در سونوگرافی تیروئید از امواج صوتی برای تولید تصاویری از غدۀ تیروئید در گردن استفاده می‌شود. در این روش از پرتو یونیزان استفاده نمی‌شود و معمولاً برای ارزیابی توده‌ها یا ندول‌هایی که طی معاینات بالینی معمول یا سایر بررسی‌های تصویربرداری پیدا شده‌اند به کار می‌رود.
معمولاً این روش به آماده‌سازی خاصی نیاز ندارد فقط باید در روز انجام تصویربرداری از جواهرات استفاده نکنید و لباس گشاد و راحت بپوشید همچنین ممکن است از شما بخواهند که گان بپوشید.
سونوگرافی تیروئید چیست؟
سونوگرافی نوعی مداخله تصویربرداری غیرتهاجمی است که به پزشکان کمک می‌کند بیماری‌ها را تشخیص دهند و درمان کنند. این روش بی‌خطر و بدون درد است و با کمک امواج صوتی تصاویری را از داخل بدن انسان تهیه می‌کند. در این روش از یک پروب (میله) کوچک با نام ترنسدیوسر و ژلی که مستقیماً روی پوست زده می‌شود استفاده می‌کنند. طی آن امواج صوتی دارای فرکانس بالا از طریق پروب وارد بدن می‌شوند و سپس پروب امواج بازگشتی را جذب می‌کند. در مرحله بعد کامپیوتر از امواج صوتی جمع‌آوری‌شده برای تولید تصویر استفاده می‌کند. در سونوگرافی از پرتودهی (اشعه ایکس) استفاده نمی‌شود. همچنین ازآنجایی‌که در این سونوگرافی تصاویر به صورت بلادرنگ و در لحظه جمع‌آوری می‌شوند، می‌توان با استفاده از آن ساختار و حرکت اندام‌های داخلی بدن را مشاهده کرد. علاوه بر این تصاویر سونوگرافی چگونگی جریان خون در رگ‌ها را نیز نشان می‌دهند.
در سونوگرافی تیروئید تصاویری از غده تیروئید و ساختارهای مجاور آن در گردن ایجاد می‌شود. غدۀ تیروئید در جلوی گردن و دقیقاً بالای استخوان‌های ترقوه واقع شده و شکلی شبیه به پروانه دارد. غدۀ تیروئید یکی از 9 غدد درون‌ریز داخل بدن است که هورمون‌های مختلف را می‌سازند و به جریان خون می‌فرستند.
این غده هورمون تیروئید را تولید می‌کند که وظیفۀ کمک به تنظیم برخی از عملکردهای بدن مثل سرعت ضربان قلب را بر عهده دارد. به وجود آمدن ندول یا نواحی تکه‌تکه در تیروئید بسیار شایع است و امکان دارد این ضایعات روی سطح پوست احساس شوند یا نشوند. بین 5 تا 10 درصد افراد بالغ در غدۀ تیروئید خود توده‌هایی دارند که پزشک حین معاینه می‌تواند به وجود آن‌ها پی ببرد. این توده‌ها با نام ندول‌های قابل‌لمس شناخته می‌شوند. سونوگرافی غده تیروئید حساسیت بالایی دارد و تعداد زیادی از ندول‌هایی که قابل‌لمس نیستند را نشان می‌دهد که اکثرا خوش‌خیم هستند و برای سلامتی خطری ندارند.در موارد کم شامل تومورهای واقعی تیروئید می‌شوند و ممکن است به تشخیص یا درمان تکمیلی نیاز داشته باشند.
رایج‌ترین کاربردهای سونوگرافی تیروئید چیست؟
از سونوگرافی تیروئید معمولاً در موارد زیر استفاده می‌شود:
- تشخیص این که تودۀ موجود در گردن ناشی از تیروئید است یا ساختارهای مجاور.
