ممکن است حوادث ورزشی، تصادف‌های رانندگی و ورود اجسام خارجی منجر به آسیب های چشمی شوند و علائمی مثل درد، تورم و قرمزی چشم را ایجاد کنند. بعضی از افراد آسیب‌دیده هم جرقه‌هایی از نور می‌بینند یا کیفیت بینایی آن‌ها تغییر می‌کند. همچنین امکان دارد آسیب های چشمی شدید منجر به نابینایی دائم شوند.
آسیب چشم چیست؟
آسیب های چشمی شامل کبودی، سوراخ و خراش می‌شوند و امکان دارد حوادث، قرارگرفتن در معرض مواد شیمیایی یا ورود اجسام خارجی به چشم آن‌ها را ایجاد کنند.
اگر دچار آسیب چشم شُدید، فوراً به چشم‌پزشک مراجعه کنید. بعضی از آسیب های چشمی با استراحت و درمان‌های خانگی بهبود پیدا می‌کنند، درحالی‌که بعضی از آن‌ها می‌توانند به چشم صدمات جدی وارد کنند یا منجر به از دست دادن بینایی شوند.
کدام آسیب های چشمی رواج بیشتری دارند؟
شدت آسیب های چشمی از خفیف تا شدید متغیر است. با رایج‌ترین آن‌ها در ادامه آشنا می‌شوید:
کبودی چشم:
ضربه به خود چشم یا بافت اطراف آن کبودی چشم را ایجاد می‌کند. در این آسیب ناحیۀ اطراف چشم کبود، متورم و دردناک می‌شود. همچنین امکان دارد پلک بریده شود و تورم ایجادشده بینایی را دچار اختلال کند.
خونریزی چشم:
ممکن است خونریزی در سطح چشم در اثر تنش شدید (مثلاً هنگام سرفه) یا ترومای چشمی ایجاد شود. خونریزی پردۀ ملتحمه چشم زمانی رخ می‌دهد که در بخش سفید چشم (صلبیه) خون دیده می‌شود. همچنین امکان دارد خون بین قرنیه و عنبیه جمع شود. به این نوع خونریزی هایفما (پارگی عروق موجود در ریشه عنبیه) هم می‌گویند.
سوختگی و التهاب:
امکان دارد مواد شیمیایی، بخارها و سایر محرک‌ها چشم را بسوزانند یا آسیبی به آن وارد کنند که منجر به کم‌بینایی شود.
خراش قرنیه:
ممکن است اجسام خارجی، ناخن، لنزهای تماسی و اشیای دیگر قرنیه را خراش دهند. قرنیه بخش روشن و شفافی است که در جلوی چشم قرار دارد. خراش قرنیه می‌تواند درد، حساسیت به نور و آبریزش چشمی ایجاد کند.
آسیب ناشی از جسم خارجی:
امکان دارد نفوذ اجسام به چشم منجر به مشکلات بینایی و درد چشم شود. رایج‌ترین اجسامی که این مشکلات را ایجاد می‌کنند شامل گردوخاک، ضایعات، خاک‌اره و خرده‌شیشه می‌شوند. ممکن است لنزهای تماسی هم در صورت باقی‌ماندن در چشم به مدت طولانی، آسیب های چشمی را ایجاد کنند.
شکستگی حدقه (کاسه) چشم:
ممکن است ترومای غیرنافذ (کوبیدگی) یا ضربه به استخوان اطراف چشم منجر به شکستن آن شود. شکستگی کاسۀ چشم معمولاً زمانی رخ می‌دهد که مشت یا جسمی با چشم برخورد می‌کند. در شکستگی انفجاری کاسۀ چشم، استخوان‌های این ناحیه خرد می‌شوند و امکان دارد عضلات پشتیبان چشم کشیده یا پاره شوند. کودکان به‌صورت خاص مستعد چنین آسیبی هستند.
جداشدگی شبکیه:
جداشدگی یا پارگی شبکیه می‌تواند منجر به نابینایی دائم شود. این آسیب معمولاً از تغییرات مرتبط با سن‌وسال یا آسیب به چشم ناشی می‌شود. جداشدگی شبکیه معمولاً زمانی رخ می‌دهد که شبکیه (بافت نازک پشت چشم) از دیوارۀ چشم جدا می‌شود.
