فریز کردن تخمک انتخابی آگاهانه برای حفظ شانس مادر شدن در آینده است که البته موفقیت آن صددرصد نیست و به عوامل متعددی مثل سن فرد، سالم ماندن تخمک‌ها و … بستگی دارد. در این مقاله قرار است در مورد نحوه فریز کردن تخمک، عوارض جانبی و مدت‌زمان مجاز برای نگهداری تخمک‌های فریزشده صحبت کنیم.
فریز کردن تخمک چیست؟
فریز کردن تخمک یکی از راه‌های حفظ قابلیت باروری زنان است تا بتوانند در آینده برای بچه‌دارشدن تلاش کنند. این فرایند شامل جمع‌آوری، فریزکردن و سپس یخ‌زدایی تخمک‌های فریزشده زنان می‌شود تا بتوان از آن‌ها در درمان ناباروری استفاده کرد.
شانس باردارشدن یک زن با افزایش سن کاهش پیدا می‌کند؛ چون کیفیت و تعداد تخمک‌های او کم می‌شود. فریز کردن تخمک ها هنگامی که فرد جوان است و تخمک‌های او بالاترین کیفیت ممکن را دارند، می‌تواند تلاشی برای حفظ قابلیت باروری باشد.
آیا روش فریز کردن تخمک برای شما مناسب است؟
در صورتی‌که شرایط زیر را دارید، می‌توانید فریز کردن تخمک را در نظر داشته باشید:
- اگر به دلیل درمان یا ابتلا به بیماری‌هایی مثل سرطان، احتمال دارد باروری شما دچار مشکل شود. در این حالت حفظ باروری به وسیلۀ ذخیره‌سازی تخمک‌ها صورت می‌گیرد.
- در مورد کاهش میزان باروری خود نگرانی دارید؛ اما هنوز برای بچه‌دارشدن آماده نیستید یا متأهل نشده‌اید.
- اگر احتمال دارد دچار آسیب‌های جدی شوید. مثلاً احتمال دارد شما را به عنوان عضوی از نیروهای مسلح به مناطق جنگی اعزام کنند.
- اگر می‌خواهید عمل تغییر جنسیت انجام دهید و ممکن است پیش از هورمون‌درمانی یا جراحی ترمیمی بخواهید باروری خود را حفظ کنید. امکان دارد هر 2 روش درمانی منجر به از دست رفتن تمام یا بخشی از قابلیت باروری شما شوند.
نحوه فریز کردن تخمک چگونه است؟
پیش از هر چیز باید از نظر ابتلا به برخی بیماری‌های عفونی مثل اچ‌آی‌وی و هپاتیت تحت آزمایش قرار بگیرید. البته نتایج این آزمایش‌ها روی امکان فریز کردن تخمک تأثیری ندارد و فقط برای این انجام می‌شوند که از جداسازی محل ذخیره‌سازی نمونۀ تخمک‌های آلوده اطمینان حاصل شود. این کار برای جلوگیری از آلوده‌شدن سایر نمونه‌ها انجام می‌شود.
پس از آن باید فرایند آی‌وی‌اف (لقاح مصنوعی) را آغاز کنید که معمولاً بین 2 تا 3 هفته طول می‌کشد. معمولاً این فرایند شامل مصرف دارو برای بهبود تولید تخمک و کمک به بلوغ تخمک‌ها می‌شود. زمانی که تخمک‌ها آماده شدند، در حالی‌که شما تحت تاثیر بیهوشی عمومی یا آرام‌بخش هستید آن‌ها را جمع‌آوری می‌کنند.
در این مرحله به جای این که تخمک‌ها را با اسپرم مخلوط کنند (مثل فرایند آی‌وی‌اف متداول)، به آن‌ها مواد محافظ اضافه می‌کنند. سپس تخمک‌ها را فریز و در محفظه‌های حاوی نیتروژن مایع ذخیره می‌کنند.
از بیشتر بیمارانی که زیر 38 سال سن دارند بین 7 تا 14 تخمک جمع‌آوری می‌شود؛ گرچه جمع‌آوری این تعداد از افرادی که ذخیرۀ تخمدانی پایین (تعداد کم تخمک) دارند همیشه ممکن نیست. زمانی‌که بخواهید از تخمک‌ها استفاده کنید، آن‌ها را یخ‌زدایی می‌کنند و آن‌هایی که سالم مانده‌اند به همراه اسپرم همسرتان یا اسپرم اهدایی تزریق می‌شوند.
عوارض جانبی روش فریز کردن تخمک چیست؟
عوارض جانبی فریز کردن تخمک رایج هستند؛ اما معمولاً شدید نیستند و در نتیجۀ افزایش طبیعی میزان هورمون‌ها حین تحریک تخمدان رخ می‌دهند. ممکن است عوارض جانبی فریز کردن تخمک شامل فهرست زیر شود:
- نوسانات خُلقی
- گُرگرفتگی
- سردرد
- حالت تهوع
بعد از پروسیجر برداشت تخمک، ممکن است برخی از زنان عوارض زیر را تجربه کنند:
- نفخ
- کرامپ عضلات
- درد خفیف
تا چه زمانی می‌توان تخمک‌ها را برای درمان نگهداری کرد؟
اگر تخمک‌های شما فوراً برای درمان استفاده نشوند، ممکن است بخواهید آن‌ها را برای درمان در آینده ذخیره کنید. تخمک‌ها برای ذخیره‌سازی باید فریز شوند. باید این موضوع را در نظر بگیرید که چه زمانی در آینده مایل یا قادر به استفاده از تخمک‌های ذخیره‌شده هستید. در مورد این موضوع با کلینیک درمان ناباروری مشورت کنید.
