بروز کمردرد در دوران بارداری بسیار رایج است؛ چون به هر حال شما بار اضافی زیادی را در قسمت جلوی بدنتان حمل می‌کنید. درد سیاتیک در بارداری یکی از بدترین انواع درد است که امکان دارد در این دوران گریبان‌گیر شما شود؛ اما خوشبختانه روش‌های مختلفی برای تسکین این درد وجود دارد. ممکن است حرکات کششی، ماساژ ملایم و سایر درمان‌های خانگی برای درمان درد سیاتیک در بارداری مفید واقع شوند.
درد عصب سیاتیک چیست؟
علت درد عصب سیاتیک، تحریک آن است. این عصب از بخشی از نخاع شما که در قسمت پایینی کمر قرار دارد منشعب می‌شود و تا باسن و پاهای شما امتداد دارد. این عصب طولانی به بخش پایینی کمر و بخش‌های مختلف پای شما کمک می‌کند تا فشار، دما و درد را احساس کنند.
درد سیاتیک در بارداری زمانی بروز پیدا می‌کند که نوزاد و رحم در حال رشد به عصب سیاتیک فشار وارد کنند. این فشار منجر به تحریک، التهاب و درد می‌شود. این نوع درد خود را به‌صورت تیرکشیدن‌هایی نشان می‌دهد که در قسمت پایینی کمر شروع و در پاها پراکنده می‌شوند. درد سیاتیک در بارداری بیشتر در اواخر این دوران و زمانی که نوزاد در حال بزرگ‌تر شدن است رخ می‌دهد؛ چون اضافه‌شدن وزن به آن فشار وارد می‌کند.
گاهی اوقات درد عصب سیاتیک به دلیل بیماری‌های دیگری مثل فتق دیسک بین‌مهره‌ای یا اسپاسم ماهیچه گلابی‌شکل (پیریفورمیس) که در عمق باسن قرار دارد، ایجاد می‌شود.
درد عصب سیاتیک چه علائمی دارد؟
همان‌طور که گفتیم، علامت اصلی آن دردی است که در بخش پایینی کمر آغاز و در پاها پخش می‌شود. ممکن است برخی علائم دیگر نیز نشان‌دهندۀ درد عصب سیاتیک باشند:
- پا درد؛
- کنترل ضعیف ادرار؛
- بی‌حسی، خواب‌رفتگی یا سوزن‌سوزن‌شدن پاها؛
- احساس سوزش در اندام‌های تحتانی؛
- دردی که با سرفه، عطسه یا حرکت تشدید می‌شود.
اگر هر کدام از علائم بالا را داشتید، در ویزیت بعدی به پزشک اطلاع دهید تا راه‌های بی خطری را برای تسکین این دردها به شما نشان دهد یا برخی از مسکن‌های بدون نسخه را برایتان تجویز کند. تا پیش از مراجعۀ مجدد به پزشک، می‌توانید حرکات کششی فوق‌العاده‌ای که در بخش بعد در مورد آن‌ها توضیح می‌دهیم را انجام دهید تا دردتان کمتر شود.
بهترین حرکات کششی برای کاهش درد سیاتیک در بارداری
حرکات کششی سبک کمر روشی عالی برای کاهش درد سیاتیک در بارداری است. فقط یادتان باشد که اگر در اواخر دوران بارداری قرار دارید، از حرکاتی که شامل خوابیدن به پشت هستند خودداری کنید؛ چون باعث می‌شوند که رحم شما به ورید(سیاهرگ) بزرگی که به قلب ختم می‌شود فشار وارد کند. این اتفاق منجر به احساس سبکی سر یا ضعف می‌شود.
کشش عضلۀ پیریفورمیس (عضله گلابی‌شکل) به‌صورت نشسته
عضلۀ گلابی‌شکل در عمق لگن و باسن قرار دارد و ممکن است اسپاسم این عضلات منجر به درد عصب سیاتیک شود.
