احیای قلبی ریوی (CPR) یک تکنیک نجات‌دهندۀ زندگی است و در شرایط اضطراری مختلفی که می‌توانند منجر به ایست قلبی شوند، کاربرد دارد. شرایطی مثل حملۀ قلبی یا غرق‌شدن که در آن‌ها تنفس یا ضربان قلب فرد قطع می‌شود.
احیای قلبی ریوی 2 عنصر اصلی دارد: فشردن قفسۀ سینه که با تنفس دهان‌به‌دهان ترکیب می‌شود. کاری که شما به عنوان ناظر شرایط اضطراری باید انجام دهید، به میزان دانشتان در این زمینه بستگی دارد.
یادتان نرود که در هر شرایطی با شماره 115 یا شماره اورژانس تماس بگیرید و دستورات اپراتور را دنبال کنید.
میزان تجربه و دانش چقدر بر نحوه انجام احیای قلبی ریوی تأثیر دارد؟
نکتۀ مهم در اینجا این است که کاری کردن بهتر از هیچ کاری نکردن است، حتی اگر از دانش یا توانایی‌های خود 100 درصد مطمئن نباشید. تفاوت این 2 حالت، نجات جان یک فرد است؛ چون ممکن است CPR باعث شود که تا رسیدن اورژانس، جریان خون حاوی اکسیژن به سمت مغز و سایر ارگان‌های حیاتی برقرار باقی بماند.
افراد غیرحرفه‌ای و آموزش‌ندیده
اگر در زمینۀ احیای قلبی ریوی آموزش ندیده‌اید، فقط CPR دستی را انجام دهید. این نوع CPR شامل 2 بار فشردن قفسۀ سینه در ثانیه تا رسیدن امدادگران می‌شود. نیازی نیست احیای تنفسی را انجام دهید، فقط به سینۀ فرد محکم و سریع فشار وارد کنید.
افراد حرفه‌ای و آموزش‌دیده
اگر در زمینۀ احیای قلبی ریوی آموزش دیده‌اید و به توانایی‌های خود ایمان دارید، از این 2 رویکرد استفاده کنید:
- 30 بار فشار به قفسه سینه و 2 بار احیای تنفسی را به‌صورت نوبتی انجام دهید.
- تنها به قفسۀ سینه فشار وارد کنید.
فرد آموزش‌دیده و کُند
اگر در زمینه احیای قلبی ریوی آموزش دیده‌اید؛ ولی از توانایی‌هایتان مطمئن نیستید، مشکلی ندارد که CPR را فقط به‌صورت فشار به قفسۀ سینه انجام دهید.
چگونه احیای قلبی ریوی را یاد بگیرید؟
اگر می‌خواهید احیای قلبی ریوی را به‌درستی یاد بگیرید، در یک دوره پشتیبانی اولیه زندگی (BLS) معتبر که هم شامل احیای قلبی ریوی و هم آموزش نحوه استفاده از دستگاه شوک الکتریکی خارجی خودکار (AED) می‌شود، ثبت‌نام کنید.
هدف ادامه این متن راهنمایی شما در زمینه CPR است؛ فارغ از این که در این زمینه آموزش دیده‌اید یا خیر.
دستگاه شوک الکتریکی خارجی خودکار (AED)
پشتیبانی اولیۀ زندگی (BLS) چیست؟
پشتیبانی اولیۀ زندگی یک رشته رویداد و اقدام حیاتی است که به‌صورت بالقوه نجات‌دهندۀ زندگی افرادی که آسیب دیده‌اند و منتظر رسیدن امدادگران هستند، محسوب می‌شود و از آن‌ها در مواردی مانند ایست قلبی ناگهانی استفاده می‌کنند. این اقدامات در 4 مرحله کلی انجام می‌شوند:
- تشخیص فوری ایست قلبی ناگهانی
- فعال‌سازی سریع سیستم پاسخ به شرایط اضطراری (تماس با 115 یا شماره اورژانس محلی)
- احیای قلبی ریوی اولیه
- انجام سریع عمل شوک با یک دستگاه الکتروشوک(دفیبریلاسیون سریع)
پیش از احیای قلبی ریوی باید چه‌کار کنید؟
قبل از شروع مراحل احیای قلبی ریوی، با درنظرگرفتن نکات زیر شرایط را بررسی کنید:
- سریع صحنه را بررسی کنید تا مطمئن شوید که خطر قریب‌الوقوعی برای سلامتی خودتان وجود نداشته باشد.