قوانین مربوط به مدت‌زمان ذخیره‌سازی تخمک، اسپرم و رویان‌ها در اول ماه جولای 2022 تغییر کرد. تا پیش از این تاریخ، بیشتر افراد معمولاً می‌توانستند تخمک، اسپرم و رویان‌های خود را نهایتاً تا 10 سال ذخیره کنند اما در حال حاضر قانون به شما اجازه می‌دهد که تخمک، اسپرم و رویان‌های خود را به منظور درمان تا حداکثر 55 سال ذخیره کنید که این مدت از زمان ذخیره‌سازی تخمک، اسپرم و رویان‌ها برای اولین‌بار محاسبه می‌شود.
با این حال تمدید رضایت شما برای ادامۀ فرایند ذخیره‌سازی تخمک‌ها در هر 10 سال یک‌بار، ضروری است. برای این کار باید فرم مربوطه را پر کنید. کلینیک درمان ناباروری در این زمینه با شما در ارتباط خواهد بود و باید پیش از دریافت تأییدیه برای تداوم فریز کردن تخمک، مشاوره لازم را به شما ارائه دهد. همچنین آن‌ها در زمان مناسب با شما ارتباط برقرار می‌کنند و فرم‌های تأییدیه‌ای که باید پر کنید را در اختیارتان می‌گذارند؛ بنابراین راه‌های ارتباطی خود (آدرس و شماره‌تلفن) با کلینیک را به‌روز نگه دارید. اگر کلینیک درمان ناباروری نتواند با شما ارتباط برقرار کند، امکان دارد تخمک‌های شما از محل نگهداری خارج و دور ریخته شوند.
اگر بخواهید از تخمک‌های فریزشده استفاده کنید چه اتفاقی می‌افتد؟
تخمک‌های یخ‌زدایی‌شده باید با استفاده از روشی با نام تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم (میکرواینجکشن یا ICSI) بارور شوند؛ چون فرایند فریزکردن غشای خارجی تخمک‌ها را سخت‌تر می‌کند و باعث می‌شود که در پروسیجر آی‌وی‌اف اسپرم‌ها نتوانند به صورت طبیعی وارد تخمک‌ها شوند.
باید هزینۀ فرایند میکرواینجکشن را هم به هزینه فریز کردن تخمک و جمع‌آوری و ذخیره‌سازی آن اضافه کنید.
اگر فریز کردن تخمک جواب ندهد، چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر هیچ‌کدام از تخمک‌های فریز شده نتوانند بارداری موفقیت‌آمیز ایجاد کنند، بسته به سنتان می‌توانید برای بارداری طبیعی تلاش کنید یا از درمان آی‌وی‌اف کمک بگیرید. بسته به شرایطی‌که دارید، می‌توانید برای این روش درمانی از اسپرم یا تخمک‌های اهدایی (یا هر دو) استفاده کنید. همچنین می‌توانید به دنبال راه‌حل‌های دیگر مثل فرزندپذیری بروید.
اگر طی درمان از تمامی تخمک‌های فریزشده استفاده نکنید چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر تخمک‌های فریز شده‌ای دارید که نمی‌خواهید از آن‌ها استفاده کنید، چند گزینه پیش روی شما قرار دارد:
اهدا به شخص دیگر
در صورت داشتن شرایط، می‌توانید تخمک‌های خود را به شخص دیگری اهدا کنید که شدیداً دوست دارد بچه‌دار شود.
اهدا برای آموزش پزشکی
ممکن است به دلایلی مثل نیازنداشتن یا مناسب نبودن تخمک‌ها برای درمان، نخواهید از آن‌ها استفاده کنید. در چنین شرایطی با امضای فرم مربوطه می‌توانید رضایت دهید که تخمک‌های شما برای استفاده احتمالی از آن‌ها به وسیله پزشکان مجاز و به منظور تمرین تکنیک‌های درمان ناباروری، ذخیره شوند. اگر رضایت خود را برای اهدای تخمک‌ها به منظور آموزش پزشکی اعلام کنید، کلینیک درمان ناباروری آن‌ها را تا 55 سال پس از تاریخ ذخیره‌سازی اولین تخمک نگهداری می‌کند تا برای این اهداف به کار بروند.
اهدا برای تحقیقات پزشکی
دانشمندان برای پی‌بردن به دلایل ناباروری و توسعۀ درمان‌های جدید روی تخمک، اسپرم و رویان‌های اهدایی تحقیق می‌کنند و به همین دلیل اهداکردن آن‌ها بسیار ارزشمند است.
معدوم‌کردن تخمک‌ها
برخی از افراد ترجیح می‌دهند تخمک‌های خود را معدوم کنند. تخمک‌هایی که موردنیاز نیستند را به‌سادگی از فریزر بیرون می‌آورند و آن‌ها را در دماهای بالاتر یا آب گرم قرار می‌دهند تا نابود شوند.
در نهایت اکسون لایف پیشنهاد می‌کند که اگر فعلاً قصد مادر شدن ندارید و فکر می‌کنید که در آینده قرار است نظرتان عوض شود، فریز کردن تخمک را حتماً در نظر داشته باشید و شانس مادرشدن خود را برای همیشه از بین نبرید.
بدون دیدگاه