خودآزمایی منطم پستان‌ها یا معاینه سینه در منزل راهی مهم برای تشخیص زودهنگام سرطان سینه به شمار می‌رود؛ در این زمان، احتمال درمان موفقیت‌آمیز بالاتر است.
اگرچه هیچ آزمایشی نمی‌تواند به تنهایی همهٔ انواع سرطان سینه را سریع شناسایی کند اما معاینه سینه در کنار سایر روش‌های غربال‌گری می‌تواند احتمال تشخیص زودهنگام را افزایش دهد.
در طول سال‌ها، متخصصان و پزشکان دربارهٔ اعتبار خودآزمایی پستان‌ها در تشخیص سریع سرطان سینه و افزایش احتمال نجات بیمار بحث داشته‌اند.
بسیاری از کارشناسان معاینه سینه در خانه را مفید تلقی می‌کنند و آن را در کنار روش‌های زیر یکی از ابزارهای مهم غربال‌گری به حساب می‌آورند:
- معاینهٔ فیزیکی پزشک به طور منظم
- ماموگرافی (تشخیص زودهنگام سرطان سینه با تابش پرتوهای خفیف اشعه ایکس)
- سونوگرافی، ام ار ای (MRI) یا هر دو
عملکرد این روش‌های غربال‌گری متفاوت است و هر یک مزایا و معایب خود را دارد. معاینه سینه روشی آسان و بدون هزینه است که بانوان می‌توانند در هر سنی به صورت ماهیانه و به عنوان بخشی از راهبرد کلی غربال‌گری سرطان سینه انجام دهند.
روش معاینه سینه در خانه: پنج مرحلهٔ خودآزمایی سرطان سینه
مرحله ۱: دست‌هایتان را کنار پهلوها بگذارید و پستان‌ها را مقابل آینه بررسی کنید
درحالی‌که شانه‌هایتان صاف است، دست‌ها را روی پهلوها قرار دهید. با دقت در آینه به سینه‌هایتان نگاه کنید.
وضعیت طبیعی
آن‌چه انتظار داریم در حالت نرمال مشاهده کنیم:
- اندازه، شکل و رنگ پستان‌ها مثل همیشه است.
- شکل پستان‌ها متقارن است و هیچ بدشکلی، ورم یا برآمدگی مشاهده نمی‌شود.
نیاز به بررسی پزشک
اگر هر یک از تغییرات زیر را در سینه‌هایتان دیدید، به پزشک مراجعه کنید و آن‌ها را نشان دهید:
- فرورفتگی، چروک و یا برجستگی پوست
- تغییر وضعیت نوک پستان یا نوک پستان معکوس که به جای بیرون، به سمت داخل حرکت کرده است
- قرمزی، حساسیت به درد، بثورات پوستی و تورم
مرحله ۲: دست‌ها را بالا ببرید و سینه‌هایتان را معاینه کنید
اکنون، دست‌هایتان را بالا نگه دارید و دنبال تغییرات مشابه مرحلهٔ اول بگردید.
مرحله ۳: علائم ترشحات پستان را جستجو کنید
زمانی که جلوی آینه هستید، به دنبال علائمی باشید که ترشح مایع از یک یا هر دو پستان را نشان می‌دهد؛ این مایع ممکن است آبکی، شیری، ترشحات زرد و یا خون باشد.
مرحله ۴: دراز بکشید و دنبال توده‌های احتمالی در پستان‌ها بگردید
- دراز بکشید و به دنبال توده‌ها، برآمدگی‌ها یا ناهنجاری‌هایی باشید که ممکن است در پستان‌ها حس کنید.
- از دست راست برای معاینه سینه چپ استفاده کنید و این فرآیند را با دست چپ برای پستان راست تکرار کنید.
- لمس‌کردن سینه‌ها باید محکم و یکنواخت باشد؛ از چند بند انگشتان دست خود کمک بگیرید و انگشتان را صاف و کنار هم نگه دارید.
