- تمام غذاها به‌طور طبیعی از میزان کمی باکتری برخوردارند؛ اما روش‌های نگهداری، پخت یا ذخیرهٔ نادرست غذا می‌تواند باعث تکثیر باکتری‌ها شود و تعداد آن‌ها را در حدی افزایش دهد که بیماری ایجاد کنند.
- انگل‌ها، ویروس‌ها، سموم و مواد شیمیایی نیز در آلوده‌کردن غذا و ایجاد بیماری مؤثر هستند.
علائم مسمومیت غذایی چیست؟
علائم مسمومیت غذایی با توجه به منابع ایجاد‌کنندهٔ آن متفاوت است؛ ولی به‌طور کلی موارد زیر را در بر می‌گیرد:
- اسهال (می‌تواند از نوع خونی باشد)
- حالت تهوع
- درد شکم
- استفراغ
- کم‌آبی بدن
- تب خفیف (گاهی اوقات)
چنانچه بدن شما دچار کم‌آبی شدید شود، احتمالاً علائم زیر را نیز احساس می‌کنید:
- احساس سبکی در سر یا ضعف (مخصوصاً زمانی که ایستاده‌اید)
- کوفتگی
- ادرار تیره
- دفعات ادرار کمتر
- تشنگی شدید
گروه‌های در معرض خطر کدام هستند؟
نوع ارگانیسم، میزان قرارگیری در معرض آن ارگانیسم، سن و میزان سلامتی شما در ابتلا به بیماری پس از مصرف غذای آلوده تأثیر دارد.
گروه‌های در معرض خطر عبارتند از:
- افراد سالخورده: با افزایش سن سیستم ایمنی بدن به‌اندازهٔ قبل سریع و مؤثر به ارگانیسم‌های عفونی واکنش نشان نمی‌دهد.
- نوزادان و کودکان: سیستم ایمنی در این گروه سنی به‌طور کامل تکامل نیافته است.
- افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن: وجود بیماری‌های مزمنی چون دیابت، ایدز، شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی برای سرطان، پاسخ ایمنی شما را کاهش می‌دهد.
- افراد باردار: بارداری باعث تغییر در سیستم ایمنی می‌شود و مبارزه با عفونت‌های تأثیرگذار در شما و کودک را دشوارتر می‌کند.
نکات مفید در‌صورت ابتلا به مسمومیت غذایی
چنانچه به مسمومیت غذایی مبتلا شدید، انجام موارد زیر می‌تواند کمکتان کند:
- آب و مایعات بنوشید تا از ایجاد کم‌آبی در بدنتان جلوگیری شود. نوشیدن سریع مایعات باعث تهوع و استفراغ می‌شود؛ بنابراین مایعات را کم‌کم و مداوم بنوشید و جرعه‌های کوچک را در طی چند ساعت به‌جای نوشیدن حجم زیادی از مایعات آن هم برای یک بار، مصرف کنید.
- دفعات اقدام برای ادرار را به خاطر بسپارید. شما باید در فواصل منظم ادرار کنید و ادرار شما باید رنگی روشن و شفاف داشته باشد. رنگ تیرهٔ ادرار نشانه‌ای از کم‌آبی بدن است. البته سرگیجه و حس سبکی در سر نیز از علائم دیگر کم‌آبی بدن هستند. در صورتی‌که هر کدام از این علائم را در خود دیدید؛ ولی قادر به نوشیدن مایعات کافی نبودید، به پزشک مراجعه کنید.
- از مصرف داروهای ضد اسهال خودداری کنید. چنین داروهایی می‌توانند دفع ارگانیسم‌ها یا سموم بدن را کمتر کنند. اگر دربارهٔ این موضوع شک دارید با پزشک خود راجع به آن صحبت کنید.
- به نوزادان یا کودکان داروهای ضداسهال ندهید؛ زیرا عوارض جدی دارند.
- بیماری‌های ناشی از غذا پس از چند روز به‌خودی خود بهبود می‌یابند.
چه موقع به پزشک مراجعه کنم؟
در صورت مشاهده علائم زیر به پزشک مراجعه نمایید:
- استفراغ بیش از دو روز ادامه یابد
- اسهال بیش از چند روز طول بکشد.
- در صورتی‌که اسهال خونی، سیاه یا قیری رنگ باشد.
- تب ۳۸.۳ درجهٔ سانتیگراد یا بالاتر از آن باشد.
- در حالت ایستاده، سبکی سر یا حالت ضعف (غش) داشته باشید.
- درد شدید در ناحیهٔ شکم احساس کنید.
بوتولیسم چیست؟
- در صورتی که علائم شدید مانند درد شدید شکم یا اسهال آبکی دارید که در طی ۲۴ ساعت خونی شد، برای شما احتمال مسمومیت بوتولیسم وجود دارد.
- بوتولیسم یک مسمومیت غذایی کشنده است.
- این بیماری با خوردن سمی به وجود می‌آید. سم بوتولیسم اغلب در غذاهای کنسروشدهٔ خانگی، مخصوصاً لوبیا سبز، گوجه فرنگی و تن ماهی دیده می‌شود.
- علائم بوتولیسم معمولاً ۱۲ تا ۳۶ ساعت پس از میل‌کردن غذای آلوده خود را نشان می‌دهند. این علائم به‌طور معمول سردرد، تاری دید، ضعف عضلانی و در نهایت فلج شدن است. البته برخی از افراد تهوع و استفراغ، یبوست، احتباس ادرار، اختلال در تنفس و خشکی دهان را نیز تجربه می‌کنند. این علائم نشان می‌دهند که فرد نیاز به مراقبت‌های فوری پزشکی دارد.
