گره زبانی یا انکیلوگلوسیا ممکن است زمانی رخ دهد که فرنوم زبانی (پایه‌ای که زبان را به کف دهان متصل می‌کند) کوتاه‌تر از حالت معمول است و حرکت زبان را محدود می‌کند اما مشکلاتی جدی در پی نخواهد داشت. این بافت مخاطی زبان را تا حدی از جلو نگه می‌دارد. اگر زبان خود را جلو آینه بالا ببرید، بافت مخاطی که زبان را به کف دهان متصل کرده است، قابل مشاهده است.
گره زبانی در کودکان سبب می‌شود تا نتوانند زبان خود را بیرون از لب پایین بچسبانند؛ یا هنگامی که دهانشان باز است، زبان را به بالای دندان‌های فک بالا برسانند. همچنین زمانی که زبانشان را بیرون می‌آورند، بریده یا قلب‌مانند به نظر می‌رسد.
با توجه به اینکه نوزادان به‌طور معمول زبانشان را بیرون نمی‌آورند تا این مورد را مشاهده کنید، اگر نتوانید انگشتتان را زیر زبان او ببرید، احتمالا نوزاد دچار گره زبانی است.
گره زبانی چقدر شایع است؟
گره زبان شایع است اما میزان شیوع آن را نمی‌توان دقیقا مشخص کرد چون افراد این حالت را متفاوت از هم توصیف می‌کنند. حدود ۸ درصد نوزادان زیر یک سال ممکن است کمی گره زبانی داشته باشند.
گره زبان یک مشکل به شمار می‌رود؟
مهم است بدانیم که گره زبان لزوما یک مشکل نیست. بسیاری از نوزادان، کودکان و بزرگسالان مبتلا به گره زبانی هیچ مشکلی ندارند.
عوارض گره زبان دو گروه هستند:
- امکان دارد شیردهی را با مشکل همراه کند چون نوزاد نمی‌تواند به سادگی نوک سینه مادر را در دهان نگه دارد و راحت شیر بخورد. در نتیجه، مادر به التهاب نوک سینه دچار می‌شود. مشکل شیردهی در همه نوزادان مبتلا به گره زبان رخ نمی‌دهد و تغذیه بسیاری از این نوزادان با شیر مادر به راحتی انجام می‌گیرد. ضمنا تغذیه این نوزادان با شیشه‌شیر راحت است.
- گره زبان می‌تواند گفتار را با اشکالاتی همراه کند و تلفظ برخی صداها مانند «ت»، «د»، «ز«، «س»، «ن« و «ل» را دچار اشکال کند اما باعث ایجاد لکنت زبان نمی‌شود.
در صورت ابتلای نوزاد یا کودک به گره زبانی چه باید کرد؟
اگر تصور می‌کنید که نوزاد به علت گره زبانی نمی‌تواند سینه را در دهان نگه دارد، با پزشک مشورت کنید. دلایل بسیار زیادی می‌توانند باعث این مشکل باشند. پزشک معالج شرح حالی دقیق می‌گیرد و برای تشخیص بهتر، نوزاد را به دقت معاینه می‌کند.
شاید لازم باشد با کارشناس شیردهی مشاوره داشته باشید تا شما را برای شیردادن به نوزادتان راهنمایی کند. هم به این علت که دلایل زیادی شیردهی را مشکل می‌کنند و هم به این دلیل که بسیاری از نوزادان مبتلا به گره زبانی می‌توانند با پشتیبانی و مهارت‌های درست به خوبی با شیر مادر تغذیه شوند.
اگر فکر می‌کنید گره زبانی تلفظ کلمات را برای کودک مشکل کرده است، به پزشک اطلاع دهید. یادگیری تلفظ برخی صداها برای بسیاری از کودکان فقط زمانبر است. توصیه می‌شود برای ارزیابی و درمان به پزشک یا متخصص گفتار درمانی مراجعه کنید.
درمان گره زبانی چیست؟
در موارد ضروری، پزشک می‌تواند گره زبانی را با عمل فرنوتومی باز می‌کند. جراحی فرنوتومی (فرنکتومی) با یک برش ساده در فرنوم انجام می‌شود؛ جراحی فرنوم زبانی با لیزر هم امکان‌پذیر است.
البته در صورتی که گره زبانی مشکلاتی ایجاد نمی‌کند، اصلا جراحی لازم نیست. با وجود اینکه فرنکتومی عمل نسبتا ساده‌ای محسوب می‌شود اما گاهی با عوارض خونریزی، عفونت یا مشکل شیردهی همراه است. بنابراین اصلا فکر خوبی نیست که برای پیشگیری از مشکلات احتمالی ناشی از گره زبانی در آینده، عمل جراحی انجام شود. تنها در شرایطی که گره زبانی به وضوح مشکل ایجاد کرده است، عمل جراحی را در نظر بگیرید.
خاطر نشان می‌شود که برش زبان همیشه مشکل (به ویژه مشکل شیردهی) را حل نمی‌کند. مطالعات نشان می‌دهند که جراحی برای همه نوزادان یا مادران مفید نیست. بنابراین حتی پیش از اینکه گزینه جراحی را در نظر بگیرید، اهمیت دارد که با کارشناس شیردهی و پزشک متخصص مشورت کنید.
در صورتی که نوزاد علی‌رغم پشتیبانی حرفه‌ای کارشناس شیردهی نتوانست نوک سینه را نگه دارد و به خوبی وزن اضافه نکرد، جراحی را هم در نظر بگیرید.
نکات مهم درمان گره زبانی با جراحی برای والدین
علی‌رغم اینکه شواهد درباره مزایای فرنکتومی قطعی نیست، بسیاری از پزشکان به سرعت این گزینه را پیشنهاد می‌کنند. اگر فرنوتومی برای کودک شما توصیه شد، این پرسش‌ها را مطرح کنید:
- اطمینان حاصل کنید که می‌دانید دلیل انجام این جراحی دقیقا چیست.
- بپرسید که گزینه‌های دیگری هم وجود دارد یا خیر.
- با کادر درمان مشورت کنید یا نظر پزشک معالج دیگری را هم بپرسید.
در پایان …
با توجه به اینکه شواهد کافی برای انجام عمل آزادسازی گره زبان یا فرنوتومی وجود ندارد، بهتر است پیش از تصمیم‌گیری برای انتخاب این گزینه تحقیق و مشورت کنید. در صورتی هم که گره زبانی مشکلی ایجاد نکرده است، نیاز به هیچ روش درمانی نیست.
بدون دیدگاه