- پستان‌ها را با انگشتان فشار دهید و با حرکت دایره‌ای یکنواخت روی سینه جابه‌جا کنید؛ محیط این دایره‌ها دو سه سانتی‌متر (تقریباً اندازهٔ یک سکهٔ ۵۰۰ تومانی) باشد.
- دقت کنید که همهٔ سطح پستان از بالا تا پایین و از سمتی به سمت دیگر (از ترقوه‌ها تا بالای شکم و هم‌چنین از زیربغل تا جناغ سینه) معاینه شود.
- الگویی را در نظر بگیرید که در پایان مطمئن باشید همهٔ سطح سینه را بررسی کرده‌اید.
- می‌توانید معاینه سینه را از نوک پستان‌ها آغاز کنید، سپس دایره‌ها را بزرگ و بزرگ‌تر کنید تا به لبهٔ بیرونی پستان برسید.
- هم‌چنین می‌توانید انگشتان خود را به صورت عمودی در ردیف‌های فرضی جابه‌جا کنید گویی که در حال چمن‌زنی هستید.
- به نظر می‌رسد که معاینه سینه با حرکت به بالا و پایین برای اکثر زنان بهترین روش باشد.
- اطمینان حاصل کنید که همهٔ بافت پستان‌ها را از جلو تا عقب بررسی کرده‌اید. پوست و بافت پایین سینه‌ها را با فشار ملایم معاینه کنید؛ بافت میان سینه‌ها را با نیروی متوسط فشار دهید؛ برای بررسی بافت عمقی پشت پستان‌ها فشاری محکم وارد کنید.
- هنگامی که به بافت عمقی پستان می‌رسید، باید بتوانید قفسهٔ سینهٔ خود را حس کنید.
مرحله ۵: در حالت ایستاده یا نشسته هم توده‌های پستان را لمس کنید
در انتها، سینه‌ها را هنگام ایستادن یا نشستن هم لمس کنید. بسیاری از زنان ترجیح می‌دهند که پوست پستان‌ها هنگام معاینه مرطوب و لغزنده باشد؛ بنابراین این مرحله را زیر دوش انجام می‌دهند. همهٔ سینه را مشابه آن‌چه در مرحلهٔ ۴ شرح داده شد، معاینه کنید.
اگر توده‌ای در پستان پیدا کردید…
درصورتی‌که توده‌ای در سینهٔ شما پیدا شد، نترسید. اکثر بانوان همیشه تعدادی توده یا نواحی دارای توده پیدا می‌کنند که خوش‌خیم هستند و از سرطان خبری نیست.
دلایل متعددی از جمله تغییرات هورمونی، وضعیت خوش‌خیم پستان یا صدمه‌دیدن باعث ایجاد توده‌هایی در پستان‌ها می‌شود که سرطانی نیستند.
معاینه سینه توسط پزشک؛ چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر متوجه توده یا سایر تغییرات جدید و آزاردهنده در سینه‌ها شدید، بلافاصله با پزشک معالج خود تماس بگیرید؛ مخصوصاً زمانی که این تغییرات بیش از یک دورهٔ کامل قاعدگی طول کشید یا به هر شکلی بزرگ‌تر وبرجسته‌تر شدند.
بهترین زمان معاینه سینه: اگر دوران قاعدگی را می‌گذارنید، شاید بخواهید تا پایان دورهٔ عادت ماهیانه صبر کنید؛ ممکن است توده یا سایر تغییرات سینه پیش از مراجعه شما به پزشک معالج خودبه‌خود برطرف شوند.
بهترین عضو کادر درمان که باید با او تماس بگیرید، پزشک معالج خودتان است که شما را می‌شناسد و قبلاً هم پستان‌هایتان را معاینه کرده است؛ به طور مثال، پزشک متخصص زنان و زایمان شما، یا پزشک عمومی که ابتدا به او مراجعه می‌کنید یا پرستاری که با پزشک متخصص زنان یا عمومی شما همکاری می‌کند.
