیت شوند.
۷. داروهای ضدبارداری خوراکی
بخش پروژستینی داروهای OCP مانند لوونورژسترل می‌توانند در درازمدت باعث افزایش وزن شوند. در افرادی که به دلیل مصرف طولانی قرص‌های ضدبارداری دچار افزایش وزن می‌شوند می‌توان توصیه به استفاده از IUD کرد.
داروی چاقی بدون عوارض
لازم است بدانید که هیچ داروی بدون عوارضی وجود ندارد و این مسئله دربارهٔ انواع داروی چاقی هم صدق می‌کند. البته بروز عوارض قرص چاقی و همچنین سایر داروها، به عوامل مختلفی ازجمله شرایط سلامتی فرد و… بستگی دارد و الزاماً یک عارضه در همهٔ افراد به‌صورت یکسان بروز پیدا نمی‌کند. به‌طور مثال ممکن است یک عارضه خاص در فردی بروز پیدا کند و در فردی دیگر به‌صورت خفیف‌تر یا شدیدتر باشد، یا حتی اصلا بروز پیدا نکند.
سلام عرض ادب.ممنونم این کارو کردین.خیلی عالی شد.خداحفظتون کنه👍🌹