تاثیر سیگار الکترونیکی بر سلامت افراد غیر سیگاری
ویپ، پاد و ماد. نام‌هایی که در چند سال گذشته به احتمال زیاد به گوشتان خورده است و اگر علاقه‌مند به دود و سیگارکشیدن هم باشید حتما یکی از این دستگاه‌های بخار الکترونیکی را امتحان کرده‌اید و یا در حال استفاده از آن‌ها هستید؛ از آن‌جایی که تصور بر این است که این دستگاه‌ها خطری ندارند و حتی شاید ابزاری برای ترک سیگار باشند، احتمالا در فضای بسته مثل ساختمان محل کار و حتی خانه هم از آن‌ها استفاده می‌کنید و از ابر بزرگی که اطراف شما تشکیل شده، لذت می‌‌برید.
اکنون باید ببینیم تا چه اندازه این گزاره در مورد بی‌خطربودن این سیگارهای الکترونیکی درست است و چه مسؤولیتی در برابر دیگران در جامعه داریم.
کاری را که واقعا دوست داریم، انجام بدهیم؟
از سال‌ها پیش سیگار الکترونیکی در کشورهای مختلف به‌ویژه بین کسانی که علاقه‌مند به ترک سیگار بودند، رواج پیدا کرد؛ فیلم توریست را به‌خاطر دارید؟ در سکانسی داخل قطار، بازیگر مرد در حال کشیدن سیگار است و از بازیگر زن می‌پرسد که: «اشکالی نداره سیگار بکشم؟ این سیگار واقعی نیست؛ به همون اندازه نیکوتین می‌ده ولی بخارش بخار آبه!» و با اشاره به روشن‌بودن سیگار می‌گوید که: «چراغ LEDئه».
این بخار که در فیلم، کاملاً بی‌خطر معرفی می‌شود، ترکیباتی در ذرات معلق خود دارد که معمولاً کمتر از مشابه آن‌ها در دود سیگارهای تنباکویی است؛ اما همچنان مقدار قابل توجهی از پروپیلن گلیکولِ تبخیرشده (به‌عنوان ماده دودزا)، گلیسیرین گیاهی (ماده تبخیرشونده)، نیکوتین و مواد سمی مانند آلدئیدها و فلزات سنگین، از آن گزارش شده است که هر چه میزان این ترکیبات بیشتر باشد، سمی‌بودن دود نیز بیشتر خواهد بود.
تفاوت سیگار الکترونیکی با سیگار تنباکویی
سیگار الکترونیکی (E-cigarette: Electronic cigarette) یک سیستم انتقال نیکوتین با باتری است که به‌طور گسترده به عنوان جایگزینی برای سیگارهای تنباکویی (T-cigarette: Tobacco cigarette) استفاده می‌شود.
در سیگارهای تنباکویی سوختن برگ‌های تنباکو، نیکوتین و مقادیر قابل توجهی از ترکیبات سمی را آزاد می‌کند. این فرایند در سیگارهای الکترونیکی، به این شکل است که نیکوتین با تبخیر مایعات الکترونیکی که معمولاً از پروپیلن گلیکول (PG) و گلیسیرین گیاهی (VG) به‌عنوان سوسپانسیون نیکوتین و طعم‌دهنده‌های مختلف است، آزاد می‌شود.
از انواع جدید این سیگارها، به پادها می‌توان اشاره کرد که از نمک‌های نیکوتین در آن‌ها استفاده شده است؛ پادها طراحی شیکی دارند و در طعم‌های مختلفی به بازار عرضه می‌شوند.
