حقایق مربوط به نگرانی‌ها و سؤالات رایج در مورد قرص ضد بارداری که باید بدانید.
اگر قرص ضد بارداری (خوراکی) مصرف می‌کنید، احتمالاً از راحتی و احساس اطمینان ناشی از آن رضایت دارید. با این حال ممکن است هنوز سؤالاتی در مورد نحوه تأثیر قرص های ضد بارداری بر سلامت خود، مزایا و معایب آن‌ها و گزینه‌های جایگزین جدیدتر داشته باشید.
در ادامه به سوالات رایج در مورد قرص ضد بارداری و مزایا و معایب آن پاسخ داده ایم:
آیا می‌توان از قرص ضد بارداری برای توقف یا به تأخیر انداختن پریود استفاده کرد؟
بله. زمانی قرص‌های ضدبارداری فقط به‌صورت 21 قرص هورمون‌های فعال و 7 قرص غیر‌هورمونی بسته بندی می‌شدند. زمانی که قرص‌های غیرفعال را مصرف کنید، دچار خون‌ریزی مشابه پریود خواهید شد. به عبارتی پس از تمام شدن 21 عدد قرص هورمونی شما پریود می‌شوید.
در حال حاضر گزینه‌های بیشتری پیش روی شما قرار دارد، از رژیم‌های حاوی 24 قرص فعال و 4 قرص غیرفعال گرفته تا رژیم‌هایی که تمامی قرص‌های آن‌ها فعال است.
برخی از رژیم‌های قرص ضد بارداری با دوره طولانی شامل مصرف قرص‌های هورمون فعال در هر روز و به مدت 3 ماه می‌شوند که پس از آن باید قرص‌های هورمونی غیرفعال یا استروژن با دوز پایین را به مدت یک هفته مصرف کنید. در طول آن یک هفته، خون‌ریزی مشابه قاعدگی را تجربه می‌کنید. سایر رژیم‌های با دوره طولانی شامل مصرف مداوم قرص‌های حاوی هورمون فعال به مدت یک سال می‌شوند که جلوی خون‌ریزی قاعدگی را می‌گیرند.
رژیم‌های مداوم یا دارای دوره طولانی چندین مزیت بالقوه دارند. جلوی تغییرات هورمونی ناشی از خون‌ریزی، گرفتگی عضلات، سردردها و سایر ناراحتی‌های مرتبط با پریود را می‌گیرند و به شما کمک می‌کنند که از پریود شدن در رویدادهای مهم و سفر جلوگیری کنید. اگر به دلیل خون‌ریزی قاعدگی دچار کمبود آهن شوید، استفاده از رژیم‌های مداوم قرص ضد بارداری خون‌ریزی شما را کاهش می‌دهد.
اغلب خون‌ریزی برنامه‌ریزی‌نشده و لکه بینی در ماه‌های ابتدایی استفاده از رژیم‌های دارای دوره طولانی یا مداوم رخ می‌دهد؛ اما به‌مرور زمان متوقف خواهد شد.
آیا می‌توانید از قرص ضد بارداری معمولی برای جلوگیری از پریود استفاده کنید یا به مصرف قرص‌های خاص نیاز دارید؟
چندین رژیم با مصرف قرص ضد بارداری وجود دارند که برای جلوگیری از خون‌ریزی به مدت 3 ماه مداوم یا حتی یک سال طراحی شده‌اند. البته با مصرف قرص ضدبارداری تک‌فازی (میزان مورد نیاز استروژن و پروژسترون را بطور مساوی تامین می‌کنند) هم امکان توقف خون‌ریزی وجود دارد. برای جلوگیری از پریود با این قرص‌ها، آن‌هایی که غیرفعال هستند را مصرف نکنید و مستقیم سراغ بسته جدید بروید.
درصورتی‌که قصد باردارشدن داشته باشید، چه مدت بعد از توقف مصرف این قرص‌ها می‌توانید باردار شوید؟
معمولاً چند هفته بعد از قطع مصرف قرص ضد بارداری، تخمک‌گذاری شروع می‌شود.
به محض این که تخمک‌گذاری در بدن شما شروع شود، می‌توانید باردار شوید. اگر این اتفاق در اولین دوره قطع مصرف قرص‌ها رخ دهد، ممکن است اصلاً پریود نشوید. اگر رابطه جنسی محافظت نشده داشتید و پریودهای شما بازنگشتند، تست بارداری بدهید.