- روی یک صندلی بنشینید و کف پاها را کاملاً روی زمین قرار دهید.
- پای چپ را بالا بیاورید و قوزک آن را روی زانوی راست خود قرار دهید.
- درحالی‌که پشتتان صاف است، به‌آرامی به جلو خم شوید.
- پس از این حرکت، در قسمت پایینی کمر و عضلۀ سرینی احساس کشش خواهید داشت.
- برای 30 ثانیه در همین حالت بمانید.
- آن را با پای راست تکرار کنید.
وضعیت کودک (بالاسانا)
این حرکت یوگا به این دلیل که آرامش‌بخش و ترمیم‌کننده است محبوب شده و همچنین کشش مناسبی در عضلات پشت و ران شما ایجاد می‌کند. به‌صورت کلی یوگای بارداری روشی عالی است که به بدن شما فشار زیادی وارد نمی‌کند و باعث می‌شود که حین بارداری فعال بمانید و دردتان کم شود.
- روی یک سطح نرم مثل فرش یا مت یوگا زانو بزنید.
- انگشتان بزرگ پا را به یکدیگر بچسبانید و زانوهایتان را از یکدیگر باز کنید تا فضای کافی برای شکم ایجاد شود.
- پشتتان را صاف نگه دارید و پیشانی را به زمین بچسبانید.
- همگام با دَم خود، دستان خود را صاف و به سمت بالای سر دراز کنید.
- هنگام بازدم، روی پاهای خود بنشنید و باسن را به سمت پاشنه‌ها بکشید.
- نفس عمیق بکشید و در هر بار تنفس سعی کنید به دستان خود کشش بیشتری بدهید.
- دستان خود را به‌آرامی عقب ببرید تا به حالت زانوزدن برگردید.
کشش عضلۀ همسترینگ به‌صورت ایستاده
این حرکت کششی به شما کمک می‌کند تا انعطاف‌پذیری عضلۀ اطراف عصب سیاتیک را حفظ کنید و در نتیجه تحریک این عصب را کاهش دهید.
- درحالی‌که هر 2 پا را روی زمین قرار داده‌اید، صاف بایستید.
- پای چپ را بالا بیاورید و آن را روی یک شیء ثابت و پایدار مثل نیمکت، صندلی یا زیرپایی قرار دهید.
- پا را صاف و انگشتان آن را به سمت جلو (غیر خمیده) نگه دارید.
- به‌آرامی به جلو خم شوید تا کشش را در عضلۀ همسترینگ خود احساس کنید.
- برای 30 ثانیه در همین حالت باقی بمانید.
- این حرکت را با پای راست هم تکرار کنید.
ماساژ و تحرک بدنی چقدر به کاهش درد سیاتیک در بارداری کمک می‌کند؟
ممکن است ماساژ ملایم بخش پایینی کمر در تسکین التهاب و ناراحتی ناحیه اطراف عصب سیاتیک تأثیر زیادی داشته باشد. بهتر است برای گرفتن این ماساژ به یک ماساژور حرفه‌ای مراجعه کنید که در زمینۀ ماساژ مخصوص بارداری تجربه دارد. بسیاری از سالن‌های ماساژ خدمات ویژه‌ای را به مادران آینده ارائه می‌دهند که به تسکین تمامی دردهای ناشی از بارداری کمک می‌کند و در عین حال مراقب سلامت شما و نوزاد هم هستند.
همچنین می‌توانید از توپ تنیس برای ماساژدادن خود در خانه استفاده کنید. اگر در اوایل دوران بارداری قرار دارید، می‌توانید درحالی‌که توپ تنیس زیر بخش پایینی کمر قرار دارد به پشت دراز بکشید تا تنش این ناحیه برطرف شود. توصیۀ ما این است که با پیشرفت بارداری، این کار را در حالی انجام دهید که به پشتی یک صندلی تکیه داده‌اید.