مهم‌ترین علائم آسیب های چشمی چیست؟
علائم آسیب های چشمی به نوع آسیب بستگی دارند و ممکن است ناگهان یا به مرور زمان خود را نشان دهند. نشانه‌های آسیب چشمی شامل فهرست زیر می‌شود:
درد و تورم:
ممکن است چشمتان مخصوصاً زمانی‌که می‌خواهید آن را باز و بسته کنید یا حرکت بدهید درد بگیرد. همچنین امکان دارد نسبت به لمس حساس شود. تورم چشم می‌تواند کُرۀ چشم، پلک یا کل صورت را تحت‌تأثیر قرار دهد.
کبودی و قرمزی:
امکان دارد هر بخشی از چشم قرمز یا کبود شود.
تغییر در کیفیت بینایی:
ممکن است لکه‌های سیاه شناور یا جرقه‌های نور (مگس‌پران و جرقه) را ببینید. علاوه بر مگس‌پران، امکان دارد دچار تاری دید، دوبینی و سایر مشکلات بینایی شوید.
مشکلات مربوط به حرکت چشم:
امکان دارد نتوانید چشمانتان را به‌راحتی حرکت دهید و حرکت یکی از چشم‌ها با دیگری هماهنگ نباشد.
تغییرات ظاهر چشم:
ممکن است یکی از چشم‌ها دچار انحراف (انحراف چشمی) شود. امکان دارد سایز مردمک‌ها یکی نباشد یا به‌صورت غیرطبیعی بزرگ یا کوچک شوند. همچنین ممکن است میزان بیرون‌زدگی یکی از چشم‌ها از کاسۀ چشم نسبت به دیگری بیشتر باشد یا فرورفته‌تر به نظر برسد.
خونریزی:
امکان دارد بخش سفید چشم به رنگ قرمز روشن درآید یا نقاط قرمز یا سیاه کوچکی را در چشمانتان مشاهده کنید. قرمزی چشم می‌تواند نشانه آسیب های چشمی یا چندین بیماری دیگر باشد.
چه چیزی باعث آسیب چشم می‌شود؟
بیشتر آسیب های چشمی به کُرۀ چشم، استخوان‌ها یا بافت اطراف آن آسیب می‌زنند.
امکان دارد زمانی که با دریل یا اره کار می‌کنید یا هنگام کوتاه‌کردن و زدن لبه‌های چمن به چشمتان آسیب برسانید. در ادامه با سایر علل رایج آسیب های چشمی آشنا می‌شوید:
ورزش:
امکان دارد توپ بیسبال، تنیس یا والیبال در حال حرکت به چشم آسیب برسانند. همچنین ورزش‌های برخوردی نیز می‌توانند منجر به آسیب های چشمی شوند. مثلاً برخورد آرنج با صورت هنگام بازی بسکتبال می‌تواند چنین آسیب‌هایی را ایجاد کند.
حوادث:
تنوع حوادثی که می‌توانند باعث آسیب های چشمی شوند زیاد است. این حوادث شامل ضربه اجسام تیز، کوبیدگی و سقوط می‌شوند. حوادث رانندگی یکی از رایج‌ترین علل آسیب‌های چشمی محسوب می‌شوند. اثر ضربه حین برخورد یا خردشدن شیشه، آسیب‌های ناشی از حوادث رانندگی را ایجاد می‌کنند. امکان دارد پاشیدن روغن هنگام آشپزی یا مواجهه با مواد شیمایی حین نظافت خانه هم منجر به آسیب های چشمی شوند.
خطرات محل کار:
احتمال بروز آسیب های چشمی در افرادی که با مواد شیمایی، لیزرها و سایر محرک‌ها کار می‌کنند بیشتر است.
فشار و کشیدگی:
ممکن است اعمال فشار زیاد هنگام سرفه‌کردن، استفراغ یا بلندکردن یک جسم سنگین منجر به خونریزی چشم شود.