آیا باردار شدن بلافاصله پس از قطع قرص‌های ضد بارداری خطر یا عوارض دارد؟
خیر.اگر بعد از قطع مصرف قرص‌ها فوراً باردار شوید، ریسک سقط جنین بالا نمی‌رود و خطری جنین را تهدید نخواهد کرد. هورمون‌های موجود در این قرص‌ها در بدن شما باقی نمی‌مانند.
معمولاً چند هفته بعد از قطع مصرف قرص ضد بارداری پریودها شروع می‌شوند. این نکته را هم در نظر داشته باشید که اگر پریودهای شما قبل از مصرف قرص‌ها نامنظم بودند، وضعیت آن‌ها بعد از قطع مصرف هم به همان منوال خواهد بود. بازگشت به چرخه‌های قاعدگی منظم چند ماهی طول می‌کشد.
اگر بعد از قطع مصرف قرص‌ها برای بارداری آماده نبودید، از سایر روش‌های جلوگیری از بارداری استفاده کنید.
اگر بعد از قطع مصرف قرص ضد بارداری پریود نشوید چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر تا چند ماه بعد از قطع مصرف قرص‌ها پریود نشده‌اید، احتمالاً دچار عارضه‌ای شده‌اید که با نام «آمنوره بعد از مصرف قرص» شناخته می‌شود. قرص های ضد بارداری نمی‌گذارند بدن شما هورمون‌های مؤثر در تخمک‌گذاری و قاعدگی را تولید کند. وقتی که مصرف این قرص‌ها را قطع می‌کنید، باید کمی به بدنتان زمان بدهید تا بتواند مجدداً این هورمون‌ها را تولید کند.
معمولاً چرخه‌های قاعدگی ظرف 3 ماه بعد از قطع مصرف قرص‌ها ادامه پیدا می‌کنند؛ اما اگر قرص را با هدف منظم کردن این چرخه‌ها مصرف کرده باشید، ممکن است چند ماهی طول بکشد تا پریود شما برگردد.
اگر 3 ماه از قطع مصرف قرص ضد بارداری گذشت و پریود نشدید، تست بارداری بدهید تا مطمئن شوید که باردار نیستید و سپس به پزشک مراجعه کنید.
در صورت مصرف قرص ضد بارداری، آیا نتیجه تست بارداری دقیق خواهد بود؟
در صورت مصرف قرص ضدبارداری، نتایج تست بارداری دقیق خواهد بود. تست بارداری با استفاده از اندازه‌گیری نوعی هورمون خاص مرتبط با بارداری کار می‌کند که با نام گنادوتروپین جفتی انسان (HCG) شناخته می‌شود و در خون یا ادرار شما وجود دارد. ترکیبات فعال قرص ضد بارداری بر نحوه اندازه‌گیری میزان هورمون HCG موجود در بدن شما به وسیلۀ تست‌های بارداری، تأثیری ندارند.
اگر حین بارداری این قرص‌ها را مصرف کنید چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر خبر نداشتید که باردار هستید و همچنان به مصرف قرص های ضد بارداری ادامه دادید، نگران نشوید.
این حادثه سال‌های سال است که رخ می‌دهد و علاوه بر این در مورد تأثیر هورمون‌های قرص ضد بارداری بر ناهنجاری‌های مادرزادی، شواهد کمی وجود دارد. زمانی که متوجه شدید باردار هستید، مصرف این قرص‌ها را قطع کنید.
آیا برای پیشگیری اضطراری(جلوگیری اورژانسی) از بارداری می‌توان چند قرص ضد بارداری را هم‌زمان مصرف کرد؟
استفاده از قرص‌های ضدبارداری استاندارد استروژن-پروژسترون برای پیشگیری اضطراری از بارداری امکان‌پذیر است؛ اما برای دانستن میزان دوز مناسب و زمان‌بندی مصرف این قرص‌ها با پزشک مشورت کنید.
انواع مشخصی از قرص‌ها وجود دارند که برای جلوگیری از بارداری بعد از برقراری رابطه جنسی محافظت نشده طراحی شده‌اند. این قرص‌ها معمولاً با نام «قرص صبح روز بعد» یا قرص ضد بارداری اورژانسی شناخته می‌شوند.
این قرص‌ها حاوی لوونورژسترول یا اولیپریستال استات(یولی‌پریستال استات) هستند.
هر شخصی با هر سنی می‌تواند قرص‌های حاوی لوونورژسترول را به‌صورت بدون نسخه تهیه کند و برای تأثیر بیشتر، این قرص‌ها باید هرچه سریع‌تر و نهایتاً تا 3 روز بعد از رابطه جنسی محافظت نشده مصرف شوند.
