در صورت داشتن سرفۀ طولانی‌مدت یا تنگی نفس، ممکن است پزشک به شما پیشنهاد بدهد که به دیدن یک متخصص ریه و دستگاه تنفسی بروید. این پزشک در زمینۀ تشخیص و درمان بیماری‌های مرتبط با ریه تخصص دارد و مراجعه به او به‌خصوص در زمانی که بیماری به کنترل بلندمدت نیاز دارد، مهم است.
متخصص ریه و دستگاه تنفسی کیست؟
متخصص ریه و دستگاه تنفسی پزشکی است که در زمینه بیماری‌های ریه تخصص دارد و بیماری‌های دستگاه تنفسی را تشخیص می‌دهد و درمان می‌کند. ممکن است این متخصص را با عناوین دیگری مثل دکتر ریه، متخصص ریه یا دکتر قفسۀ سینه نیز بشناسید.
دستگاه تنفسی علاوه بر ریه شامل بینی، گلو، نای، مجاری تنفسی، عضلات و رگ‌های خونی نیز می‌شود.
متخصص ریه و دستگاه تنفسی چه تفاوتی با متخصص بیماری‌های قلب و عروق دارد؟
تفاوت بین این 2 اساساً به ناحیۀ تخصصی برمی‌گردد. کاردیولوژیست (متخصص بیماری‌های قلب و عروق) در زمینۀ قلب تخصص دارد، در حالی‌که تخصص پزشک ریه و دستگاه تنفسی بر ریه‌ها متمرکز است. این نواحی بدن از نزدیک با یکدیگر در ارتباط هستند و در صورتی‌که ریه و قلب هر 2 سالم باشند، با یکدیگر به‌خوبی کار می‌کنند. در صورت ابتلا به بیماری‌هایی مثل هایپرتنشن ریوی (فشارخون بالای ریوی)، امکان دارد بیمار به دیدن هر 2 متخصص نیاز پیدا کند؛ چون هم ریه و هم قلبش درگیر می‌شود.
متخصص ریه و دستگاه تنفسی کدام بیماری‌ها را درمان می‌کند؟
این متخصص بیماری‌های دستگاه تنفسی و به‌خصوص بیماری‌های ریه را درمان می‌کند. عواملی مثل التهاب، رشد بیش‌ازحد بافت و عفونت می‌توانند بیماری‌های ریه و دستگاه تنفسی را ایجاد کنند. ممکن است درمان بسیاری از این بیماری‌ها به برنامه‌های بلندمدت و حتی مادام‌العمر نیاز داشته باشد. متخصص ریه و دستگاه تنفسی ممکن است در زمینه برنامه‌های درمانی با پزشک عمومی شما و احتمالاً متخصصین دیگر همکاری کند.
فهرست زیر برخی از بیماری‌هایی را نشان می‌دهد که به وسیلۀ متخصص ریه و دستگاه تنفسی درمان یا کنترل می‌شوند. البته این بیماری‌ها فقط به فهرست زیر محدود نمی‌شوند.
- آسپرژیلوسیس (نوعی عفونت ریه قارچی)؛
- آسم؛
- برونشکتازی (بزرگ شدن دائمی راه های هوایی ریه)؛
- برونشیت؛
- بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD)؛
- کووید-19؛
- فیبروز سیستیک (سیستیک فیبروزیس یا بیماری CF)؛
- آمفیزم؛
- بیماری ریه بینابینی؛
- سرطان ریه(تومور ریه)؛
- هایپرتنشن ریوی (فشارخون بالای ریوی)؛
- سارکوئیدوز؛
- وقفۀ تنفسی در خواب (آپنه انسدادی خواب)
- سل ریوی؛
- آلرژی تنفسی؛
- ادم ریوی؛
- پنومونی(ذات الریه) یا سینه پهلو؛
- عفونت تنفسی؛
- نارسایی ریه؛
- خروسک یا کروپ؛
- خس خس ریه؛
- خروپف در تنفس؛
- فیبروز ریه.
همچنین این متخصص می‌تواند بیماری‌های شغلی مرتبط با ریه را نیز درمان کند:
- آزبستوز؛
- مسمومیت با بریلیوم (بریلیوز)؛
- پنوموکونیوز معدنچیان (بیماری سیاه‌شُشی)؛
- سیلیکوزیس.
چرا باید به متخصص ریه و دستگاه تنفسی مراجعه کرد؟
اگر علائمی داشته باشید که پزشک عمومی قادر به درمان آن‌ها نباشد یا تصور کند که برای درمان این علائم بهتر است به یک متخصص مراجعه کنید، شما را به متخصص ریه و دستگاه تنفسی ارجاع می‌دهد. بعضی از علائم و نشانه‌ها را در فهرست زیر می‌بینید:
- سرفه‌ای که با گذشت زمان بهتر نمی‌شود (سرفۀ مزمن)؛
- تنگی نفس (دیس‌پنه)؛
- درد یا سنگینی قفسۀ سینه؛
- خس خس سینه؛
- علائم آپنه انسدادی خواب مثل خستگی مفرط یا خروپف با صدای بلند؛
- گیجی.
اگر پزشک تشخیص داده که به بیماری‌های تنفسی مبتلا شده‌اید، ممکن است برای کنترل بیماری خود به تداوم ملاقات‌های زمان‌بندی‌شده با پزشک نیاز داشته باشید.
هنگام ویزیت متخصص ریه و دستگاه تنفسی چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر بار اولی است که توسط متخصص ریه و دستگاه تنفسی ویزیت می‌شوید، باید خودتان را برای دادن شرح حال و معاینۀ بالینی آماده کنید. طی این ملاقات می‌توانید با پزشک در مورد دلایل مراجعه و جزئیات علائم خود صحبت کنید. بردن کاغذ و خودکار آماده برای نوشتن اطلاعاتی مثل مدت‌زمان ماندگاری علائم و یادآوری سؤالاتی که می‌خواهید از پزشک بپرسید، مفید خواهد بود.
ممکن است متخصص ریه و دستگاه تنفسی به منظور تشخیص و درمان بیماری دستور انجام برخی از آزمایش‌ها را بدهد. فهرست زیر تعدادی از آن‌ها را نشان می‌دهد:
- آزمایش خون؛
- بررسی‌های تصویربرداری مثل رادیوگرافی قفسۀ سینه یا سی‌تی اسکن؛
- تست عملکرد ریه؛
- اسپیرومتری؛
- برونکوسکوپی؛
- مطالعات خواب.
اگر بیماری شما به کنترل بلندمدت نیاز داشته باشد، باید به ملاقات‌های زمان‌بندی‌شده با پزشک ادامه بدهید و دستورات او را دنبال کنید. به منظور اطلاع پزشک از میزان تأثیر درمان، امکان دارد تست‌های بالا در آینده تکرار شوند.
تنفس برای ما اهمیت زیادی دارد و تا زمانی‌که مشکلی پیدا نکنیم که تنفس راحت را دشوار می‌کند، به اهمیت آن پی نمی‌بریم. ممکن است این مشکل با علائمی مثل سرفه مزمن که فقط آزاردهنده است شروع شود. با این حال معمولاً بهترین کار این است که برای چک‌کردن این مشکل به متخصص ریه و دستگاه تنفسی مراجعه کنید؛ مخصوصاً اگر پزشک عمومی شما را به او ارجاع دهد. این متخصص می‌تواند با روش‌های مختلفی به شما کمک کند و با سایر پزشکان تیم پزشکی شما همکاری می‌کند تا بهترین تصمیمات برای سلامتی شما گرفته شود.
بدون دیدگاه