از قبل دربارهٔ روند تشخیص اطلاع داشته باشید
در ملاقاتی که برای ارزیابی تودهٔ پستانی با پزشک دارید، دربارهٔ سابقهٔ پزشکی شما سؤال می‌شود؛ پزشک سینه را معاینه فیزیکی می‌کند و به احتمال زیاد بررسی‌های تصویربرداری پستان را هم تجویز خواهد کرد.
بانوان زیر ۳۰ سال، باردار یا شیرده
سونوگرافی اغلب اولین و تنها روش تصویربرداری برای تشخیص تودهٔ پستانی در زنان زیر ۳۰ سال، بانوان باردار یا شیرده به شمار می‌رود.
بانوان بالای ۳۰ سال که در دوران بارداری یا شیردهی نباشند
برای ارزیابی تودهٔ پستانی بانوان بالای ۳۰ سال که حامله نیستند و شیردهی ندارند، معمولاً هر دو روش سونوگرافی و ماموگرافی پیشنهاد می‌شود.
ارزیابی بیش‌تر
درصورتی‌که روش‌های تشخیصی بیش‌تری لازم شود، پزشک معالج شما ممکن است تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)، تصویربرداری مولکولی پستان (MBI)، بافت‌برداری (بیوپسی) یا ترکیبی از این روش‌ها را تجویز کند.
امکان دارد پزشک معالج برای ارزیابی‌های بیش‌تر شما را به فوق تخصص جراحی پستان (فلوشیپ جراحی پستان) ارجاع دهد.
مطمئن شوید که جواب سوالاتتان را گرفته‌اید
مهم است که پزشک معالج دلایل بروز توده یا سایر تغییرات پستان‌ها را شرح دهد و در صورت لزوم، برنامه‌ای برای پایش یا درمان تهیه کند.
اگر با پیشنهاد پزشک خود راحت نبودید، حتماً نظر متخصص دیگری را هم در اولین فرصت جویا شوید.
چگونه خودآزمایی پستان به بخشی از راهبرد غربال‌گری سرطان سینه تبدیل شود
معاینه سینه را به طور مرتب انجام دهید
معاینه سینه در خانه را به روزمرگی‌هایتان اضافه کنید. هرچه بیش‌تر پستان‌های خود را ارزیابی کنید، دربارهٔ آن‌ها بیش‌تر خواهید دانست؛ در نتیجه تشخیص تغییرات احتمالی برای شما ساده‌تر خواهد بود.
سعی کنید معاینهٔ ماهیانهٔ سینه‌ها در خانه را به صورت عادت درآورید تا بدانید سینه‌های شما در حالت نرمال چه شکلی هستند و چه حسی دارند.
معاینه سینه را چندین روز بعد از پایان قاعدگی انجام دهید که احتمال ورم و حساسیت پستان‌ها کم‌تر باشد.
اگر دیگر پریود نمی‌شوید، روزی را مشخص کنید که به خاطر‌آوردن آن آسان باشد؛ مثلاً اولین یا آخرین روز هر ماه را تعیین کنید.
نواحی مختلف اطراف سینه‌ها را بشناسید
احتمال بروز برآمدگی‌ها و توده‌های برجسته در نواحی بالایی و بیرونی سینه‌ها در نزدیکی زیر بغل بیش‌تر است.
ممکن است در نیمهٔ پایینی پستان هم حسی شبیه به ساحل ماسه‌ای یا ریگ‌زار داشته باشید.
ناحیهٔ زیر نوک پستان‌ها را می‌توانید شبیه به توده‌ای از دانه‌های بزرگ غلات حس کنید. سایر قسمت‌ها نیز ممکن است مانند گلوله‌های جوی دوسر حس شود.
بدون دیدگاه