قرص یولی‌پریستال استات نوعی داروی غیر هورمونی است که تنها با نسخه می‌توانید آن را تهیه کنید. این دارو نیز باید به عنوان یک دوز تکی و نهایتاً تا 5 روز بعد از رابطه جنسی محافظت نشده مصرف شود.
همچنین ممکن است از آی‌یو‌دی مسی یا حاوی 52 میلی گرم لوونورژسترول برای پیشگیری اضطراری از بارداری استفاده شود. بهترین حالت این است که این آی یو دی‌ها نهایتاً تا 5 روز بعد از رابطه جنسی محافظت نشده و به وسیلۀ پزشک داخل رحم قرار بگیرند.
آیا بالابودن وزن تأثیر قرص ضد بارداری اورژانسی را کاهش می‌دهد؟
اگر شاخص توده بدنی (BMI) شما 30 و بیشتر است و چاق محسوب می‌شوید، ممکن است قرص ضد بارداری اورژانسی تأثیر زیادی روی شما نداشته باشد؛ مخصوصاً اگر نوع حاوی لوونورژسترول را مصرف کنید. بعد از مصرف قرص لوونورژسترول برای پیشگیری اضطراری از بارداری، همچنان احتمال بارداری شما وجود دارد. در مقابل هنگام مصرف اولیپریستال استات لازم نیست نگران BMI خود باشید. همچنین وزن روی استفاده از آی یو دی برای پیشگیری اضطراری از بارداری تأثیری ندارد.
آیا بعد از سال‌ها مصرف، می‌توانید مصرف قرص ضد بارداری را در هر زمانی متوقف کنید یا باید منتظر اتمام بستۀ فعلی بمانید؟
زمان قطع مصرف این قرص‌ها تأثیر کمی روی سلامت کلی شما دارد. وقتی در نهایت مصرف قرص های ضد بارداری را متوقف می‌کنید، باید انتظار کمی خون‌ریزی داشته باشید. این خون‌ریزی ریتم چرخه‌های قاعدگی شما را تغییر می‌دهد. قطع مصرف قرص ضد بارداری در هر زمانی امکان‌پذیر است.
آیا در طول هفته‌ای که قرص‌های غیرفعال را مصرف می‌کنید احتمال بارداری وجود دارد؟
مصرف قرص‌های غیرفعال ریسک بارداری ناخواسته را افزایش نمی‌دهد. مصرف قرص های ضد بارداری طبق دستور پزشک، باعث می‌شود که این قرص‌ها تا 99 درصد در پیشگیری از بارداری مؤثر باشند.
اگر مصرف یک یا چندین قرص را در یک دوره فراموش کنید، ریسک بارداری ناخواسته در آن دوره افزایش پیدا می‌کند. برای این که خیالتان راحت شود، از سایر روش‌های پیشگیری از بارداری (مثل کاندوم) به عنوان پشتیبان استفاده کنید؛ مخصوصاً اگر فراموش کردید که چند قرص را در یک دوره مصرف کنید.
آیا مصرف قرص ضد بارداری منجر به افزایش وزن می‌شود؟
این طرز فکر رایج است؛ مطالعات علمی نشان داده‌اند که تأثیر مصرف این قرص‌ها بر افزایش وزن ناچیز است و ممکن است اصلاً تأثیری نداشته باشد.
در عوض مصرف قرص ضد بارداری باعث می‌شود که بدن شما آب بیشتری در خودش نگه دارد و این اتفاق باعث می‌شود تصور کنید که وزنتان به‌خصوص در نواحی پستان‌ها، باسن و ران‌ها زیاد شده است. استروژن موجود در این قرص‌ها بر سلول‌های چربی (ادیپوز) تأثیر می‌گذارد و منجر به بزرگ‌تر شدن آن‌ها می‌شود؛ اما تعداد این سلول‌ها را افزایش نمی‌دهد.
مصرف قرص های ضد بارداری چقدر بر خطر ابتلا به سرطان تأثیر دارد؟
بیشتر داده‌های علمی نشان داده‌اند که مصرف قرص ضد بارداری خطر کلی ابتلا به سرطان را افزایش نمی‌دهند.
با این حال برخی شواهد علمی نشان داده‌اند که استفاده از این قرص‌ها برای دوره‌های طولانی ریسک ابتلا به برخی از انواع سرطان مثل سرطان دهانه رحم را افزایش می‌دهد؛ اما این ریسک بعد از قطع مصرف قرص‌ها کاهش پیدا می‌کند.