پاد و ویپ واقعا بی‌خطرند؟
در ظاهر، سیگارهای الکترونیکی جایگزین بی‌خطری نسبت به سیگارهای تنباکویی‌اند؛ چرا که نمی‌سوزند و شاید یکی از دلایلی باشد که استفاده از آن‌ها را در بین غیرسیگاری‌ها نیز افزایش داده است. چرا که نه؟ استفاده آسان؛ ظاهر شیک؛ طعم‌های جذاب؛ کام و گیرایی خوب؛ بی‌خطر با ابر بزرگی از دود! وسوسه‌کننده نیست؟
در حقیقت اما تأثیر سیگارهای الکترونیکی بر سلامت افراد تا حد زیادی ناشناخته باقی مانده است. با وجود این، با افزایش شواهد در مورد اثرات بیولوژیکی آن‌ها در مطالعات متعدد، مرز واقعی بی‌خطربودن سیگارهای الکترونیکی به دغدغه‌ای جدی برای حفظ سلامت عمومی جامعه در بسیاری از کشورها تبدیل شده است.
همچنین علاوه بر افرادی که سیگار می‌کشند (مواجهه دست اول)، اطرافیان نیز ممکن است در معرض ذرات معلق پخش‌شده از سیگارهای الکترونیکی قرار بگیرند (مواجهه دست دوم). برآوردها نشان می‌دهد که بیش از ۷۰درصد از آئروسل سیگارهای الکترونیکی، در نهایت از طریق بازدم افراد سیگاری خارج می‌شود که ممکن است باعث تحت تاثیرقراردادن افراد غیرسیگاری شود. آئروسل، ذرات ریز مایع یا جامد معلق در هوا شامل گرد و خاک، دوده و مه است.
در محیط‌های بسته از پاد و ماد استفاده کنیم؟
سیگارهای الکترونیکی مثل ویپ پاد، ویپ ماد و IQOS معمولاً در بسیاری از فضاهای بسته همانند خانه‌ها، اتومبیل‌ها، رستوران‌ها، کافه‌ها و دفاتر کاری استفاده می‌شوند؛ محیط‌هایی که مردم معمولاً بیش از ۸۰درصد از زمان خود را در آن‌ها می‌گذرانند و گروه‌های آسیب‌پذیر جامعه شامل کودکان، نوجوانان، زنان باردار و یا مستعد بارداری در معرض خطر قرار می‌گیرند.
در محیط‌های سرپوشیده، آلاینده‌های معلق در هوا، به‌‌سرعت یا به اندازه فضای باز، رقیق نمی‌شوند؛ بنابراین سلامتی افرادی که در مجاورت مصرف‌کنندگان سیگار فعالیت می‌کنند، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. اما همچنان این موضوع که تا چه حد قرارگرفتن در معرض آلاینده‌های دود دست دوم می‌تواند سلامتی آن‌ها را تهدید کند، مشخص نیست.
در حالی‌که تعداد زیادی مطالعه در مورد مضرات قرارگیری در برابر دود سیگارهای تنباکویی وجود دارد، اما داده‌های این مطالعات را نمی‌توان به سیگارهای الکترونیکی هم تعمیم داد؛ به دلیل این‌که ویژگی‌های انتشار آلاینده‌های این دو نوع سیگار متفاوت است.
برای درک بهتر دغدغه‌ای که برای سلامتی مصرف کنندگان غیرمستقیم در محیط‌های بسته وجود دارد، خلاصه‌ای از شواهد تأثیر سیگارهای الکترونیکی بر کیفیت هوای داخل خانه و سلامت افراد را در تصویر زیر می‌بینید:
غلظت ذرات معلق در مکان سرپوشیده
ثابت شده است که قرارگرفتن در معرض PM2.5 در فضاهای بیرونی و باز (بدون سقف)، یکی از ریسک‌های ابتلا به بیماری‌های تنفسی و قلبی عروقی است. PM2.5 یک واحد اندازه‌گیری برای ذرات ذره‌بینی قابل استنشاق با قطر ۲.۵میکرومتر و کمتر است.
چندین مطالعه و پژوهش در فضاهای بسته و داخلی، غلظت بالایی از ذرات ذره‌بینی در حد ۱۱۲۱ میکروگرم از سیگارهای الکترونیکی را گزارش کرده‌اند که ۴۵برابر بیشتر از عددی است که توسط سازمان جهانی بهداشت (WHO) آن هم در فضای باز طی ۲۴ساعت توصیه شده است.
