مراجعه به دندانپزشک برای 2 بار در سال، اهمیت زیادی دارد. دندانپزشک دوست دارد شما را سالی 2 بار ببیند؛ چون در هر ملاقات می‌تواند به طور معمول وضعیت دهان و دندان شما را از نظر وجود پوسیدگی دندان و مشکلات لثه بررسی کند. علاوه بر این دندانپزشک شما در خط مقدم مبارزه با یک مسئله جدی‌تر یعنی سرطان دهان هم قرار دارد.
سرطان دهان شامل سرطان لب‌ها، زبان، گونه‌ها، کف دهان، نرم‌کام و سخت‌کام (بخش عقب و جلوی سقف دهان) و گلو می‌شود. احتمال بروز این نوع سرطان در مردان 2 برابر زنان است و همین موضوع آن را به ششمین سرطان شایع در بین مردان تبدیل کرده است. در صورت عدم تشخیص و درمان زودهنگام، ممکن است سرطان دهان بسیار خطرناک شود. به همین دلیل است که بسیاری از دندانپزشکان از ویزیت‌های روتین برای بررسی نشانه‌های سرطان دهان استفاده می‌کنند.
بررسی حفرۀ دهانی و بافت‌های نرم آن بخشی از این ارزیابی است و در این مقاله قرار است به شما بگوییم که غربالگری سرطان دهان چگونه انجام می‌شود، علائم این بیماری چیست و این غربالگری را باید چند وقت یک‌بار انجام داد.
غربالگری سرطان دهان چیست و چگونه انجام می‌شود؟
غربالگری سرطان دهان بخشی مهم از چکاپ دندانپزشکی است. این نوع غربالگری جامع و کامل است و معمولاً پیش از معاینۀ فیزیکی شروع می‌شود. در اولین گام، دندانپزشک از تغییراتی که از زمان آخرین ویزیت شما رخ داده است، می‌پرسد و شرح‌حال شما را به‌روز می‌کند. همچنین لازم است در صورت ابتلا به بیماری‌های جدید و مصرف داروهای جدید نسبت به ویزیت‌های قبلی، دندانپزشک خود را مطلع کنید.
گرفتن شرح‌حال شامل سؤالاتی در مورد عوامل مؤثر بر سرطان دهان مثل سیگارکشیدن و مصرف بیش از حد الکل می‌شود؛ چون ریسک ابتلا به این سرطان در افرادی که سیگار می‌کشند و الکل مصرف می‌کنند بیشتر است. علاوه بر این دندانپزشک در مورد وضعیت کلی سلامتی شما در زمان ویزیت نیز سؤال می‌کند که شامل نگرانی‌های مربوط به وضعیت دهان و دندان هم می‌شود.
هنگام غربالگری سرطان، دندانپزشک نواحی داخل و بیرون دهان شما را معاینه می‌کند. این فرایند باید شامل معاینۀ خارج دهان (سر و گردن) و معاینه لب‌ها، گونه‌ها، زبان، سقف و کف دهان و بافت لثه شود. در این معاینه دندانپزشک نواحی بالا را از نظر وجود تورم، زخم یا تغییرات غیرمعمول بافت (شامل تغییر رنگ) بررسی می‌کند. اگر مورد مشکوکی (مثل وجود ضایعه) دیده شود، ممکن است دندانپزشک دستور نمونه‌برداری بدهد یا شما را به متخصص جراحی دهان و فک و صورت ارجاع بدهد.
علائم و نشانه‌های سرطان دهان چیست؟
سرطان دهان اغلب به‌صورت توده یا زخمی که خوب نمی‌شود خود را نشان می‌دهد. به عنوان مثال ممکن است زخم‌های مداوم روی پوست صورت، گردن یا دهان ایجاد شود که به‌راحتی دچار خون‌ریزی می‌شوند و طی 2 هفته درمان نمی‌شوند. سایر علائم و نشانه‌های رایج این سرطان عبارت‌اند از:
- توده یا برآمدگی، نواحی زبر، پوسته‌پوسته و فرسودۀ روی لب‌ها، لثه‌ها یا سایر نواحی داخل دهان؛
- نواحی سفید متمایل به بنفش، قرمز یا خال‌دار سفید و قرمز در داخل دهان؛
- خون‌ریزی با علت نامشخص در دهان؛
- بی‌حسی، درد یا حساسیت به لمس هر ناحیه از صورت، دهان یا گردن با علت نامشخص؛
- درد یا احساس گیرکردن چیزی در قسمت انتهایی گلو؛
- دشواری در جویدن، بلعیدن، صحبت‌کردن یا تکان‌دادن فک و زبان؛
- گلودرد مزمن، گرفتگی یا تغییر صدا؛
- گوش‌درد؛
- تغییر در نحوۀ گازگرفتن؛
- کاهش وزن شدید.
غربالگری سرطان دهان باید هر چند وقت یک‌بار انجام شود؟
داشتن چکاپ مرتب دندانپزشکی به شما کمک می‌کند تا جلوی بروز مشکلات مربوط به دندان‌ها را بگیرید. البته دندانپزشک در موقعیتی است که می‌تواند نشانه‌های سرطان دهان را هم تشخیص دهد. به عنوان یک روال مناسب، برنامه‌ریزی برای مراجعه هر 6 ماه یک‌بار به دندانپزشک را در نظر بگیرید؛ چون مراجعه بیشتر برای غربالگری ضرری ندارد!
چه زمانی مراجعه به دندانپزشک ضروری است؟
به عنوان یک قانون ساده، این موضوع را در نظر بگیرید که اگر ضایعات دهانی شما طی 2 هفته خوب نشدند، باید به دندانپزشک مراجعه کنید. این ضایعات شامل لکه‌های سفید یا قرمز، زخم، توده یا سایر برجستگی‌ها می‌شود. همچنین در صورت دشواری در جویدن، بلعیدن یا صحبت‌کردن، بی‌حسی یا تغییر در نحوۀ گازگرفتن باید سریعاً به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنید و منتظر دردناک شدن علائم نمانید.
مهم است بدانید که درد نشانگری قابل‌پیش‌بینی نیست و اگر دردی وجود نداشت، نباید تصور کنید که حتماً مشکلی نیست. زمانی هم که به دندانپزشک مراجعه کردید، برای پرسیدن سؤالات یا مطرح‌کردن نگرانی‌های خود درنگ نکنید، حتی اگر تصور می‌کنید که چندان مهم یا جدی نیستند. مطرح‌کردن مشکلات می‌تواند زندگی شما را نجات دهد.
سخن آخر…
سرطان دهان یک بیماری دردناک است که ممکن است درمان آن دشوار باشد. به همین دلیل به مراجعه مرتب و حداقل 2 بار در سال به دندانپزشک اهمیت بدهید تا بتوانید از این بیماری پیشگیری کنید و در صورت ابتلا، با تشخیص زودهنگام می‌توانید جلوی پیشرفت آن را بگیرید.
بدون دیدگاه