نتایج مطالعات علمی در مورد خطر ابتلا به سرطان پستان متناقض است. برخی از مطالعات نشان داده‌اند که مصرف قرص ضد بارداری تأثیر قابل توجهی بر افزایش ریسک ابتلا به سرطان سینه نداشته است و بعد از قطع مصرف، ریسک ابتلا به این سرطان به‌مرور کاهش پیدا می‌کند. حتی در صورت وجود سابقه ابتلا به سرطان سینه در خانواده، مصرف قرص ضد بارداری ریسک ابتلا به آن را افزایش نمی‌دهد.
مصرف این قرص‌ها ریسک ابتلا به سایر انواع سرطان مثل سرطان تخمدان، سرطان مخاط رحم و سرطان روده بزرگ را کاهش می‌دهد و این مزیت تا سال‌ها بعد از قطع مصرف این قرص‌ها پابرجا می‌ماند.
آیا مصرف قرص ضد بارداری بر میزان کلسترول تأثیر می‌گذارد؟
احتمال دارد مصرف این قرص‌ها بر میزان کلسترول تأثیر بگذارد. میزان این تأثیر به نوع قرصی که مصرف می‌کنید و میزان استروژن یا پروژستین موجود در آن‌ها بستگی دارد. ممکن است قرص‌های حاوی استروژن بیشتر تأثیر کلی کمی روی میزان کلسترول داشته باشند. در حالت کلی تغییرات کلسترول ناشی از مصرف این قرص‌ها ناچیز است و بر سلامت کلی شما تأثیری نمی‌گذارد.
آیا مصرف قرص ضد بارداری بر فشار خون تأثیر می‌گذارد؟
امکان دارد مصرف این قرص‌ها کمی فشار خون را بالا ببرد. در صورت مصرف قرص های ضد بارداری، فشار خون خود را به‌صورت منظم بررسی کنید. اگر در حالت عادی فشار خونتان بالا است، در مورد استفاده از سایر روش‌های پیشگیری از بارداری با پزشک مشورت کنید.
مصرف قرص ضد بارداری چقدر ریسک تشکیل لخته‌های خونی را بالا می‌برد؟
درصورتی‌که سابقه خانوادگی ترومبوزیس (تشکیل لخته‌های خونی) یا ترومبوز سیاهرگی (VTE) دارید، استفاده از قرص های ضد بارداری هورمونی ترکیبی، حلقۀ ضدبارداری واژینال یا پچ‌های حاوی استروژن برای شما توصیه نمی‌شود. درصورتی‌که ریسک تشکیل لخته خون در بدن شما زیاد است، توصیه می‌شود که از سایر روش‌های ضد بارداری که فقط حاوی پروژستین هستند (مینی پیل یا ایمپلنت)، آی یو دی یا سایر روش‌های مانعی استفاده کنید. البته ممکن است پروژستین یا پروژسترون هم خطر تشکیل لخته‌های خونی را افزایش دهد؛ اما ریسک آن‌ها از ریسک ناشی از استروژن کمتر است.
آیا بعد از 35 سالگی هم می‌توان به مصرف قرص های ضد بارداری ادامه داد؟
اگر در سلامت به سر می‌برید و سیگار نمی‌کشید، می‌توانید بعد از 35 سالگی هم به مصرف قرص ضد بارداری ادامه دهید.
با این حال مصرف این قرص‌ها برای آن‌هایی که بالای 35 سال دارند، سیگار می‌کشند و اضافه‌‌وزن دارند توصیه نمی‌شود؛ چون ریسک ابتلا به بیماری قلبی و عروقی را افزایش می‌دهد.
آیا مصرف آنتی‌بیوتیک تأثیر قرص های ضد بارداری را کاهش می‌دهد؟
مصرف آنتی‌بیوتیک با قرص های ضد بارداری تداخل ندارد. البته نوعی آنتی‌بیوتیک با نام ریفامپین استثنا است. مصرف ریفامپین تأثیر این قرص‌ها در پیشگیری از تخمک‌گذاری را کاهش می‌دهد.
در این مقاله سعی کردیم مزایا، معایب و عوارض قرص ضد بارداری را در قالب پاسخ به سؤالات متداول بررسی کنیم. در صورت مصرف این قرص‌ها را برای پیشگیری از بارداری یا تنظیم پریود، حتماً با پزشک مشورت کنید تا مزایا و ریسک‌های آن را با توجه به وضعیت سلامتی و شرایط بدن شما مشخص کند.
بدون دیدگاه