- تجزیه‌وتحلیل ظاهر ندول‌های تیروئید به منظور تصمیم‌گیری در مورد این موضوع که آیا از نوع ندول‌های خوش‌خیم رایج هستند یا خصوصیات آن‌ها ایجاب می‌کند که بیوپسی (نمونه برداری) انجام شود. در صورت نیاز به بیوپسی، ممکن است استفاده از سونوگرافی تیروئید هنگام نمونه برداری دقت را بالا ببرد.
- برای پیداکردن ندول‌های اضافی در بیمارانی که هنگام معاینه یک یا چند ندول در آن‌ها تشخیص داده شده است.
- برای مشاهدۀ این‌که یک ندول تیروئید با گذر زمان رشد قابل‌توجهی داشته است یا خیر.
آمادگی قبل از سونوگرافی تیروئید چگونه است؟
لباس‌های راحت و آزاد بپوشید. ممکن است نیاز باشد که تمامی لباس‌ها و جواهرات محدوده تحت بررسی را در بیاورید. همچنین امکان دارد لازم باشد گان بپوشید.
آمادگی قبل از سونوگرافی تیروئید در همین موارد خلاصه می‌شود.
سونوگرافی به حرکت بسیار حساس است و ممکن است کودکی که گریه می‌کند یا تکان می‌خورد مدت‌زمان تصویربرداری را طولانی کند. بنابراین بهتر است نحوۀ انجام این پروسیجر را پیش از انجام آن برای کودک شرح دهید. می‌توانید کتاب، اسباب‌بازی‌های کوچک، موسیقی یا بازی همراه خود ببرید تا حواس کودک پرت شود و زمان برایش زودتر بگذرد.
تجهیزات سونوگرافی تیروئید چه شکلی است؟
دستگاه‌های سونوگرافی تیروئید از یک کنسول کامپیوتری، مانیتور و یک ترنسدیوسر متصل به آن تشکیل شده‌اند. ترنسدیوسر(پروب سونوگرافی) یک دستگاه کوچک دستی است که شباهت زیادی به میکروفون دارد. ممکن است در برخی از آزمایش‌ها از چند ترنسدیوسر متفاوت (با قابلیت‌های متفاوت) طی یک آزمایش واحد استفاده شود. ترنسدیوسر امواج صوتی صامت و دارای فرکانس بالا را به بدن ارسال و پژواک‌های بازگشتی را جذب می‌کند.
تکنسین آزمایشگاه مقدار کمی ژل را روی ناحیه تحت آزمایش می‌زند و ترنسدیوسر را آنجا قرار می‌دهد. ژل باعث می‌شود امواج صوتی بین ترنسدیوسر و ناحیه تحت آزمایش ردوبدل شوند. تصویر سونوگرافی فوراً روی یک مانیتور قابل‌مشاهده خواهد بود.
نحوۀ انجام سونوگرافی تیروئید چگونه است؟
در بیشتر آزمایش‌های سونوگرافی، فرد باید به صورت طاق‌باز روی تخت آزمایش دراز بکشد که می‌توان این تخت را تکان داد یا جابه‌جا کرد. ممکن است از بیمار خواسته شود که برای بهبود کیفیت تصاویر به پهلوها بخوابد.
امکان دارد یک بالش زیر شانه‌ها قرار داده شود تا ناحیه‌ای که در سونوگرافی غده تیروئید اسکن می‌شود گسترش پیدا کند. این کار مخصوصاً برای کودکان اهمیت زیادی دارد؛ چون محدوده بین چانه و سینه آن‌ها بسیار کوچک است.
رادیولوژیست (پزشکی که در زمینه نظارت و تفسیر آزمایش‌های رادیولوژی تحصیل کرده است) یا تکنسین سونوگرافی جای شما را روی تخت آزمایش تنظیم می‌کنند و بعد نوعی ژل بر پایه آب را روی ناحیه‌ای از بدن که قرار است تحت آزمایش قرار بگیرد می‌زند. سپس پزشک یا تکنسین سونوگرافی پروب سونوگرافی را روی بدن قرار می‌دهد و آن را روی ناحیۀ تحت آزمایش به جلو و عقب حرکت می‌دهد تا تصاویر موردنظر دریافت شوند.