مطمئن شوید که برای مدت طولانی در حالت نشسته باقی نمی‌مانید. مثلاً اگر کارتان پشت‌میزی است، هر چند وقت یکبار بلند شوید و کمی قدم بزنید. قراردادن کیسه‌های گرم‌کنندة روی بخش پایینی کمر یا باسن هنگام نشستن نیز ایدۀ خوبی است؛ چون از ایجاد تنش در عضلات این ناحیه جلوگیری می‌کند. همچنین اگر هنگام نشستن حواستان به وضعیت بدنتان باشد، التهاب نواحی اطراف عصب سیاتیک کاهش پیدا می‌کند.
علاوه بر این روش‌های عالی زیر نیز به کاهش درد سیاتیک در بارداری کمک می‌کنند:
- حمام آب گرم؛
- مصرف مسکن‌های بدون نسخه؛
- قراردادن یک رول فومی زیر باسن و قسمت پایینی پاها.
بهترین درمان‌های خانگی برای کاهش درد سیاتیک در بارداری
برای کاهش درد پشت در بارداری، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- درحالی‌که سینه را جلو داده‌اید و شانه‌هایتان در وضعیتی راحت رو به عقب قرار دارد، صاف بایستید. زانوهایتان را قفل (سفت) نکنید. از ایستادن‌های طولانی خودداری کنید و اگر مجبور به این کار شدید، سعی کنید پاها را به‌نوبت روی یک زیرپایی یا جعبه قرار دهید.
- از صندلی‌هایی استفاده کنید که پشتی مناسبی دارند. برای پشتیبانی بیشتر، یک بالش کوچک را پشت قسمت پایینی (گودی) کمر قرار دهید.
- کفش‌هایی بپوشید که پاشنۀ کوتاهی دارند و از انحنای داخل کف پا به‌خوبی پشتیبانی می‌کنند. از پوشیدن کفش‌های تخت یا پاشنه‌بلند خودداری کنید.
- از بلندکردن اشیای سنگین خودداری کنید. اگر خواستید چیزی را از روی زمین بردارید، از زانو خم شوید و پشتتان را صاف نگه دارید. از کمر خم نشوید.
- به پهلوی چپ بخوابید و بین پاهای خود یک بالش قرار دهید. تشک شما باید سفت باشد. در صورت نرم‌بودن آن، تخته‌ای را بین تشک و کفی تختخواب (چهارچوب فنردار) قرار دهید تا احساس سفتی بیشتری داشته باشد.
- شلوار بارداری بپوشید. این شلوارها یک نوار کشی پهن دارند که زیر شکم شما قرار می‌گیرد. می‌توانید از یک کمربند حمایتی شکم که مخصوص دوران بارداری ساخته شده نیز استفاده کنید.
- سعی کنید هر روز فعال باشید. در مورد انجام حرکات کششی و ورزش‌های مفید برای قوی کردن عضلات پشت با پزشک مشورت کنید.
- پد گرم‌کننده یا پک یخ روی کمرتان قرار دهید.
- پیش از مصرف هر نوع مسکن نسخه‌ای یا بدون نسخه و همچنین مکمل‌ها و داروهای گیاهی، با پزشک مشورت کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
در صورت بروز شرایط زیر، فوراً با پزشک تماس بگیرید:
- کمردرد شدید یا همراه با تب؛
- بی‌حسی یا ضعف پاها؛
- درد شدید در پشت ساق‌ها؛
- احساس سوزش حین ادرار؛
- خون‌ریزی از واژن.
همان‌طور که گفتیم درد سیاتیک در بارداری می‌تواند بسیار آزاردهنده و شدید باشد؛ اما اگر حواستان به نکات این مقاله باشد و تا حد ممکن از واردکردن فشار به کمرتان خودداری کنید، می‌توانید این درد را به میزان زیادی کاهش دهید. در صورت مؤثر نبودن روش‌های درمان درد سیاتیک در بارداری که در این مقاله به آن‌ها اشاره شده، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
بدون دیدگاه