در بیشتر موارد، آمار گزارش‌شده از این ذرات در داخل ساختمان، در طول استفاده از سیگار الکترونیکی بالای ۱۵۰میکروگرم بر متر مکعب است که مشابه همان میزانی است که توسط سیگارهای تنباکویی تولید می‌شود.
این غلظت در مراکز فروش ویپ به 600 تا 800 میکروگرم در متر مکعب می‌رسد که تقریباً دوبرابر بیشتر از غلظت ذرات پخش‌شده در قلیان‌سراهاست.
حال این اعداد را با غلظت PM2.5 اندازه‌گیری‌شده در طیف وسیعی از محیط‌های داخلی بدون سیگار الکترونیکی، مانند خانه‌ها، ادارات، مدارس و… مقایسه کنید که عددی بین ۸ تا ۵۲ میکروگرم بر متر مکعب است. تفاوت نسبت‌ها اصلا کم نیست!
آیا پاد و ویپ بر سلامتی انسان تاثیر منفی می‌گذارند؟
در گزارشی از آکادمی ملی علوم، مهندسی و پزشکی امریکا آمده است که:
جوانانی که سیگارهای الکترونیکی می‌کشند، در معرض افزایش سرفه، خس‌خس سینه و تشدید آسم قرار دارند.
همچنین مطالعه‌ای دیگر در دانشگاه کارولینای شمالی نشان می‌دهد که سیگارهای الکترونیکی تعدادی مواد شیمیایی خطرناک از جمله استالدهید، آکرولئین و فرمالدئید تولید می‌کنند. این مواد می‌توانند باعث آسیب حاد ریه، COPD، آسم، سرطان ریه و همچنین افزایش ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی‌عروقی شوند.
سازمان غذا و داروی امریکا (FDA) هیچ سیگار الکترونیکی (ویپ، پاد، ماد و…) را برای کمک به ترک سیگار، بی‌خطر و موثر تشخیص نداده است. برای ترک سیگار، باید با پزشک خود در این رابطه صحبت و بهترین راه‌حل را برای آن پیدا کنید.
به سلامت افراد غیرسیگاری احترام بگذاریم
شواهد موجود در مطالعات مختلف تأیید می‌کند که سیگارهای الکترونیکی کیفیت هوای مکان‌های سرپوشیده را تحت تاثیر و افراد غیرسیگاری را در معرض خطر قرار می‌دهند. دود این سیگارها می‌تواند همان غلظتی از ذرات را در فضاهای بسته ایجاد کند که سیگارهای تنباکویی ایجاد می‌کنند.
اگرچه مطالعات در مورد آئروسل سیگار الکترونیکی که افراد غیرسیگاری را تحت تاثیر قرار می‌دهد، محدود است؛ ولی ترکیب شیمیایی آن‌ها مشابه آئروسل معمولی سیگار الکترونیکی است با این تفاوت که غلظت‌های پایین‌تری دارند.
اگرچه اثرات سیگارهای الکترونیکی بر سلامت انسان هنوز به‌طور کامل شناخته نشده است، اما سطوح بالای آلاینده‌های هوای داخل ساختمان‌ها که از سیگارهای الکترونیکی منتشر می‌شود، نیاز به اقدامات پیشگیرانه برای محافظت از سلامت عمومی جامعه دارد.
تا اکتبر ۲۰۱۶، ۳۲کشور سیگارهای الکترونیکی را در فضاهای عمومی ممنوع کرده بودند. بنابراین تا زمانی‌که اثرات بلندمدت این سیگارها به‌ویژه بر افراد غیرسیگاری به‌طور کامل مشخص نشده، توصیه می‌کنیم استفاده از سیگارهای الکترونیکی مانند ویپ را در فضاهای داخلی و عمومی محدود کنید و به سلامتی افرادی که نمی‌خواهند سیگار بکشند، احترام بگذارید.
بدون دیدگاه