هنگام فشاردادن ترنسدیوسر روی ناحیۀ تحت آزمایش، هیچ‌گونه ناراحتی ایجاد نمی‌شود. با این حال اگر این ناحیه حساس باشد، ممکن است کمی احساس فشار یا درد داشته باشید.
زمانی که تصویر کامل شد، تکنسین سونوگرافی ژل شفاف را از روی پوست شما پاک می‌کند و هر مقداری که از آن باقی بماند سریع خشک می‌شود. ژل سونوگرافی تیروئید معمولاً باعث لک‌شدن یا تغییر رنگ لباس‌ها نمی‌شود.
باید انتظار چه چیزی را حین و بعد از سونوگرافی تیروئید داشته باشید؟
بیشتر آزمایش‌های سونوگرافی بدون درد و سریع هستند و به‌آسانی می‌توان آن‌ها را تحمل کرد.
سونوگرافی از تیروئید معمولاً طی 30 دقیقه انجام می‌شود.
ممکن است حین آزمایش از شما خواسته شود گردنتان را به بالا بکشید تا به تکنسین سونوگرافی کمک کنید غدۀ تیروئید شما را معاینه کند. اگر گردن درد دارید، به تکنسین سونوگرافی اطلاع دهید تا بتواند گردن شما را در یک وضعیت راحت برای تصویربرداری قرار دهد.
زمانی که سونوگرافی تیروئید تمام شد، ممکن است تکنسین آزمایشگاه از شما بخواهد لباس‌هایتان را بپوشید و تا زمانی که عکس‌های سونوگرافی را بررسی می‌کند صبر کنید.
بعد از آزمایش قادر خواهید بود فعالیت‌های روزمره خود را از سر بگیرید.
تفسیر سونوگرافی تیروئید با چه کسی است و چگونه باید از نتایج اطلاع پیدا کنید؟
رادیولوژیست (دکتری که در زمینه نظارت و تفسیر آزمایش‌های رادیولوژی آموزش دیده است) تفسیر سونوگرافی تیروئید را به وسیله را تجزیه‌وتحلیل تصاویر آن انجام می‌دهد و گزارشی امضا شده را برای پزشک درخواست‌دهندۀ آزمایش ارسال می‌کند. پزشک شما نتایج را در اختیارتان قرار می‌دهد. البته در برخی موارد ممکن است خود رادیولوژیست در مورد نتایج با شما صحبت کند.
ممکن است به آزمایش تکمیلی نیاز پیدا کنید که در این صورت، پزشک دلیل آن را برای شما شرح می‌دهد.
مزایا و ریسک‌های سونوگرافی تیروئید چیست؟
مزایا
- اکثرا غیرتهاجمی هستند (نیازی به سوزن یا تزریق ندارند).
- گاهی اوقات ممکن است سونوگرافی موقتاً ناراحتی ایجاد کند؛ اما نباید دردناک باشد.
- دسترسی به سونوگرافی آسان است، به‌راحتی انجام می‌شود و از سایر روش‌های تصویربرداری هزینه کمتری دارد.
- سونوگرافی تیروئید به‌شدت ایمن است و از پرتودهی استفاده نمی‌کند.
- سونوگرافی تصویری واضح از بافت‌های نرم در اختیار قرار می‌دهند. این بافت‌ها در تصاویر اشعه ایکس به‌خوبی نمایش داده نمی‌شوند.
- فرایند تصویربرداری در سونوگرافی بلادرنگ است و این موضوع آن را به ابزاری مناسب برای هدایت پروسیجرهای تهاجمی مثل بیوپسی و آسپیراسیون مایعات تبدیل می‌کند.
ریسک‌ها
سونوگرافی تشخیصی استاندارد هیچ عارضه‌ی شناخته شده‌ای روی انسان ندارد.
بدون دیدگاه