گرمازدگی چیست؟
گرمازدگی حالتی است که دمای بدن به بالای ۴۰ درجهٔ سانتیگراد می‌رسد و معمولاً در اثر فعالیت فیزیکی شدید در هوای گرم و مرطوب اتفاق می‌افتد. گرمازدگی یک اختلال جدی است و اگر به‌موقع درمان نشود، منجر به نارسایی اندام، کما یا مرگ می‌شود.
انواع گرمازدگی و علل بروز آن
- گرمازدگی در اثر فعالیت فیزیکی: این نوع گرمازدگی به دنبال فعالیت فیزیکی شدید در هوای گرم و شرجی و در عرض چند ساعت ایجاد می‌شود.
- گرمازدگی کلاسیک: علت آن شرایط سنی و بیماری زمینه‌ای است و در عرض چندین روز ایجاد می‌شود.
چه کسانی مستعد گرمازدگی هستند؟
گرمازدگی برای همه می‌تواند رخ دهد اما نوزادان و افراد مسن گروه‌های حساس هستند؛ زیرا توانایی بدن آن‌ها برای تنظیم موثر دما کمتر است.
ورزشکاران، سربازان و افرادی که فعالیت فیزیکی سنگین دارند و در محیط گرم کار می‌کنند، مستعد ابتلا هستند.
سایر عوامل خطر عبارتند از:
- نوشیدن الکل
- جنسیت مرد
- کم‌آب شدن بدن
- برخی از داروها که بر عملکرد تنظیم دما تأثیر می‌گذارند؛ مانند دیورتیک‌ها(داروهای ادرار آور)، آرام‌بخش‌ها، داروهای قلب و فشار خون.
- ابتلا به بیماری‌هایی که تعریق را مختل می‌کنند، مانند فیبروز سیستیک.
- ابتلا به اختلالاتی مانند اختلال خواب یا اختلالات عروقی، قلبی، ریوی، کلیوی، کبدی و همچنین بیماری‌های تیروئید.
- پوشیدن لباس‌های تنگ و گرم مانند لباس‌های محافظ.
- تب بالا
- چاقی
- سابقهٔ گرمازدگی در گذشته
- ضعف
- افرادی که عادت به آب‌و‌هوای گرم ندارند.
علائم گرمازدگی چیست؟
در صورت بروز علائم زیر، فوراً با اورژانس تماس بگیرید:
- آتاکسی به معنای اختلال در هماهنگی حرکات عضلات
- اختلال در حفظ تعادل
- احساس گیجی و عدم آگاهی و هوشیاری
- تعریق بیش از حد که حتی پس از پایان ورزش ادامه دارد (این علامت در گرمازدگی ناشی از فعالیت فیزیکی شایع‌تر است).
- اختلال در عرق‌کردن؛ در این شرایط پوست خشک است و عرق نمی‌کند. (این علامت در نوع کلاسیک شایع‌تر است).
- پوست داغ و برافروخته یا پوست بسیار رنگ‌پریده
- فشار خون پایین یا بالا
- صدای غیرطبیعی در ریه
- تهوع و استفراغ
- کم ادراری
- تنفس سریع یا ضربان قلب بالا
- تشنج
- سنکوپ به معنای غش‌کردن یا از دست رفتن هوشیاری
درمان گرمازدگی چیست؟
گرمازدگی یک اورژانس پزشکی است؛ بنابراین، در صورت شک به آن فوراً با اورژانس تماس بگیرید و تا رسیدن اورژانس، تا حد امکان بیمار را خنک کنید و در جهت رفع سریع گرمازدگی تلاش کنید:
- روی گردن، کشالهٔ ران و زیر بغل بیمار کیسهٔ یخ بگذارید.
- به بیمار مایعات حاوی کمی نمک مانند نوشیدنی‌های مخصوص ورزش یا آب نمک بدهید.
- بیمار را در محیطی خنک، با تهویهٔ مناسب و در سایه بخوابانید.
- در صورت امکان بیمار داخل آب خنک برود.
- بدن بیمار را خیس کنید و سپس باد بزنید. تبخیر آب از سطح پوست باعث خنک‌شدن بدن می‌شود.
- نظارت دقیق بر تنفس بیمار و رفع هرگونه انسداد در راه‌های هوایی.
- هیچ دارویی به بیمار ندهید؛ از جمله آسپرین و استامینوفن.
- لباس‌های تنگ و گرم بیمار را درآورید.
مراقبت‌هایی که در بیمارستان برای بیمار انجام می‌شود، عبارتند از:
- تزریق مایعات
- حمام یخ
- دریافت دارو برای جلوگیری از تشنج
- دریافت اکسیژن
- استفاده از پتوی نازک و خنک
- در صورت نیاز، حفرات داخلی بدن با آب سرد شستشو می‌شود. برای شستشو از کاتترها، لوله‌های نازک و انعطاف‌پذیری که داخل حفره‌های بدن قرار می‌گیرند، استفاده می‌کنند. برای مثال، کاتتر را داخل راست‌روده یا مری می‌گذارند. دمای بدن با این روش کاهش پیدا می‌کند.
درمان گرمازدگی تا زمانی که بدن به دمای ۳۸/۹ درجه سانتیگراد برسد، ادامه خواهد داشت. مدت زمان بستری در بیمارستان به شدت گرمازدگی و آسیب‌های ناشی از آن بستگی دارد.
برای جلوگیری از گرمازدگی در تابستان چه مواردی را باید رعایت کرد؟
برای جلوگیری از گرمازدگی دستورالعمل زیر را رعایت کنید:
- اجتناب از فعالیت فیزیکی شدید در هوای گرم و شرجی
- مصرف نوشیدنی‌های مخصوص ورزشی یا آب حاوی مقدار کمی نمک
- اگر باید برای کار یا ورزش در شرایط آب‌و‌هوایی گرم باشید، اجازه دهید بدنتان به‌تدریج در طی چند هفته به گرما عادت کند.
- هرگز کودکان و حیوانات خانگی را در فضاهای بسته و گرم مانند اتومبیل رها نکنید.
- در موج گرما، در محیطی که تهویهٔ مناسب دارد، بمانید.
- لباس خنک، سبک و آزاد با رنگ روشن بپوشید.
بدون دیدگاه