- ببینید فرد می‌تواند صحبت کند یا خیر. برای اطمینان از این موضوع روی شانه‌اش بزنید و داد بزنید: «خوبی؟ حالت خوبه؟»
- اگر فرد پاسخ نداد، ناله کرد یا تکان خورد، فوراً با 115 تماس بگیرید و اورژانس را خبر کنید.
- ببینید فرد نفس می‌کشد یا تنفس وی غیرعادی است (مثلاً نفس‌نفس می‌زند).
- اگر فرد جواب نداد و نفس نمی‌کشید یا تنفس غیرعادی داشت، احتمالاً دچار ایست قلبی شده است. در این شرایط فوراً احیای قلبی ریوی را شروع کنید. اگر حرفه‌ای نیستید، نیازی نیست نبض فرد را بگیرید.
- اگر یک دستگاه شوک الکتریکی خارجی خودکار سریعاً در دسترستان قرار گرفت و طرز کار با آن را بلد بودید یا اپراتور اورژانس شما را در مورد نحوه کار با آن راهنمایی می‌کرد، در صورت توصیۀ اپراتور یک شوک به فرد بدهید. سپس احیای قلبی ریوی را شروع کنید.
چگونه احیای قلبی ریوی را انجام دهید؟
فشار به قفسۀ سینه را به وسیلۀ قراردادن یک دست روی مرکز قفسه سینۀ فرد و قراردادن دست دیگر روی آن انجام دهید. سریع و محکم فشار وارد کنید.
زمانی که احیای قلبی ریوی انجام می‌دهید، اولین و مهم‌ترین قدم فشار به قفسه سینه است.
شروع فشار به قفسۀ سینه
مهم‌ترین بخش مراحل احیای قلبی ریوی واردکردن فشارهای منظم و پرقدرت به قفسه سینه است. وقتی‌که فرد مشکوک به ایست قلبی است، فشار به قفسۀ سینه باید هرچه زودتر شروع شود و تا جای ممکن از توقف آن جلوگیری شود. واردکردن فشار به قفسۀ سینه فرد مصدوم مثل پمپاژ قلب عمل می‌کند و خون و اکسیژن را به ماهیچه قلب (میوکاردیوم) و مغز می‌رساند. برای واردکردن فشار به قفسۀ سینه، مراحل زیر را طی کنید:
- فرد را به پشت روی یک سطح محکم بخوابانید.
- کنار سینه فرد زانو بزنید.
- پاشنه یکی از دست‌ها را روی مرکز قفسۀ سینه مصدوم و دست دیگر را روی آن قرار دهید. آرنج‌های خود را صاف نگه دارید و شانه‌ها را طوری نگه دارید که مستقیماً بالای دست‌ها قرار بگیرند.
- زمانی‌که مستقیماً به پایین فشار وارد می‌کنید، وزن بالاتنه (نه فقط دست‌ها) خود را روی قفسۀ سینه مصدوم بیندازید، به نحوی‌که با هر فشار 2 اینچ (حدود 5 سانتی‌متر) پایین و بالا برود. فشارها را سریع و محکم وارد کنید. در هر ثانیه 2 فشار (در هر دقیقه 120 بار) وارد کنید.
- اگر در زمینه CPR آموزش ندیده‌اید، CPR دستی را به‌صورت فشارهای مداوم، سریع و محکم به قفسۀ سینه ادامه بدهید تا اورژانس برسد.
- اگر احیای قلبی ریوی را بلد هستید و می‌توانید احیای تنفسی انجام دهید، بعد از هر 30 بار فشار به قفسۀ سینه، 2 بار احیای تنفسی انجام دهید.
- CPR را تا زمانی ادامه دهید که فرد حرکت کند یا فردی با دستگاه شوک الکتریکی خارجی خودکار سر برسد یا پرسنل اورژانس ادامۀ کار را بر عهده بگیرند.
بازکردن راه تنفس
- اگر احیای قلبی تنفسی را بلد هستید، راه تنفس مصدوم را با استفاده از مانور سر به عقب/چانه به بالا باز کنید. کف دستتان را روی پیشانی فرد قرار دهید و سر را به عقب خم کنید. با دست دیگرتان چانه را بالا بدهید تا راه تنفس باز شود. به بافت نرم زیر چانه زیاد فشار نیاورید.