آسیب های چشمی چگونه تشخیص داده می‌شوند؟
چشم‌پزشک از شما در مورد علائمتان سؤال می‌پرسد و چشم‌هایتان را معاینه می‌کند. همچنین امکان دارد اقدامات زیر را انجام دهد:
- بررسی چشم‌های شما را از نظر وجود ورم، قرمزی، کبودی، خونریزی یا حساسیت به لمس؛
- ارزیابی نحوه انقباض و انبساط (بزرگ و کوچک‌شدن) مردمک چشم و نحوۀ حرکت چشم‌های شما؛
- لمس چشم‌ها برای پیداکردن ناهنجاری‌های احتمالی در کُرۀ چشم، استخوان‌ها و عضلات اطراف آن؛
- گشتن به دنبال اجسام خارجی در چشم‌ها؛
- تست بینایی سنجی، گشادکردن مردمک چشم و استفاده از تجهیزات خاص برای مشاهده داخل چشم‌ها حین معاینه؛
- تجویز انجام مداخلات تصویربرداری مثل رادیوگرافی اشعۀ ایکس، سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن یا ام‌آرآی برای ارزیابی شکستگی‌ها و آسیب‌های احتمالی به بافت نرم چشم.
درمان چشم آسیب دیده چیست؟
اگر شما یا کودکتان دچار آسیب چشم شدید، فوراً به دنبال کمک بگردید. درمان چشم آسیب دیده به نوع و شدت آسیب بستگی دارد. ممکن است برای درمان آسیب های چشمی شدید به جراحی نیاز داشته باشد.
برای آسیب‌های خفیف، از درمان‌های زیر استفاده می‌شود:
کمپرس سرد:
کیسۀ یخ تورم چشم را کاهش داده و درد آن را تسکین می‌دهد.
شستشوی چشم:
برای خارج‌کردن مواد شیمایی و سایر محرک‌ها، چشم‌ها را به مدت 15 دقیقه با آب تمیز و پرفشار بشویید.
قطره‌های چشمی:
امکان دارد پزشک برای شما قطرۀ چشم تجویز کند تا درمان شود.
چشم‌بند:
پوشاندن چشم باعث می‌شود تا حین بهبودی، استراحت کند.
چگونه می‌توان از آسیب های چشمی پیشگیری کرد؟
بیشتر آسیب های چشمی به وسیلۀ برنامه‌ریزی قبلی و استفاده از تجهیزات مناسب قابل‌پیشگیری هستند. برای جلوگیری از آسیب به چشم، باید اقدامات زیر را انجام دهید:
استفاده از عینک‌های ایمنی یا محافظ چشم:
حین کار با مواد شیمیایی، رسیدگی به حیاط خانه، برش چوب با اره و استفاده از ابزارهای برقی از محافظ چشم مناسب استفاده کنید.
انبارکردن مواد شیمایی در جای امن:
مواد شوینده، تمیزکننده‌ها، سفیدکننده‌ها و سایر مواد شیمایی را دور از دسترس کودکان نگه دارید. زمانی‌که از محصولات تمیزکننده استفاده می‌کنید مراقب چشم‌هایتان باشید.
احتیاط حین کار با ابزار آتش‌بازی:
فقط بزرگسالان باید با ابزار آتش‌بازی کار کنند. برچسب روی این وسایل را با دقت بخوانید و همیشه هنگام کار با آن‌ها از عینک‌های ایمنی استفاده کنید.
بازی‌نکردن با اشاره‌گرهای لیزری:
این اشاره‌گرها را به سمت چشم دیگران نشانه نگیرید و نگذارید کودکان با آن‌ها بازی کنند.
چه زمانی لازم است برای آسیب های چشمی به پزشک مراجعه کنید؟
اگر شما یا کودکتان نشانه‌های آسیب های چشمی را داشتید، فوراً با پزشک تماس بگیرید. آسیب های چشمی متعدد و درمان‌نشده می‌تواند منجر به کم‌بینایی، نابینایی یا سایر مشکلات چشمی شوند.
اگر مواد شیمایی یا سایر محرک‌ها وارد چشم شما شدند، آن را با آب پرفشار و تمیز بشویید و با پزشک تماس بگیرید. اگر هم جسم تیزی در چشمتان گیر کرد، سعی نکنید آن را خارج کنید و فوراً به دنبال کمک‌های پزشکی بروید.
اگر آسیب شدید بود، فوراً با 115 تماس بگیرید یا به اورژانس بیمارستان مراجعه کنید؛ چون اگر کاهش بینایی و صدمات شدید ناشی از آسیب های چشمی درمان نشوند، کم‌بینایی دائمی را به دنبال خواهند داشت.
بدون دیدگاه