- اگر احتمال دادید که ستون فقرات فرد آسیب دیده، به گردن او دست نزنید. اگر فرد دیگری در صحنه حضور داشت، از او بخواهید سر و گردن مصدوم را ثابت نگه دارد.
- مانور تنفسی را سریع انجام بدهید تا توقف فشارهای وارده به قفسۀ سینه به حداقل برسد.
تنفس مصنوعی
- زمانی‌که با استفاده از مانور سر به عقب/چانه به بالا راه تنفس فرد را باز کردید، سوراخ‌های بینی را با انگشتان اشاره و شست ببندید و به فرد تنفس دهان‌به‌دهان بدهید و هنگام دادن تنفس مصنوعی دهان او را به نحوی بپوشانید که تنها نفس شما وارد آن شود.
- احیای تنفسی را به نحوی انجام دهید که هوای کافی برای بالاآوردن سینه فرد به‌صورت محسوس، وارد شود. این کار را برای بیشتر از یک ثانیه انجام دهید. اگر سینۀ فرد بالا آمد، دومین احیای تنفسی را هم به مدت بیشتر از یک ثانیه انجام دهید. اگر سینه فرد بالا نیامد، مانور سر به عقب/چانه به بالا را تکرار کنید و سپس یک بار دیگر تنفس مصنوعی بدهید.
- اگر تنفس فرد باز نگشت یا حرکت و سرفه نکرد، فشار به قفسۀ سینه را ادامه دهید.
چگونه احیای قلبی ریوی را برای یک کودک انجام دهید؟
مراحل احیای قلبی ریوی برای کودکان زیر یک سال اساساً شبیه به بزرگسالان است و کمی تفاوت دارد:
- همانند CPR بزرگسالان، اگر احیای قلبی ریوی را بلد نیستید و نمی‌دانید احیای تنفسی چگونه است، فقط CPR دستی را انجام دهید. اگر احیای تنفسی را بلد هستید، می‌توانید در این مرحله به نوزادان و کودکان کمک کنید؛ چون غالباً ایست قلبی در آن‌ها به علت مشکلات تنفسی رخ می‌دهد.
- ممکن است از یک یا هر دو دستتان برای فشردن قفسۀ سینه استفاده کنید. بسته به جثۀ کودک، سینۀ او را به اندازه یک‌سوم عمقش یا حدود 2 اینچ به پایین فشار دهید.
- هنگام دادن تنفس مصنوعی، ملایم‌تر نفس بکشید؛ اما مطمئن شوید که سینۀ کودک بالا می‌آید. هر تنفس مصنوعی باید حدود یک ثانیه طول بکشد.
همانند بزرگسالان، بعد از هر 30 بار فشردن قفسۀ سینه، 2 بار تنفس مصنوعی بدهید. - اگر تنها هستید و کسی نیست که با اورژانس تماس بگیرد، پیش از رهاکردن او و تماس با اورژانس 5 دور فشار به قفسۀ سینه و تنفس مصنوعی را انجام دهید. این پروسه حدود 2 دقیقه طول می‌کشد.
- بعد از 5 دور احیای قلبی ریوی (حدود 2 دقیقه)، اگر مصدوم واکنشی نشان نداد و دستگاه شوک الکتریکی خارجی خودکار در محل وجود داشت و استفاده از آن را بلد بودید، آن را به کودک متصل و دستورالعمل‌ها را دنبال کنید. در صورت وجود، از پدهای مخصوص کودکان استفاده کنید و اگر این پدها موجود نبودند، پدهای مخصوص بزرگسالان را به کار ببرید.
- CPR را به‌صورت مداوم انجام دهید تا کودک تکان بخورد یا کمک از راه برسد.
احیای قلبی ریوی نوزادان چگونه انجام می‌شود؟
در بیشتر مواقع ایست قلبی در نوزادان به دلیل کمبود اکسیژن (مثلاً به دلیل غرق‌شدن یا خفگی) رخ می‌دهد. اگر می‌دانید که راه تنفس نوزاد مسدود شده، کمک‌های اولیۀ مخصوص خفگی را انجام دهید. اگر علت توقف تنفس نوزاد را نمی‌دانید، احیای قلبی ریوی را انجام دهید.
بدون دیدگاه